Kröfur til þyrlna í almannaflugi.
1. Almennt.
1.1 Lög og reglur.
1.1.1 Flugstjóri skal starfa samkvæmt gildandi lögum, reglum og verklagsreglum þar sem þyrla er starfrækt sbr. 2. gr. um gildissvið reglugerðar þessarar.
1.1.2 Ábyrgð.
Flugstjóri ber ábyrgð á öryggi allra manna og farms um borð ásamt starfrækslu og öryggi þyrlunnar frá því að hreyfill (hreyflar) þyrlu hefur verið ræstur þar til þyrlan stöðvast að loknu flugi, hreyfill (hreyflar) hefur verið stöðvaður og þyrilblöð hafa stöðvast.
1.1.3 Neyðartilvik.
Ef neyðarástand, sem stofnar öryggi þyrlu eða þeirra sem í henni eru í hættu, krefst þess að gripið sé til aðgerða sem fela í sér brot á þeim reglum og fyrirmælum sem gilda á staðnum, skal flugstjóri tilkynna Flugmálastjórn Íslands og rannsóknarnefnd flugslysa um það án tafar, í samræmi við reglu gerð um tilkynningarskyldu flugslysa, alvarlegra flugatvika og atvika. Flugstjóri skal senda skýrslu um brotið til sömu aðila eins fljótt og kostur er. Ef brot á sér stað í íslenskri þyrlu utan íslenskrar lögsögu skal flugstjóri ennfremur tilkynna Flugmálastjórn Íslands og rannsóknarnefnd flugslysa, ef við á, og láta þeim í té afrit af skýrslunni eins fljótt og auðið er, og að jafnaði innan tíu daga frá því að brot átti sér stað. Jafnframt skal tilkynna hlutaðeigandi yfirvöldum í því ríki sem brot átti sér stað.
1.1.4 Tilkynningarskylda.
Flugstjóri skal bera ábyrgð á að tilkynna rannsóknarnefnd flugslysa og Flugmálastjórn Íslands, eins fljótt og auðið er, um slys sem þyrla hans á þátt í og hafa í för með sér alvarleg meiðsl eða dauða eða umtalsverðar skemmdir á þyrlu eða eignum, í samræmi við reglugerð um tilkynningarskyldu flug slysa, alvarlegra flugatvika og atvika.
1.1.5 Leit og björgun.
Flugstjóri skal hafa nauðsynlegar upplýsingar um leitar- og björgunarþjónustu á svæðinu, sem fljúga á yfir, tiltækar um borð í þyrlunni.
1.2 Hættulegur varningur.
Við flutning á hættulegum varningi skal fara eftir reglugerð um öruggan flutning hættulegs varnings flugleiðis.
1.3. Hergögn.
Hergögn má eigi flytja með þyrlum í íslenskri lofthelgi nema með sérstöku leyfi Flugmálastjórnar Íslands í samræmi við reglugerð um flutning hergagna með loftförum. Til hergagna teljast ekki venjuleg veiði- og markskotvopn, sem og neyðar- og viðvörunarbúnaður loftfars og annað það sem nauðsynlegt má telja vegna öryggis flugs, áhafnar og farþega. Sama gildir um skotelda o.þ.h. sbr. 1. gr. laga nr. 16/1998 um skotvopn, sprengiefni og skotelda með síðari breytingum.
1.4 Vátryggingar.
Rekstraraðili þyrlu sem nota skal til loftferða um íslenska lofthelgi skal taka og halda við vátryggingu eða tryggingu, er örugg telst, til greiðslu skaðabóta sem falla kunna á hann vegna tjóns er verður á mönnum og hlutum utan þyrlunnar og stafa af notkun hennar, í samræmi við 131. gr. laga um loftferðir nr. 60/1998 með síðari breytingum og reglugerð um skylduvátryggingar vegna loftferða. Rekstraraðili þyrlu skal tryggja að afrit af tryggingarskírteini sé um borð í þyrlunni.
