Prentað þann 21. nóv. 2024
500/2024
Reglugerð um kjörgögn og önnur aðföng við kosningar o.fl.
Efnisyfirlit
- I. KAFLI Almenn ákvæði.
- II. KAFLI Öryggi, afhending og móttaka kjörfundargagna og annarra aðfanga.
- III. KAFLI Utankjörfundargögn.
- 8. gr. Gerð og afhending utankjörfundargagna.
- 9. gr. Varðveisla utankjörfundargagna.
- 10. gr. Kjörseðill við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar.
- 11. gr. Kjörseðilsumslag (innra umslag).
- 12. gr. Fylgibréf.
- 13. gr. Sendiumslag (ytra umslag).
- 14. gr. Kjörseðlar við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar við þjóðaratkvæðagreiðslur.
- IV. KAFLI Kjörfundargögn við kosningar til Alþingis,
- V. KAFLI Kjörfundargögn við sveitarstjórnarkosningar.
- VI. KAFLI Kosningaleiðbeiningar, stimplar o.fl.
- VII. KAFLI Atkvæðakassar.
- VIII. KAFLI Frágangur að loknum kjörfundi.
- IX. KAFLI Frágangur að lokinni talningu.
- X. KAFLI Gildistaka.
I. KAFLI Almenn ákvæði.
1. gr. Markmið.
Markmið reglugerðar þessarar er að kveða á um gerð, afhendingu, móttöku og varðveislu kjörfundargagna, utankjörfundargagna, atkvæðakassa og annarra gagna og aðfanga sem notuð eru í almennum kosningum til að tryggja samræmda og örugga framkvæmd kosninga.
2. gr. Gildissvið.
Reglugerð þessi gildir um kjörfundargögn, utankjörfundargögn, atkvæðakassa og önnur gögn og aðföng í kosningum til Alþingis og sveitarstjórna, við forsetakjör og þjóðaratkvæðagreiðslur. Hún gildir einnig um vörslu og afhendingu kjörgagna fyrir kjörfund og frágang kjörgagna eftir að kjörfundi hefur verið slitið.
3. gr. Orðskýringar.
Atkvæðaumslag: Umslag úr haldgóðum pappír af þeirri stærð að í það komist ónotaðir kjörseðlar eftir að kjörfundi hefur verið slitið, utankjörfundaratkvæði sem ekki eru tekin til greina og utankjörfundaratkvæði sem ágreiningur er um hvort séu gild, óvistuð atkvæði og ónýtir kjörseðlar.
Blindraspjald: Spjald jafnstórt kjörseðli á kjörfundi með upphleyptum valkostum á blindraletri, með glugga framan við hvern valkost og vasa á bakhlið þannig að kjósandi geti í gegnum gluggann sett kross framan við þann lista, frambjóðanda eða svarkost sem hann velur.
Kjörfundargögn: Kjörseðlar við atkvæðagreiðslu á kjörfundi, kjörskrá, blindraspjöld og atkvæðaumslög. Einnig umslög fyrir ágreiningsseðla í öðrum kosningum en sveitarstjórnarkosningum.
Kosningaleiðbeiningar: Upplýsingar um kosningarathöfnina, s.s. hvernig kjósandi skuli gera grein fyrir sér, hvernig greiða skuli atkvæði, um aðstoð við atkvæðagreiðslu og skyldur og ábyrgð þess sem veitir kjósanda aðstoð. Einnig upplýsingar um framboðslista eða þau forsetaefni sem eru í kjöri sem og upplýsingar um það málefni sem kosið er um í þjóðaratkvæðagreiðslu. Jafnframt, í óbundnum kosningum, upplýsingar um þá sem skorast hafa undan endurkjöri, skv. 5. mgr. 49. gr. kosningalaga.
Óvistuð atkvæði: Utankjörfundaratkvæði sem berst fyrir lok kjörfundar í aðra kjördeild en kjósandi tilheyrir og ekki tekst að koma til skila í rétta kjördeild.
Stimplar við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar: Stimplar með listabókstöfum framboðslista við kosningar til Alþingis og sveitarstjórna og stimplar með nöfnum forsetaefna við forsetakjör.
Umslög fyrir ágreiningsseðla: Tvenns konar umslög úr haldgóðum pappír af þeirri stærð að í þau komist ágreiningsseðlar sem sendir eru landskjörstjórn að afloknum kosningum. Annars vegar umslög fyrir þá atkvæðaseðla sem yfirkjörstjórn hefur úrskurðað gilda og hins vegar fyrir atkvæðaseðla sem hún hefur úrskurðað ógilda.
Utankjörfundargögn: Kjörseðill við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar, kjörseðilsumslag, fylgibréf og sendiumslag.
Yfirlitshefti: Samantekt í prentuðu og rafrænu formi þar sem finna má upplýsingar er varða kosningar, s.s. lög, reglugerðir, reglur o.fl.
II. KAFLI Öryggi, afhending og móttaka kjörfundargagna og annarra aðfanga.
4. gr. Landskjörstjórn.
Landskjörstjórn skal tryggja öryggi kjörseðla á meðan þeir eru í vörslu hennar og við prentun þeirra.
