Þegar starfsmaður hefur tæmt rétt sinn til launa í fjarvistum og hefur til viðbótar verið fjarverandi í jafn langan tíma án launa má leysa hann frá störfum vegna heilsubrests. Sjá gr. 12.4.2 í kjarasamningi.

Ekki er alltaf þörf á að bíða með lausn þar til starfsmaður hefur verið fjarverandi launalaust í jafn langan tíma og hann átti rétt til að halda launum. Veikindi geta verið þannig að ljóst er, til dæmis með vottorði læknis, að starfsmaður fullnægir ekki lengur kröfum um nauðsynlegt heilbrigði, sbr. 3. tl. 1. mgr. 6. gr. starfsmannalaga.

Lausn vegna langvarandi óvinnufærni vegna veikinda eða slysa - almenn störf

Um er að ræða stjórnsýsluákvörðun og nýtur starfsfólk andmælaréttar í samræmi við 13. gr. stjórnsýslulaga og á rétt á rökstuðningi, komi hann ekki þegar fram í bréfi um fyrirhugaða lausn eða í sjálfu lausnarbréfinu.

Til þess að starfsfólk fái örugglega notið andmælaréttar síns sem skyldi, er áríðandi að upplýsa viðkomandi um tilefni og ástæðu fyrirhugaðrar lausnar vegna heilsubrests þannig að viðkomandi viti nákvæmlega um hvað málið snýst.

1 - Tilkynning um fyrirhugaða lausn vegna langvarandi óvinnufærni vegna veikinda eða slysa

Ráðlegt er að tilkynna starfsmanni um fyrirhugaða lausn vegna heilsubrests og tiltaka ástæður í sérstöku bréfi. Megin reglan er að tilkynningin sé afhent viðkomandi persónulega.

Í bréfinu er nauðsynlegt að vísa til þeirra skjala og gagna er málið varða, t.d. gagna úr Vinnustund, læknisvottorð, greinargerðar eða annað sem viðkemur málinu. Hafi starfsmaður ekki þegar aðgang að umræddum gögnum er nauðsynlegt að bæta úr því.

2 - Lausn frá störfum vegna heilsubrests

Mælt er með því að forstöðumaður eða næsti yfirmaður afhendi starfsmanni bréfið. Æskilegt er að afhendingin fari fram í viðurvist trúnaðarmanns starfsmanns en það er þó ekki skilyrði.

Nauðsynlegt að tryggja sönnur þess að starfsmaður hafi móttekið umrætt bréf. Mælt er með því að þegar bréfið hefur verið undirritað af forstöðumanni/yfirmanni sé tekið ljósrit af því. Við afhendingu frumrits er starfsmaður beðinn um að staðfesta móttöku þess með því að rita nafn sitt og dagsetningu á ljósritið. Áður en til þess kemur er ráðlegt útbúa svohljóðandi texta á ljósritið:

Frumrit af bréfi þessu hefur verið móttekið ___________________________.
nafn og dagsetning

Ef ekki næst í starfsmanninn eða hann neitar að taka við bréfinu eða staðfesta móttöku þess, er nauðsynlegt að senda honum það með ábyrgðarpósti eða öðrum sannanlegum hætti.

Ef starfsmaður er óvinnufær vegna veikinda eða slysa svo mánuðum skiptir á hverju ári um fimm ára tímabil og ekki er skýlaust vottað að hann hafi fengið heilsubót sem ætla megi varanlega, má leysa hann frá störfum vegna heilsubrests. Sjá gr. 12.4.1 í kjarasamningi.

Í framkvæmd hefur orðalagið „svo mánuðum skiptir á hverju ári um fimm ára tímabil“ verið túlkað þannig að miðað er við að fjarvistir séu að minnsta kosti tveir mánuðir á ári. Ekki er skilyrði að fjarvistirnar hafi verið samfelldar á árinu.

Til þess að tryggja að réttar upplýsingar liggi fyrir er starfsmanni tilkynnt fyrirfram að til standi að veita honum lausn frá störfum vegna langvarandi veikinda. Nauðsynlegt er að fram komi hvaða daga starfsmaður hafi verið fjarverandi á umræddu fimm ára tímabili og gefa honum frest, 3-5 daga, til þess að gera athugasemdir. Hafi nýjar upplýsingar ekki komið fram er starfsmanni veitt lausn með tilvísun í 43. gr. starfsmannalaga sem og grein 12.4.1 í kjarasamningi. Ekki er skilyrði að lausn sé miðuð við mánaðamót.

Starfsmaður getur hvenær sem er óskað eftir lausn vegna heilsubrests ef hann er varanlega ófær um að gegna starfinu vegna vanheilsu. Starfsmaðurinn tilkynnir sjálfur um ósk sína og leggur fram vottorð læknis um óvinnufærni. Ekki er skilyrði að fyrir liggi vottorð trúnaðarlæknis en krefjast má þess ef forstöðumaður stofnunar telur slíkt nauðsynlegt.

Hafi starfsmaður einungis lagt fram læknisvottorð um varanlega óvinnufærni og ósk hans um lausn liggur ekki skýrt fyrir er rétt að staðfesta móttöku vottorðsins og ganga úr skugga um vilja starfsmannsins ef slíkt er unnt. Fallist forstöðumaður á framkomna lausnarbeiðni sendir hann starfsmanninum staðfestingu sína þar sem fram kemur frá hvaða tíma hún taki gildi.

Tengt efni: Lausnarlaun

Ef starfsmaður í starfi fellur frá er farið með uppgjör launa samkvæmt viðeigandi grein í kjarasamningi, oftast 12.5.3. Laun eru greidd að fullu út þann mánuð sem starfsmaðurinn lést.  

Greiðsla til maka látins starfsmanns er greidd í þrjá mánuði frá lokum andlátsmánaðar. Greiðslan samsvara þeim launum sem greidd eru starfsmanni í fyrstu viku veikinda- eða slysaforfalla, sjá gr. 12.2.6 í kjarasamningi. 

Til maka teljast þeir sem voru í hjúskap, staðfestri samvist, skráðri sambúð eða sambúð sem að öðru leyti má jafna til hjúskapar við viðkomandi starfsmann í merkingu 49. gr. almannatryggingalaga. 

Tengt efni: Andlát starfsmanns - greiðsla launa og Greiðsla til maka