2. Undirbúningur flugs og verklag á flugi.
2.1 Fullnægjandi aðstaða.
Flugstjóri skal ekki hefja flug nema gengið hafi verið úr skugga um með öllum eðlilegum og tiltækum ráðum, sem beinlínis eru nauðsynleg fyrir viðkomandi flug og örugga starfsrækslu þyrlu að svæði og aðstaða á jörðu og/eða vatni séu fullnægjandi, þ.m.t. fjarskiptavirki og leiðsögutæki.
2.2 Þyrluvallarlágmörk.
Flugstjóri skal ekki fljúga til eða frá þyrluvelli þar sem þyrluvallarlágmörk eru lægri en þau lágmörk sem hafa verið sett fyrir þyrluvöllinn af Flugmálastjórn Íslands eða af yfirvöldum viðkomandi ríkis,ef þyrluvöllurinn er staðsettur erlendis, nema með sérstöku samþykki Flugmálastjórnar eða hlutaðeigandi yfirvalds viðkomandi ríkis.
2.3 Leiðbeiningar til flugverja og farþega.
2.3.1 Flugstjóri skal tryggja að flugverjar og farþegar fái upplýsingar, munnlega eða með öðrum hætti, um staðsetningu og notkun:
a) öryggisbelta og, eftir því sem við á,
b) neyðarútganga,
c) björgunarvesta,
d) súrefnisbúnaðar og
e) annars neyðarbúnaðar til einstaklingsnota, þ.m.t. spjöld með öryggisleiðbeiningum fyrir farþega.
2.3.2 Flugstjóri skal tryggja að öllum um borð sé kunnugt um staðsetningu og almennar notkunar reglur helsta neyðarbúnaðar um borð sem ætlaður er til sameiginlegra nota.
2.4 Lofthæfi þyrlu og öryggisráðstafanir.
Flug skal ekki hafið fyrr en að flugstjóri hefur gengið úr skugga um:
a) að þyrla sé lofthæf, skráð með viðeigandi hætti og að viðeigandi vottorð og skírteini þess efnis séu um borð í þyrlunni. Flugmálastjórn Íslands er heimilt að veita undanþágu frá þessu þegar nauðsynlegt þykir að prófa kosti þyrlu eða vegna annarra sérstakra ástæðna; b) að mælitæki og búnaður sem hafa verið sett í þyrlu, séu viðeigandi, að teknu tilliti til þeirra flugskilyrða sem búist er við;
c) að allt nauðsynlegt viðhald hafi farið fram í samræmi við 6. kafla um viðhald; d) að massi þyrlu og staðsetning þyngdarmiðju séu þannig að flugið geti farið fram með öruggum hætti, að teknu tilliti til þeirra flugskilyrða sem búist er við;
e) að allri hleðslu um borð sé rétt dreift og hún tryggilega fest og
f) að ekki verði farið yfir starfrækslumörk þyrlu sem er að finna í flughandbók þyrlunnar eða öðrum sambærilegum gögnum.
2.5 Veðurlýsingar og veðurspár.
Áður en flugstjóri leggur upp í flug skal hann hafa kynnt sér allar veðurupplýsingar sem tiltækar eru og varða fyrirhugað flug. Undirbúningur fyrir flug til staðar fjarri brottfararstað og fyrir allt flug samkvæmt blindflugsreglum skal fela í sér:
1) athugun á nýjustu, fyrirliggjandi veðurlýsingum og veðurspám og
2) varaáætlun til að grípa til ef ekki er hægt að ljúka flugi eins og áætlað var vegna veðurskilyrða.
2.6 Takmarkanir vegna veðurskilyrða.
2.6.1 Flug samkvæmt sjónflugsreglum.
Flug, sem áætlað er að framkvæma samkvæmt sjónflugsreglum, skal ekki leggja upp í nema nýjustu fyrirliggjandi veðurlýsingar, eða sambland af veðurlýsingum og veðurspám, bendi til þess að veðurskilyrði á leiðinni, eða á þeim hluta leiðarinnar og á þeim tíma sem flug er fyrirhugað, muni gera það kleift að fljúga samkvæmt þeim reglum. Þetta á þó ekki við algerlega staðbundið flug í sjónflugsskilyrðum.