Landskjörstjórn skal afhenda yfirkjörstjórnum kjördæma kjörfundargögn og önnur aðföng tímanlega fyrir kjörfund. Kjörseðlar skulu vera í tryggum og öruggum umbúðum og skal afhending þeirra að jafnaði fara fram milliliðalaust frá fulltrúa landskjörstjórnar til fulltrúa viðkomandi yfirkjörstjórnar kjördæmis. Við milliliðalausa afhendingu er heimilt að afhenda kjörseðla í órofnum og óinnsigluðum umbúðum frá prentsmiðju.
Fari afhending kjörseðla ekki fram milliliðalaust frá landskjörstjórn til yfirkjörstjórnar skal landskjörstjórn tryggja að kjörseðlar séu afhentir í öruggum og innsigluðum umbúðum og með traustum og rekjanlegum hætti.
5. gr. Yfirkjörstjórnir kjördæma og umdæmiskjörstjórnir.
Yfirkjörstjórn kjördæmis skal taka á móti og varðveita með öruggum hætti kjörfundargögn og önnur aðföng sem landskjörstjórn afhendir henni.
Yfirkjörstjórn kjördæmis skal afhenda yfirkjörstjórnum sveitarfélaga kjörfundargögn og önnur aðföng tímanlega fyrir kjörfund. Kjörseðlar skulu vera í tryggum og öruggum umbúðum og skal afhending þeirra að jafnaði fara fram milliliðalaust frá fulltrúa yfirkjörstjórnar kjördæmis til fulltrúa viðkomandi yfirkjörstjórnar sveitarfélags.
Fari afhending kjörseðla ekki fram milliliðalaust frá yfirkjörstjórn kjördæmis til yfirkjörstjórnar sveitarfélags skal yfirkjörstjórn kjördæmis tryggja að kjörseðlar séu afhentir í öruggum og innsigluðum umbúðum og með traustum og rekjanlegum hætti.
Skipi yfirkjörstjórn umdæmiskjörstjórn, skv. 3. mgr. 16. gr. kosningalaga, eru verkefni hennar og skyldur þær sömu og yfirkjörstjórnar samkvæmt reglugerð þessari innan síns umdæmis.
6. gr. Yfirkjörstjórnir sveitarfélaga.
Í kosningum til Alþingis, við forsetakjör og þjóðaratkvæðagreiðslur skal yfirkjörstjórn sveitarfélags taka á móti og varðveita með öruggum hætti kjörfundargögn og önnur aðföng sem yfirkjörstjórn kjördæmis afhendir henni.
Í kosningum til sveitarstjórna skal yfirkjörstjórn sveitarfélags tryggja öryggi kjörseðla á meðan þeir eru í vörslu hennar og við prentun þeirra.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags skal afhenda hverfiskjörstjórn eða undirkjörstjórn í viðkomandi sveitarfélagi kjörfundargögn og önnur aðföng tímanlega fyrir upphaf kjörfundar. Kjörseðlar skulu vera í tryggum og öruggum umbúðum og skal afhending þeirra fara fram milliliðalaust frá fulltrúa yfirkjörstjórnar sveitarfélags til fulltrúa viðkomandi undirkjörstjórnar eða hverfiskjörstjórnar. Fari afhending kjörseðla ekki fram milliliðalaust skal yfirkjörstjórnin tryggja að þeir séu afhentir í öruggum og innsigluðum umbúðum og með traustum og rekjanlegum hætti. Sé hverfiskjörstjórn kjörin er yfirkjörstjórn heimilt að afhenda henni gögnin án þess að þau séu flokkuð eftir kjördeildum.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags skal tryggja að í hverri kjördeild sé nægilegt magn kjörfundargagna og annarra gagna.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags skal varðveita ónotaða kjörseðla, sem ekki hafa verið afhentir kjörstjórnum, með öruggum hætti svo sem í innsigluðu íláti eða fyrir luktum dyrum og skulu dyr þá innsiglaðar.
Yfirkjörstjórn skal gera grein fyrir ónotuðum kjörseðlum sem ekki eru afhentir kjörstjórnum í uppgjöri við talningu atkvæða.
7. gr. Hverfis- og undirkjörstjórnir sveitarfélaga.
Hverfiskjörstjórn, sé hún kjörin, skal afhenda undirkjörstjórn kjörfundargögn og önnur aðföng, sem hún tekur við af yfirkjörstjórn sveitarfélags, tímalega fyrir upphaf kjörfundar. Hafi yfirkjörstjórn sveitarfélags afhent hverfiskjörstjórn kjörfundargögn og önnur gögn til notkunar á kjördegi óflokkuð, skal hverfiskjörstjórn annast flokkun og afhendingu þeirra til undirkjörstjórna.
Undirkjörstjórn skal taka á móti og varðveita með öruggum hætti kjörfundargögn, utankjörfundaratkvæði og önnur gögn meðan á kjörfundi stendur. Undirkjörstjórn skal ganga frá kjörfundargögnum og öðrum gögnum eftir að kjörfundi hefur verið slitið og afhenda yfirkjörstjórn eða hverfiskjörstjórn eftir atvikum.
III. KAFLI Utankjörfundargögn.
8. gr. Gerð og afhending utankjörfundargagna.
Landskjörstjórn lætur útbúa utankjörfundargögn og skal sjá til þess að nægilegt magn utankjörfundargagna sé aðgengilegt kjörstjórum.