2.6.2 Flug samkvæmt blindflugsreglum.
2.6.2.1 Þegar krafist er varaþyrluvallar á ákvörðunarstað.
a) Eigi skal hefja flug sem framkvæma á samkvæmt blindflugsreglum, nema tiltækar upplýsingar bendi til þess að skilyrði á þeim þyrluvelli sem áætlað er að lenda á, og til viðbótar að minnsta kosti á einum varaþyrluvelli á ákvörðunarstað verði jöfn eða betri en þyrluvallarlágmörk hlutaðeigandi þyrluvallar á áætluðum komutíma.
b) Varaþyrluvellir á Íslandi og Grænlandi: Þegar fljúga á í samræmi við blindflugsreglur innanlands eða til Íslands skal í leiðarflugáætlun og í flugáætlun fyrir flugumferðarþjónustu (ATS) tilgreina að minnsta kosti einn varaþyrluvöll. Sama gildir um flug til Grænlands eða innan Grænlands.
2.6.2.2 Þegar ekki er krafist varaþyrluvallar á ákvörðunarstað.
Flug til þyrluvallar, sem á að fljúga samkvæmt blindflugsreglum, skal ekki leggja upp í ef ekki er krafist varaþyrluvallar nema:
a) í gildi séu staðlaðar verklagsreglur um blindaðflug sem gefnar hafi verið út fyrir þyrlu völlinn, þar sem áætlað er að lenda og
b) nýjustu fyrirliggjandi veðurupplýsingar gefi til kynna að eftirfarandi veðurskilyrði verði fyrir hendi á tímabilinu tveimur tímum fyrir til tveimur tímum eftir áætlaðan komutíma, eða frá raunverulegum brottfarartíma þar til tveimur tímum eftir áætlaðan komutíma hvort sem styttra er:
1) skýjaþekjuhæð, sem er a.m.k. 120 m (400 fet) fyrir ofan lágmarkið í verklagsreglunum um blindaðflug, og
2) skyggni sem er a.m.k. 1,5 km meira en lágmarkið í verklagsreglunum.
2.6.3 Þyrluvallarlágmörk.
2.6.3.1 Flugi skal ekki halda áfram í átt að þyrluvelli þar sem áætlað var að lenda nema nýjustu fyrir liggjandi veðurupplýsingar gefi til kynna að skilyrði á þeim þyrluvelli eða á a.m.k. einum vara þyrluvelli á ákvörðunarstað verði jafngóð eða betri á áætluðum komutíma en tilgreind þyrluvallar lágmörk.
2.6.3.2 Í blindaðflugi skal ekki fara lengra en að ytri markvita, ef um er að ræða nákvæmnisaðflug, eða niður fyrir 300 m hæð (1.000 fet) yfir þyrluvelli ef um er að ræða grunnaðflug nema tilkynnt skyggni eða ráðandi flugbrautarskyggni sé yfir tilgreindum lágmörkum.
2.6.3.3 Fari tilkynnt skyggni eða ráðandi flugbrautarskyggni niður fyrir tilgreind þyrluvallarlágmörk eftir að farið hefur verið fram hjá ytri markvitanum í nákvæmnisaðflugi, eða eftir að komið er niður fyrir 300 m hæð (1.000 fet) yfir þyrluvelli ef um er að ræða grunnaðflug, má halda áfram aðflugi í ákvörðunarflughæð/ákvörðunarhæð (DA/H) eða lágmarkslækkunarflughæð/lágmarkslækkunarhæð (MDA/H). Í öllu falli skal ekki halda áfram aðflugi til lendingar lengra en að þeirri stöðu þar sem farið væri niður fyrir þyrluvallarlágmörkin.
2.6.4 Flug í ísingarskilyrðum.
Ef veðurskilyrði eru með þeim hætti að vitað er um ísingu eða búast má við henni skal ekki leggja upp í flug nema þyrla hafi skírteini og tækjabúnað til flugs við slík skilyrði.