Landskjörstjórn skal láta sýslumönnum í té utankjörfundargögn til notkunar við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar. Sýslumenn skulu annast dreifingu utankjörfundargagna til kjörstjóra og annarra trúnaðarmanna í umdæmi sínu, sbr. 69. gr. kosningalaga og sjá til þess að nægilegt magn gagna sé jafnan fyrir hendi hjá þeim er annast atkvæðagreiðslu utan kjörfundar hér á landi.
Landskjörstjórn skal láta utanríkisráðuneytinu í té utankjörfundargögn sem kemur þeim til kjörstjóra erlendis, sbr. 70. gr. kosningalaga.
9. gr. Varðveisla utankjörfundargagna.
Landskjörstjórn og kjörstjórar skulu tryggja að utankjörfundargögn í vörslu þeirra séu ávallt geymd á öruggum stað.
Atkvæðakassar sem geyma greidd utankjörfundaratkvæði skulu geymdir í læstri geymslu þegar þeir eru ekki í notkun.
Að loknum kosningum skulu sýslumenn sjá til þess að ónotuð utankjörfundargögn séu varðveitt með tryggum og öruggum hætti. Kjörstjórar erlendis skulu ávallt varðveita utankjörfundargögn með tryggum og öruggum hætti.
10. gr. Kjörseðill við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar.
Kjörseðill við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar skal vera af stærðinni A5 og með broti þannig að kjósandi geti brotið kjörseðilinn saman svo ekki sjáist í merkingar á honum. Brotið skal vera þannig að brúnir kjörseðilsins skarist þegar seðlinum er lokað og skal skörunin vera u.þ.b. 2 mm.
Kjörseðillinn skal vera úr haldgóðum pappír sem prent eða skrift sést ekki í gegnum a.m.k. 160 g/m² að þyngd.
Efst fyrir miðju á efri framhlið kjörseðilsins skal standa með skýru letri: KJÖRSEÐILL.
Þar fyrir neðan skal vera rammi í ljósari lit en aðrir hlutar framhliðar kjörseðilsins. Bakhlið kjörseðils skal vera greinilega auðkennd svo sem með áprentuðu mynstri.
11. gr. Kjörseðilsumslag (innra umslag).
Kjörseðilsumslag (innra umslag) skal vera úr haldgóðum pappír sem skal vera a.m.k. 100 g/m² að þyngd þannig að ekki sé unnt að lesa það sem á kjörseðil er ritað. Umslagið skal vera af þeirri stærð að kjörseðillinn, samanbrotinn, falli vel og haganlega í umslagið.
Á umslagið skal vera ritað ofarlega með skýru letri: Kjörseðilsumslag.
Á umslaginu skulu vera stuttar og skýrar leiðbeiningar um hvernig skuli fylla kjörseðil út við kosningar.
Umslaginu skal vera unnt að loka með sjálflímandi rönd sem skal vera hulin borða.
12. gr. Fylgibréf.
Fylgibréf skal útbúið þannig að á það megi auðveldlega skrifa þær upplýsingar sem kveðið er á um í ákvæðum kosningalaga og reglugerð þessari.
Á fylgibréfi skal að minnsta kosti vera:
- Reitur fyrir fullt nafn, kennitölu, lögheimili og sveitarfélag kjósanda.
- Reitur fyrir undirritun kjósanda, stað og dagsetningu, þar sem hann lýsir því yfir að hann hafi án aðstoðar og án þess að nokkur annar hafi séð, ritað eða stimplað atkvæði á kjörseðil, sett atkvæði í umslag og límt umslagið aftur.
- Reitur þar sem merkt skal við í hvaða kosningum atkvæði er greitt.
- Reitur þar sem unnt er að merkja við að atkvæðagreiðsla hafi farið fram með aðstoð og tilgreint hvort hún hafi verið veitt af kjörstjóra eða aðstoðarmanni kjósanda.
- Reitur fyrir undirritun kjörstjóra, dagsetningu og embættisstimpil, ef við á, þar sem hann vottar að atkvæðagreiðsla hafi átt sér stað.
Landskjörstjórn getur ákveðið að á fylgibréfinu séu stuttar og skýrar leiðbeiningar um atkvæðagreiðslu utan kjörfundar, frágang kjörgagna o.fl.
Landskjörstjórn getur ákveðið að upplýsingar á fylgibréfi séu jafnframt þýddar á erlend tungumál.
Kjörstjórum er heimilt að nota rafrænt utankjörfundarkerfi fyrir atkvæðagreiðslu utan kjörfundar til sjálfvirkrar útfyllingar fylgibréfs.
13. gr. Sendiumslag (ytra umslag).
Sendiumslag (ytra umslag) skal vera úr haldgóðum pappír a.m.k. 100 g/m² að þyngd. Umslagið skal vera af þeirri stærð að kjörseðilsumslagið og fylgibréfið, samanbrotið, falli vel og haganlega í umslagið.
Á framhlið umslagsins skal vera auð lína þar sem gert er ráð fyrir heiti þeirrar kjörstjórnar sem er viðtakandi bréfsins. Þar skulu jafnframt vera leiðbeiningar um að bréfið skuli berast á skrifstofu sveitarstjórnar í sveitarfélaginu þar sem kjósandi er á kjörskrá og þar skal rita heiti sveitarfélagsins ásamt póstnúmeri. Þar skal einnig vera unnt að merkja við í hvaða kosningum atkvæði er greitt.