2.7 Varaþyrluvellir.
2.7.1 Ef leggja á upp í flug sem á að fljúga í samræmi við blindflugsreglur skal velja a.m.k. einn varaþyrluvöll á ákvörðunarstað og tilgreina hann í flugáætluninni nema:
a) ríkjandi veðurskilyrði séu eins og þeim er lýst í grein 2.6.2.2 eða
b) 1) þyrluvöllur, þar sem áætlað er að lenda, sé afskekktur og enginn hentugur varavöllur á ákvörðunarstað sé fyrir hendi og
2) í gildi séu verklagsreglur um blindaðflug sem gefnar hafa verið út fyrir afskekkta þyrluvöllinn þar sem á að lenda, og
3) vendimörk (PNR) hafi verið ákvörðuð þegar um ákvörðunarstað undan landi er að ræða. 2.7.2 Tilgreina má hentuga varaþyrluvelli undan landi að því tilskildu:
a) að varaþyrluvöllur undan landi sé aðeins notaður eftir að komið er framhjá vendimörkum. Áður en komið er að vendimörkum skal nota varaþyrluvelli á landi,
b) að tekið sé tillit til áreiðanleika þýðingarmikilla stjórnkerfa og íhluta þegar ákveðið er hversu heppilegur varaþyrluvöllurinn er,
c) að þyrla hafi náð tilgreindri afkastagetu með einn hreyfil óvirkan áður en að komið er að varaþyrluvelli,
d) að stæði á lendingarþilfari sé tryggt, eins og hægt er, og
e) veðurupplýsingar séu öruggar og nákvæmar.
2.7.3 Varaþyrluvelli undan landi skal ekki nota þegar hægt er að hafa nægilegt eldsneyti til að nota varaþyrluvelli á landi. Slíkt ætti að vera undantekning og ekki gert til að auka arðhleðslugetu við slæm veðurskilyrði.
2.8 Eldsneytis- og olíubirgðir.
2.8.1 Flug skal ekki hefja nema nægilegt eldsneyti og olía sé á þyrlu til að tryggja að hægt sé að ljúka fluginu örugglega að teknu tilliti til bæði veðurskilyrða og allra tafa sem búist er við á fluginu. Til viðbótar skal vera viðlagaeldsneyti um borð til að mæta ófyrirséðum atvikum.
2.8.2 Flug samkvæmt sjónflugsreglum (VFR). Til að uppfylla kröfurnar í grein 2.8.1 skulu eldsneytis- og olíubirgðir vera að minnsta kosti nægjanlegar til að þyrla geti: a) flogið til þyrluvallar á ákvörðunarstað,
b) flogið síðan í 20 mínútur á besta hraða fyrir langdrægi, og
c) haft viðlagaeldsneyti nægilegt fyrir aukinni eldsneytiseyðslu vegna ófyrirséðra atvika í samræmi við 10% af áætluðum fartíma.
2.8.3 Flug samkvæmt blindflugsreglum (IFR). Til að uppfylla kröfurnar í grein 2.8.1 skulu elds neytis- og olíubirgðir vera að minnsta kosti nægjanlegar til að þyrla geti:
2.8.3.1 Þegar ekki er krafist varaþyrluvallar samkvæmt grein 2.6.2.2, flogið til þyrluvallar á ákvörðunarstað og:
a) flogið í 30 mínútur á biðflugshraða í 450 m (1.500 feta) hæð yfir þyrluvelli á ákvörðunar stað við málhita, gert aðflug, lent og
b) haft viðlagaeldsneyti nægilegt fyrir aukinni eldsneytiseyðslu vegna ófyrirséðra atvika í samræmi við 10% af áætluðum fartíma.
2.8.3.2 Þegar varaþyrluvallar er krafist samkvæmt grein 2.6.2.1, flogið til þyrluvallar á ákvörðunar stað, gert aðflug og fráflug og:
a) flogið til þess varaþyrluvallar sem tilgreindur er í flugáætluninni og síðan b) flogið í 30 mínútur á biðflugshraða í 450 m (1.500 feta) hæð yfir þyrluvelli á ákvörðunar stað við málhita, gert aðflug, lent og
c) haft viðlagaeldsneyti nægilegt fyrir aukinni eldsneytiseyðslu vegna ófyrirséðra atvika í samræmi við 5% af áætluðum fartíma.
2.8.3.3 Þegar enginn hentugur varaþyrluvöllur er fyrir hendi samkvæmt grein 2.7.1.b), flogið til þyrluvallar á ákvörðunarstað og eftir það í 2 klukkustundir, á biðflugshraða (og er þá neyðar eldsneyti innifalið).
2.8.4 Þegar eldsneytis- og olíuþörf er reiknuð út í samræmi við grein 2.8.1 skal að minnsta kosti tekið tillit til:
a) veðurspár,
b) tafa vegna væntanlegrar leiðsögu á flugleið og umferðar,
c) fyrir blindflug (IFR), eitt blindaðflug á þyrluvelli á ákvörðunarstað, og þegar við á fráflug, d) ef það á við, starfsaðferða ef loftþrýstingur (inniþrýstingur) fellur eða ef einn hreyfill verður óvirkur á flugleið, og
e) sérhverra þeirra aðstæðna sem geta tafið lendingu þyrlu eða aukið eldsneytis- og/eða olíueyðslu.
2.8.5 Þegar flogið er í samræmi við blindflugsreglur skal lýsa yfir neyðarástandi ef nothæft eldsneyti um borð verður minna en neyðareldsneytið.
2.9 Súrefnisbirgðir.
Áætlaðar flughæðir við staðalloftþyngd, sem samsvarar gildunum fyrir raunþrýsting sem notuð eru í textanum, eru eftirfarandi:
| Raunþrýstingur | Metrar | Fet |
| 700 hPa | 3.000 | 10.000 |
| 620 hPa | 4.000 | 13.000 |
2.9.1 Flug, sem ætlað er að fljúga í flughæðum þar sem loftþrýstingur er minni en 700 hPa (10.000 fet), skal ekki hefja nema nægilegt súrefni til öndunar sé um borð til að:
a) sjá öllum flugverjum og a.m.k. 10% farþega ávallt fyrir súrefni lengur en í 30 mínútur, þegar loftþrýstingur er á bilinu 700 til 620 hPa (10.000 fet til 13.000 fet), og b) sjá öllum flugverjum og farþegum fyrir súrefni í þann tíma sem loftþrýstingur í rýmum, þar sem þeir halda sig, er minni en 620 hPa (13.000 fet).
2.9.2 Flug með þyrlum með jafnþrýstibúnaði skal ekki hefja, nema nægar birgðir af súrefni til öndunar séu um borð til að sjá öllum flugverjum fyrir súrefni, ef loftþrýstingur fellur, og þeim hluta farþega eins og við á, eftir því við hvaða aðstæður er flogið, í þann tíma sem loftþrýstingur er minni en 700 hPa (10.000 fet).
Nr. 695 18. ágúst 2010
2.10 Notkun súrefnis.
Allir flugliðar sem hafa með höndum störf sem lúta að öruggri starfrækslu þyrlna í flugi skulu nota súrefni til öndunar ef fyrir hendi eru aðstæður skv. grein 2.9.1 eða 2.9.2, þar sem nauðsynlegt er að sjá fyrir því.
2.11 Leiðbeiningar um neyðarviðbrögð í flugi.
Ef neyðarástand skapast í flugi skal flugstjóri tryggja að öllum um borð sé leiðbeint um þau neyðar viðbrögð sem eiga við.
2.12 Tilkynningar flugmanna um veðurskilyrði.
Tilkynna skal, svo fljótt sem kostur er, um veðurskilyrði sem eru líkleg til að hafa áhrif á öryggi flugs annarra loftfara.