Á bakhlið sendiumslagsins skal rita nafn og heimilisfang kjósandans. Auk þess er heimilt að rita þar númer kjörstaðar og kjördeildar og/eða setja þar sérstakt merki (strikamerki) sem getur innihaldið upplýsingar um kjörstað, kjördeild og kennitölu kjósandans.
Umslaginu skal vera unnt að loka með sjálflímandi rönd sem skal vera hulin borða.
14. gr. Kjörseðlar við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar við þjóðaratkvæðagreiðslur.
Kveðið skal nánar á um útlit og frágang kjörseðla við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar við þjóðaratkvæðagreiðslu í reglum sem ráðherra setur að fenginni tillögu landskjörstjórnar, sbr. 66. gr. kosningalaga.
IV. KAFLI Kjörfundargögn við kosningar til Alþingis,
við forsetakjör og þjóðaratkvæðagreiðslu.
15. gr. Gerð kjörfundargagna.
Landskjörstjórn tekur ákvörðun um og lætur útbúa kjörfundargögn, önnur en kjörskrá, með nægum fyrirvara. Kjörseðlar skulu að jafnaði vera fullgerðir eigi síðar en sjö dögum fyrir kjördag.
Landskjörstjórn skal tryggja að kjörfundargögn séu afhent yfirkjörstjórnum kjördæma með öruggum hætti tímanlega fyrir kjördag.
Miða skal fjölda prentaðra kjörseðla að lágmarki við áætlaðan fjölda kjósenda á kjörskrá á kjördag að viðbættu 1%.
Yfirkjörstjórn kjördæmis skal sjá til þess að eitt blindraspjald að lágmarki sé tiltækt á hverjum kjörstað.
16. gr. Gerð kjörseðils.
Kjörseðill skal vera úr haldgóðum pappír sem prent eða skrift sést ekki í gegnum, a.m.k. 160 g/m² að þyngd.
Kjörseðill skal vera með broti þannig að kjósandi geti brotið hann saman svo ekki sjáist í texta eða merkingar á kjörseðli (óprentaða hliðin snýr út) og að hann falli vel og haganlega í atkvæðakassann. Tryggja skal að brotið falli ekki í prentaðan texta á seðlinum og að brúnir kjörseðilsins skarist um u.þ.b. 2 mm þegar honum er lokað.
Landskjörstjórn skal skipta um lit á kjörseðlum við hverjar kosningar til Alþingis og við forsetakjör.
17. gr. Kjörseðlar við kosningar til Alþingis.
Kjörseðla við kosningar til Alþingis skal útbúa þannig:
Í fyrirsögn efst á kjörseðli skal tilgreina með skýru letri að um sé að ræða kosningar til Alþingis, dagsetningu þeirra og ártal en þar fyrir neðan skal vera þverstrik sem nær yfir allan kjörseðilinn.
Prenta skal framboðslista með skýru letri hvern við annars hlið, í stafrófsröð eftir bókstöfum framboðanna, og skal ætla hverjum lista að jafnaði um 6-8 cm breidd en lengd skal miðuð við tölu frambjóðenda á framboðslistum. Tryggt skal að breidd allra lista á kjörseðli sé sú sama.
Landskjörstjórn getur ákveðið að prenta framboðslista í tveimur röðum sökum mikils fjölda framboðslista eða fjölda frambjóðenda. Skal þess þá gætt að sem jafnastur fjöldi lista sé í efri og neðri röð.
Bókstafur hvers lista skal vera stór og greinilegur og standa yfir miðjum listanum og fyrir framan hann skal vera ferningur í sambærilegri stærð og bókstafurinn. Þar fyrir neðan, en fyrir ofan nöfn frambjóðenda, skal vera heiti þeirra stjórnmálasamtaka sem bjóða fram listann og skal heitið prentað með skýru letri þannig: Listi … (nafn stjórnmálasamtakanna).
Fyrir neðan heiti listans skulu vera nöfn frambjóðenda í þeirri röð sem þeir eru boðnir fram. Listarnir skulu aðgreindir með langstrikum og skal að jafnaði 0,5 cm breitt bil vera fyrir framan nöfnin á hverjum lista.
18. gr. Kjörseðlar við forsetakjör.
Kjörseðla við forsetakjör skal útbúa þannig:
Í fyrirsögn efst á kjörseðli skal tilgreina með skýru letri að um sé að ræða forsetakjör, dagsetningu þess og ártal en þar fyrir neðan skal vera þverstrik sem nær yfir allan kjörseðilinn.
Prenta skal nöfn forsetaefna með skýru letri í lóðréttri stafrófsröð, inndregin og jöfnuð vinstra megin sem skulu vera aðgreind með þverstrikum yfir allan kjörseðilinn.
Á spássíu vinstra megin fyrir framan nafn hvers forsetaefnis skal vera ferningur.
19. gr. Kjörseðlar við þjóðaratkvæðagreiðslu.
Kveðið skal nánar á um um útlit og frágang kjörseðla við þjóðaratkvæðagreiðslu í reglum sem ráðherra setur að tillögu landskjörstjórnar, skv. 66. gr. kosningalaga.
20. gr. Atkvæðaumslög.
Landskjörstjórn lætur útbúa sérstök atkvæðaumslög og afhendir, með nægum fyrirvara og í nægjanlegu upplagi, yfirkjörstjórnum kjördæma fyrir allar kjörstjórnir sem starfa í viðkomandi kjördæmi.
Umslögin skulu vera úr haldgóðum pappír af þeirri stærð að í þau komist:
- utankjörfundaratkvæði sem ekki eru tekin til greina,
- utankjörfundaratkvæði sem ágreiningur er um hvort séu gild,
- óvistuð atkvæði og
- ónýtir kjörseðlar.
Ónotaða kjörseðla sem eftir eru þegar kjörfundi hefur verið slitið skal annaðhvort setja í atkvæðaumslagið eða í aðrar öruggar umbúðir, s.s. umbúðir sem kjörseðlar voru afhentir í.
21. gr. Umslög fyrir ágreiningsseðla.
Landskjörstjórn lætur útbúa tvær gerðir af umslögum fyrir ágreiningsseðla og afhendir, með nægum fyrirvara og í nægjanlegu upplagi, yfirkjörstjórnum kjördæma. Um er ræða annars vegar umslög fyrir þá atkvæðaseðla sem yfirkjörstjórn hefur úrskurðað gilda og hins vegar fyrir atkvæðaseðla sem hún hefur úrskurðað ógilda.
Umslögin skulu vera úr haldgóðum pappír og af þeirri stærð að í þau komist ágreiningsseðlar sem sendir eru landskjörstjórn að afloknum kosningum.
V. KAFLI Kjörfundargögn við sveitarstjórnarkosningar.
22. gr. Gerð kjörfundargagna.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags tekur ákvörðun um og lætur útbúa kjörseðla. Skulu þeir að jafnaði vera fullgerðir eigi síðar en fimm dögum fyrir kjördag.
Við listakosningu í sveitarfélagi skal yfirkjörstjórn sveitarfélagsins láta útbúa blindraspjöld og sjá til þess að eitt blindraspjald að lágmarki sé tiltækt á hverjum kjörstað í sveitarfélaginu.
Yfirkjörstjórn skal tryggja að gögnin séu afhent undirkjörstjórnum tímanlega fyrir opnun kjörstaða.
Miða skal fjölda prentaðra kjörseðla að lágmarki við áætlaðan fjölda kjósenda á kjörskrá á kjördag að viðbættu 1%.
23. gr. Gerð kjörseðils.
Kjörseðill skal vera úr haldgóðum pappír sem prent eða skrift sést ekki í gegnum, a.m.k. 160 g/m² að þyngd.
Kjörseðill skal vera með broti þannig að kjósandi geti brotið hann saman svo ekki sjáist í texta eða merkingar á kjörseðli (óprentaða hliðin snýr út) og að hann falli vel og haganlega í atkvæðakassann. Tryggja skal að brotið falli ekki í prentaðan texta á seðlinum og að brúnir kjörseðilsins skarist um u.þ.b. 2 mm þegar honum er lokað.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags skal skipta um lit á kjörseðlum við hverjar sveitarstjórnarkosningar.
24. gr. Kjörseðlar við listakosningu í sveitarfélagi.
Kjörseðla við listakosningu í sveitarfélagi skal útbúa þannig:
Í fyrirsögn efst á kjörseðli skal tilgreina með skýru letri að um sé að ræða kosningar til sveitarstjórnar í viðkomandi sveitarfélagi, dagsetningu þeirra og ártal en þar fyrir neðan skal vera þverstrik sem nær yfir allan kjörseðilinn.
Prenta skal framboðslista með skýru letri hvern við annars hlið, í stafrófsröð eftir bókstöfum þeirra, og skal ætla hverjum lista að jafnaði um 6-8 cm breidd en lengd skal miðuð við tölu frambjóðenda á framboðslistum. Tryggt skal að breidd allra lista á kjörseðli sé sú sama.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags getur ákveðið að prenta framboðslista í tveimur röðum sökum mikils fjölda framboðslista eða fjölda frambjóðenda. Skal þess þá gætt að sem jafnastur fjöldi lista sé í efri og neðri röð.
Bókstafur hvers lista skal vera stór og greinilegur og standa yfir miðjum listanum og fyrir framan hann skal vera ferningur í sambærilegri stærð og bókstafurinn. Þar fyrir neðan, en fyrir ofan nöfn frambjóðenda, skal vera heiti þeirra stjórnmálasamtaka sem bjóða fram listann og skal heitið prentað með skýru letri þannig: Listi … (nafn stjórnmálasamtakanna).
Fyrir neðan heiti listans skulu vera nöfn frambjóðenda í þeirri röð sem þeir eru boðnir fram. Listarnir skulu aðgreindir með langstrikum og skal að jafnaði 0,5 cm breitt bil vera fyrir framan nöfnin á hverjum lista.
25. gr. Kjörseðlar við óbundnar kosningar í sveitarfélagi.
Efst á kjörseðli skal vera fyrirsögn þar sem tilgreint er að um sé að ræða sveitarstjórnarkosningar í viðkomandi sveitarfélagi, dagsetningu þeirra og ártal.