2.13 Hættulegar aðstæður í flugi.
Ef aðstæður verða á einhvern hátt hættulegar í flugi, vegna annars en veðurskilyrða, skal tilkynna það svo fljótt sem kostur er. Tilkynningar, sem eru gefnar með þessum hætti, skulu vera eins ítar legar og nauðsynlegt er vegna öryggis annarra loftfara.
2.14 Hæfi flugliða.
Flugstjóra er skylt að sjá til þess:
a) að flug sé ekki hafið ef einhver flugliði er óhæfur til að gegna skyldustörfum af einhverjum ástæðum, t.d. vegna meiðsla, veikinda, þreytu, áhrifa áfengis eða lyfja, og
b) að flugi sé ekki haldið áfram lengra en að næsta hentuga þyrluvelli ef hæfi flugliða til þess að gegna skyldustörfum sínum skerðist verulega, m.a. vegna þreytu, veikinda eða súrefnis skorts.
2.15 Flugliðar í vinnureitum og farþegar um borð.
2.15.1 Flugtak og lending.
Við flugtak og lendingu skulu allir flugliðar, sem krafist er að séu á flugvakt í stjórnklefa, vera í vinnureitum sínum.
2.15.2 Á flugleið.
Á flugleið skulu allir flugliðar, sem krafist er að séu á flugvakt í stjórnklefa, vera í vinnureitum sínum nema þeir þurfi óhjákvæmilega að bregða sér frá vegna skyldustarfa við starfrækslu þyrlunnar eða til að sinna líkamlegum þörfum sínum.
2.15.3 Öryggisbelti í sætum og öryggistygi í íslenskum þyrlum.
1) Flugliðar:
a) i) Í flugtaki og lendingu svo og ávallt þegar flugstjóri telur þess þörf í öryggisskyni skulu allir flugliðar vera tryggilega spenntir með öryggisbeltum og öryggistygjum þegar þau eru fyrir hendi.
ii) Í öllum íslenskum þyrlum í sérhverju flugi skulu vera öryggistygi (belti með axlarólum) við sæti hvers flugliða þegar því verður viðkomið að mati Flugmálastjórnar Íslands.
b) Á öðrum stigum flugsins skulu allir flugliðar í stjórnklefa hafa öryggisbelti spennt þegar þeir eru í vinnureitum sínum.
2) Farþegar:
Fyrir flugtak og lendingu, í akstri svo og ávallt þegar þess er talin þörf í öryggisskyni skal flugstjóri sjá til þess að allir farþegar um borð séu tryggilega spenntir í sæti sín eða legurúm, með öryggisbeltum og öryggistygjum þegar þau eru fyrir hendi.
2.15.4 Flugstjóri skal sjá til þess að aldrei sé leyft að fleiri en einn séu um sama flugvélarsætið nema í tilteknum sætum þar sem saman sitja einn fullorðinn, sem hafi öryggisbelti spennt, og barn undir tveggja ára aldri (ungbarn).
2.16 Verklag við blindaðflug.
2.16.1 Flugstjóri skal fara eftir verklagsreglum um blindaðflug og -lendingu, fyrir hvert lokaaðflugs og flugtakssvæði eða þyrluvöll sem notaður er til starfrækslu í blindflugi, sem gefnar eru út í flugmálahandbók þess ríkis þar sem þyrluvöllurinn er eða af ríkinu sem ber ábyrgð á þyrluvellinum ef hann er utan yfirráðasvæðis þess.
2.16.2 Allar þyrlur, sem starfræktar eru samkvæmt blindflugsreglum, skulu uppfylla verklagsreglur um blindflug þess ríkis þar sem þyrluflugvöllurinn stendur eða þess ríkis sem ábyrgt er fyrir þyrlu velli sé hann utan landamæra ríkja.
2.17 Leiðbeiningar – almenn atriði.
Á þyrlu skal þyrli ekki snúið með hreyfilafli nema flugmaður með tilskilin réttindi sé við stjórn.