Kjörseðill skal vera tvískiptur. Á efri hluta kjörseðils skal vera unnt að skrifa nöfn og heimilisföng aðalmanna en á neðri hluti hans nöfn og heimilisföng varamanna. Á neðri hluta kjörseðils skal vera töluröð miðuð við fjölda þeirra varafulltrúa sem kjósa á.
26. gr. Atkvæðaumslög.
Landskjörstjórn lætur útbúa sérstök atkvæðaumslög og afhendir yfirkjörstjórnum sveitarfélaga, með nægum fyrirvara og í nægjanlegu upplagi, fyrir utankjörfundaratkvæði sem ekki eru tekin til greina og fyrir utankjörfundaratkvæði sem ágreiningur er um hvort séu gild, óvistuð atkvæði og ónýta kjörseðla.
Umslögin skulu vera úr haldgóðum pappír af þeirri stærð að í þau komist:
- utankjörfundaratkvæði sem ekki eru tekin til greina,
- utankjörfundaratkvæði sem ágreiningur er um hvort séu gild,
- óvistuð atkvæði og
- ónýtir kjörseðlar
Ónotaða kjörseðla sem eftir eru þegar kjörfundi hefur verið slitið skal annaðhvort setja í atkvæðaumslagið eða í aðrar öruggar umbúðir, s.s. umbúðir sem kjörseðlar voru afhentir í.
VI. KAFLI Kosningaleiðbeiningar, stimplar o.fl.
27. gr. Kosningaleiðbeiningar.
Í aðdraganda allra kosninga sem fram fara á grundvelli kosningalaga útbýr landskjörstjórn kosningaleiðbeiningar sem skulu m.a. hafa að geyma upplýsingar um það hvernig kjósandi skuli gera grein fyrir sér, hvernig greiða skuli atkvæði, aðstoð við atkvæðagreiðslu og skyldur og ábyrgð þess sem veitir kjósanda aðstoð.
Kosningaleiðbeiningar skulu vera aðgengilegar kjósanda bæði við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar og á kjörstað á kjördegi.
Fari atkvæðagreiðsla utan kjörfundar fram á þeim stöðum sem tilgreindir eru í 1. og 2. tölul. 2. mgr. 69. gr. og 70. gr. kosningalaga skulu kosningaleiðbeiningar að jafnaði aðgengilegar á áberandi stað.
Á kjördag skulu kosningaleiðbeiningar aðgengilegar á áberandi stað á kjörstað og í hverri kjördeild verði því við komið að mati kjörstjórnar.
28. gr. Upplýsingar um framboð eða forsetaefni.
a) Kosning utan kjörfundar:
Þegar landskjörstjórn hefur auglýst framboðslista við alþingiskosningar, sbr. 1. málsl. 1. mgr. 47. gr. kosningalaga eða hvaða forsetaefni eru í kjöri, sbr. 3. mgr. 50. gr. kosningalaga, skal landskjörstjórn láta sýslumönnum og utanríkisráðuneytinu í té upplýsingar um þá framboðslista eða þau forsetaefni sem eru í kjöri. Sýslumenn og utanríkisráðuneytið skulu sjá til þess að upplýsingarnar séu aðgengilegar hjá kjörstjórum. Fari atkvæðagreiðslan fram á þeim stöðum sem tilgreindir eru í 1. og 2. tölul. 2. mgr. 69. gr. og 70. gr. kosningalaga skulu upplýsingarnar að jafnaði aðgengilegar á áberandi stað.
Þegar yfirkjörstjórn sveitarfélags, í kosningum til sveitarstjórna, hefur tekið ákvörðun um framboðslista, sbr. 2. mgr. 46. gr. kosningalaga skal hún afhenda landskjörstjórn lista með upplýsingum um nöfn og lögheimili allra þeirra sem eru í framboði í viðkomandi sveitarfélagi. Listinn skal vera á rafrænu formi og á viðmóti sem landskjörstjórn lætur í té. Landskjörstjórn skal miðla upplýsingunum til sýslumanna og utanríkisráðuneytisins s.s. með því að birta þær á vef sínum. Sýslumenn og utanríkisráðuneytið skulu sjá til þess að upplýsingarnar séu aðgengilegar hjá kjörstjórum þannig að kjósendur geti kynnt sér framboðin óski þeir þess.
b) Kosning á kjördegi:
Landskjörstjórn skal láta yfirkjörstjórnum kjördæma í té upplýsingar um framboðslista við kosningar til Alþingis í viðkomandi kjördæmi eða þau forsetaefni sem eru í kjöri, með nægum fyrirvara fyrir kjördag. Á kjördag skulu upplýsingar um framboðslista eða forsetaefni vera aðgengilegar kjósendum á áberandi stað á kjörstað.
Við sveitarstjórnarkosningar þar sem fram fer listakosning skal yfirkjörstjórn útbúa lista yfir þá sem eru í framboði í viðkomandi sveitarfélagi. Á kjördag skulu upplýsingarnar vera aðgengilegar kjósendum á áberandi stað á kjörstað.
c) Þjóðaratkvæðagreiðsla:
Við þjóðaratkvæðagreiðslu skal landskjörstjórn útbúa upplýsingar varðandi það málefni sem kosið er um. Skulu slíkar upplýsingar vera aðgengilegar kjósanda á áberandi stað á kjörstað.
29. gr. Yfirlitshefti.
Í aðdraganda allra kosninga skv. kosningalögum gefur landskjörstjórn út yfirlitshefti í prentuðu og rafrænu formi þar sem finna má upplýsingar er varða kosningar, s.s. helstu lög, reglugerðir og reglur sem varða framkvæmd kosninga. Landskjörstjórn afhendir sýslumönnum, utanríkisráðuneytinu, yfirkjörstjórnum kjördæma og yfirkjörstjórnum sveitarfélaga yfirlitshefti í nægilegu upplagi fyrir alla kjörstjóra og kjörstjórnir sem starfa í viðkomandi umdæmi, starfsmenn þeirra og umboðsmenn framboða.
30. gr. Stimplar.
Landskjörstjórn lætur sýslumönnum í té stimpla til notkunar við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar. Á stimplunum skulu vera listabókstafir framboðslista við kosningar til Alþingis og sveitarstjórna og nöfn forsetaefna við forsetakjör. Á stimplunum skulu sömu upplýsingar vera á blindraletri.
31. gr. Aðföng á kjörstað, utankjörfundarstað og í kjörklefa.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags skal tryggja að á hverjum kjörstað í sveitarfélaginu séu til staðar kjörfundargögn og önnur gögn og aðföng sem nauðsynleg eru til þess að kosning geti farið fram.
Í kjörklefa skal vera aðstaða til að skrifa við og skriffæri.
Sýslumenn skulu tryggja að á hverjum utankjörfundarstað í umdæmi þeirra séu til staðar utankjörfundargögn og aðföng sem nauðsynleg eru til þess að kosning geti farið fram. Utanríkisráðuneytið tryggir að á hverjum kjörstað erlendis séu þessi gögn til staðar.
32. gr. Innsigli.
Landskjörstjórn skal láta sýslumönnum og yfirkjörstjórnum kjördæma í kosningum til Alþingis og við forsetakjör og þjóðaratkvæðagreiðslur og yfirkjörstjórnum sveitarfélaga við kosningar til sveitarstjórna í té embættisinnsigli sem notuð skulu við kosningar.
Landskjörstjórn ákveður gerð, merkingar og notkun embættisinnsigla sem notuð skulu við kosningar og skulu reglur þar um birtar í Stjórnartíðindum, sbr. 6. mgr. 14. gr. kosningalaga.
Kjörstjórar og kjörstjórnir skulu tryggja að innsigli í vörslu þeirra séu ávallt geymd með tryggum og öruggum hætti.
VII. KAFLI Atkvæðakassar.
33. gr. Gerð atkvæðakassa.
Landskjörstjórn lætur gera atkvæðakassa og lætur yfirkjörstjórnum sveitarfélaga í té atkvæðakassa samkvæmt beiðni.
Atkvæðakassi skal vera af hæfilegri stærð og gerður úr haldgóðum krossvið eða efni sambærilegu að styrkleika og öryggi með loki og þannig búinn að unnt sé að loka honum tryggilega. Lok skal vera úr sama efni, með nægjanlega langri rauf þannig að unnt sé að koma bæði atkvæðaseðli og sendiumslagi þar ofan í. Rauf skal formuð með þeim hætti að hvorki sé unnt að ná seðli né sendiumslagi upp úr kassanum. Atkvæðakassar skulu hafa innfelldan ramma þannig að ekki sé unnt að koma pappír milli loks og kassa. Kjörstjórnum er þó heimilt í undantekningartilvikum að nota eldri atkvæðakassa sem ekki hafa innfelldan ramma og voru í notkun við gildistöku kosningalaga 1. janúar 2022. Skal þá gengið þannig frá samskeytum loks og kassa að samskeytum sé lokað með sterku límbandi og innsigli sett yfir það á hverri hlið kassans.
34. gr. Fjöldi atkvæðakassa.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags tryggir að til staðar sé nægilegur fjöldi atkvæðakassa fyrir kosningar í sveitarfélaginu hverju sinni.
Yfirkjörstjórn sveitarfélags skal útvega sýslumanni í umdæmi viðkomandi yfirkjörstjórnar, samkvæmt 1. mgr. 76. gr. kosningalaga, nægjanlegan fjölda atkvæðakassa við atkvæðagreiðslu utan kjörfundar, samkvæmt nánara samkomulagi við viðkomandi kjörstjóra.
35. gr. Varðveisla atkvæðakassa milli kosninga.
Sveitarfélag skal geyma atkvæðakassa milli kosninga með tryggum hætti, en kjósi sýslumenn að geyma atkvæðakassana er þeim það heimilt.
VIII. KAFLI Frágangur að loknum kjörfundi.
36. gr. Frágangur kjörgagna að loknum kjörfundi.
Þegar kjörfundi hefur verið slitið skal hver undirkjörstjórn, eins fljótt og verða má, ganga frá kjörgögnum til afhendingar til yfirkjörstjórnar sem annast talningu atkvæða, með öruggum og rekjanlegum hætti.
Þegar öll kjörseðilsumslög, sem enginn ágreiningur er um að séu gild, hafa verið sett óopnuð í atkvæðakassann samkvæmt 96. gr. kosningalaga, skal rauf kassans innsigluð.
Undirkjörstjórn skal ganga frá kjörseðlum sem hafa ónýst í þar til gert atkvæðaumslag, sem skal innsiglað.