2.18 Eldsneytisáfylling með farþega um borð.
Eldsneytisáfylling á þyrlu er óheimil meðan farþegar fara um borð, eru um borð eða fara frá borði. Við áfyllingu eldsneytis skal farið eftir reglugerð um eldsneytisáfyllingu loftfara.
2.19 Varaþyrluvellir innanlands.
Þegar fljúga á innanlands í samræmi við blindflugsreglur, skal að minnsta kosti einn varaþyrluvöllur tilgreindur í flugáætlun. Brottfararvöllur getur verið varaþyrluvöllur.
2.19.1 Flug yfir sjó.
Íslenskum einshreyfils þyrlum skal ekki flogið lengra frá landi en svo, að hægt sé að ná til lands í renniflugi með sjálfsnúningi þyrils. Flugmálastjórn Íslands getur þó veitt sérstakt leyfi fyrir ferju flugi yfir haf og milli landa, fyrir tímabilið frá apríl til september, að því tilskildu að flugstjórinn hafi
a.m.k. 500 klukkustunda flugreynslu og gilda blindflugsáritun og þyrlan sé skráð til blindflugs. 2.19.2 Allar þyrlur sem fljúga yfir sjó eða vatn í ótryggu umhverfi (hostile environment) í samræmi við grein 4.3.1, skulu vottaðar fyrir nauðlendingu á vatni. Upplýsingar um sjólag skulu vera hluti af upplýsingum um nauðlendingu á vatni.
3. Afkastageta þyrlna – starfrækslumörk.
3.1 Þyrla skal starfrækt:
a) samkvæmt skilmálum í lofthæfivottorði hennar eða jafngildu viðurkenndu skjali; b) innan starfrækslumarka sem Flugmálastjórn Íslands mælir fyrir um og
c) innan massamarka sem lögð eru á í samræmi við reglugerð um hávaða og gildandi hljóðstigsvottunarstaðla í I. bindi viðauka 16 við Chicago-samninginn, nema annað sé heimilað í undantekningartilvikum fyrir tiltekinn þyrluvöll eða lokaaðflugs- og flugtakssvæði (flugbraut), þar sem engin vandamál eru vegna truflunar af völdum hávaða, af Flugmálastjórn Íslands eða, ef þyrluvöllur er í öðru ríki, af viðkomandi yfirvöldum þess ríkis þar sem þyrluvöllur er staðsettur.
3.2 Upplýsingaspjöld, listar, merkingar á mælitækjum eða sambland þessara hluta, þar sem fram koma þau starfrækslumörk sem Flugmálastjórn Íslands mælir fyrir um eða mælt er fyrir um í tegundarskírteini, skulu vera sýnileg í þyrlunni.
3.3 Þegar þyrlur eru starfræktar til eða frá þyrluvöllum í þéttbýlu og ótryggu umhverfi (Congested hostile environment) skulu þyrlur starfræktar samkvæmt þeim reglum sem Flugmála stjórn Íslands eða flugmálayfirvöld þess ríkis þar sem flugvöllurinn er staðsettur, ef hann er stað settur erlendis, setja til að vega upp á móti þeirri áhættu sem skapast ef hreyfilbilun verður.
3.4 Massi og jafnvægi – ákvörðun tómamassa.
3.4.1 Rekstraraðili þyrlu skal ákvarða tómamassa og þyngdarmiðju hverrar þyrlu með því að láta vigta hana áður en hún er fyrst tekin í notkun. Eftir það skal vigta fjölhreyfla þyrlur á 5 ára fresti og aðrar þyrlur á 10 ára fresti. Gera skal grein fyrir samanlögðum áhrifum breytinga og viðgerða á tómamassa og jafnvægi og skrásetja á tilskilinn hátt. Einshreyfils þyrlur sem eingöngu eru notaðar í einkaflugi þarf ekki að endurvigta ef sýnt er fram á að haldin hafi verið skrá um breytingar og viðgerðir og áhrif þeirra á tómamassa og jafnvægi séu sýnd. Vigta skal þyrlu ef ekki er vitað nákvæmlega um áhrif breytinga á tómamassa og jafnvægi.