Utankjörfundaratkvæði sem ekki eru tekin til greina skal setja í þar til gert atkvæðaumslag og í annað atkvæðaumslag skal setja þau utankjörfundaratkvæði sem ágreiningur er um hvort séu gild. Atkvæðaumslögin skulu innsigluð.
Hafi undirkjörstjórn eða hverfiskjörstjórn borist óvistuð atkvæði fyrir lok atkvæðagreiðslu skulu þau sett í þar til gert atkvæðaumslag sem skal innsiglað.
Undirkjörstjórn skal setja ónotaða kjörseðla annaðhvort í þar til gert atkvæðaumslag sem skal innsiglað eða aðrar öruggar umbúðir, s.s. þær umbúðir sem kjörseðlarnir komu í sem skulu innsiglaðar. Undirkjörstjórn skal að því loknu ganga frá ónotuðum atkvæðum, atkvæðaumslögum og gerðabók, auk allra eintaka af kjörskrá, með tryggum hætti í lokuðum umbúðum samkvæmt nánari fyrirmælum sem yfirkjörstjórn setur um frágang kjörgagna. Þá skal undirkjörstjórn, eða hverfiskjörstjórn, ganga frá skýrslum eða öðrum upplýsingum vegna talningar atkvæða í samræmi við fyrirmæli yfirkjörstjórnar.
Við kosningar til Alþingis, við forsetakjör og þjóðaratkvæðagreiðslu skal yfirkjörstjórn sveitarfélags sjá til þess, eins fljótt að verða má, eftir að kjörfundi lýkur, að yfirkjörstjórn kjördæmis séu afhent kjörgögn úr öllum kjördeildum sveitarfélags, auk ónotaðra kjörseðla í vörslum yfirkjörstjórnar, ef við á, með öruggum og rekjanlegum hætti.
37. gr. Varsla kjörgagna.
Meðan á kjörfundi stendur og þar til kjörgögn hafa verið afhent yfirkjörstjórn til talningar skulu kjörgögn ávallt vera í vörslum a.m.k. tveggja kjörstjórnarfulltrúa eða annarra tveggja einstaklinga sem kjörstjórn velur.
Sé hlé gert á fundi yfirkjörstjórnar eða fundi hennar frestað á meðan talning stendur yfir skal yfirkjörstjórn tryggja að notaðir og ónotaðir kjörseðlar ásamt öðrum kjörgögnum séu varðveittir með tryggilegum hætti og fyrir luktum dyrum sem skulu innsiglaðar. Þetta á einnig við ef gert er hlé á milli skila á fyrri hluta talningarskýrslu og seinni hluta talningarskýrslu, sbr. 23. gr. reglugerðar um talningu atkvæða.
IX. KAFLI Frágangur að lokinni talningu.
38. gr. Varðveisla og eyðing atkvæðaseðla, kjörskráa o.fl.
Að talningu lokinni skal yfirkjörstjórn ganga frá og innsigla:
- Ílát með notuðum kjörseðlum. Skal gildum og ógildum kjörseðlum haldið aðgreindum.
- Ílát með ónotuðum kjörseðlum.
- Atkvæðaumslög með ágreiningsseðlum.
- Ílát með kjörskrám.
Gögnum skv. 1. mgr. sem ekki eru send til landskjörstjórnar skal komið fyrir í öruggri geymslu.
Yfirkjörstjórnum er heimilt að rjúfa innsigli íláta með kjörskrám til að sinna skýrslugerð til Hagstofu Íslands verði þeim skilum ekki viðkomið strax að lokinni talningu. Að þeirri skýrslugerð lokinni skulu ílát með kjörskrám innsigluð að nýju. Skrá skal yfirlýsingu um þetta í gerðabók.
39. gr. Eyðing atkvæðaseðla og kjörskráa.
Atkvæðaseðla og kjörskrár skal geyma þar til kærufrestur kosninga er liðinn eða fullnaðarúrskurður um gildi þeirra hefur verið kveðinn upp enda sé þeirra eigi þörf vegna kæru sem beint hefur verið til lögreglustjóra.
Eigi síðar en ári eftir kjördag skal yfirkjörstjórn eyða notuðum og ónotuðum kjörseðlum og kjörskrám enda sé ágreiningsmálum um gildi eða framkvæmd kosninganna lokið.
X. KAFLI Gildistaka.
40. gr. Gildistaka.
Reglugerð þessi er sett með heimild í 3. mgr. 62. gr., 65. gr., 3. mgr. 81. gr. og 2. mgr. 97. gr. kosningalaga nr. 112/2021 og tekur þegar gildi. Jafnframt fellur á brott reglugerð um kjörgögn, atkvæðakassa o.fl. við kosningar nr. 388/2022.
Dómsmálaráðuneytinu, 22. apríl 2024.
Guðrún Hafsteinsdóttir.
Haukur Guðmundsson.
Fyrirvari
Reglugerðir eru birtar í B-deild Stjórnartíðinda skv. 3. gr. laga um Stjórnartíðindi og Lögbirtingablað, nr. 15/2005, sbr. reglugerð um útgáfu Stjórnartíðinda nr. 958/2005.
Sé misræmi milli þess texta sem birtist hér í safninu og þess sem birtur er í útgáfu B-deildar Stjórnartíðinda skal sá síðarnefndi ráða.