3.4.2 Massi og jafnvægi.
3.4.2.1 Flugstjóri skal sjá til þess að í öllu flugi sé hleðsla, massi og þyngdarmiðja þyrlu jafnan í samræmi við þær takmarkanir sem tilgreindar eru í samþykktri flughandbók þyrlu. 3.4.2.2 Flugstjóri skal fyrir hvert flug gera massa- og jafnvægisútreikning sem sýnir að hleðslu og dreifingu sé þannig háttað að ekki sé farið yfir massa- og jafnvægismörk fyrir þyrlu
3.4.2.3 Flugstjóri skal ákvarða massa eldsneytis á þyrlu út frá raunverulegum eðlismassa elds neytisins eða ef eðlismassi eldsneytisins er ekki þekktur, með aðferð sem tilgreind er í flughandbók þyrlu.
3.4.3 Massagildi fyrir áhöfn.
Flugstjóri skal nota eftirfarandi massagildi fyrir áhöfn:
1) Raunmassa, þar með talinn allan áhafnarfarangur eða
2) staðalmassa sem er 85 kg að meðtöldum handfarangri eða
3) aðra staðalmassa sem Flugmálastjórn Íslands getur fallist á.
3.4.4 Massagildi fyrir farþega og farangur.
3.4.4.1 Flugstjóri skal reikna út massa farþega, annaðhvort með því að nota raunverulega þyngd hvers einstaklings samkvæmt vigt eða staðalmassagildi farþega sem tilgreind eru í töflu í grein 3.4.4.3 Sé þyrla með færri en 10 farþegasætum er heimilt að ákvarða massa farþega með því að láta hvern farþega, eða einhvern fyrir hans hönd, gefa upp þyngd sína eða með því að áætla hana. Skal þá handfarangur reiknaður 10 kg á hvern farþega. Ef þyngd farþega er fengin með vigtun eða áætluð skal skrá hana sérstaklega fyrir hvern farþega. Ef raunmassi er ákvarðaður með vigtun skal flugstjóri sjá til þess að persónulegir munir og handfarangur teljist þar með. Skal þá vigtun fara fram sem næst þyrlunni, strax áður en farið er um borð.
3.4.4.2 Flugstjóri skal reikna út massa farangurs með því að nota raunverulega þyngd farangurs samkvæmt vigtun. Sé ekki unnt að vigta farangur skal áætla þyngd hans eins nákvæmlega og hægt er.
3.4.4.3 Í staðalmassagildi fyrir farþega er innifalinn handfarangur (6 kg) og massi allra ungbarna undir tveggja ára aldri sem fullorðinn farþegi situr með í einu farþegasæti. Ungbörn sem sitja ein í farþegasætum teljast börn. Staðalmassagildi fyrir farþega er eftirfarandi:
| Farþegasæti | 1-5 | 6-9 | 10-19 |
| Karlar | 104 kg | 96 kg | 92 kg |
| Konur | 86 kg | 78 kg | 74 kg |
| Börn | 35 kg | 35 kg | 35 kg |
Ef enginn handfarangur er í farþegarými í flugi eða ef handfarangur er reiknaður sér er heimilt að draga 6 kg frá staðalmassagildum fyrir karla og konur hér að framan. Hlutir eins og yfirhafnir, regnhlífar, litlar handtöskur eða veski, lesefni eða litlar myndavélar teljast ekki handfarangur að því er þennan lið varðar. Staðalmassagildi fyrir fallhlíf er 10 kg.
3.4.4.4 Frágangur farangurs.
Flugstjóri skal sjá svo um að allur farangur, sem farþegar flytja með sér, sé á öruggum stað við flugtak og lendingu, svo sem í farangurs- og vöruhólfi, undir farþegasætum, eða á annan hátt tryggilega frá honum gengið.
4. Mælitæki og búnaður í þyrlum.
4.1 Allar þyrlur í flugi.
4.1.1 Almenn atriði.
Auk þess lágmarksbúnaðar, sem nauðsynlegur er til að unnt sé að gefa út lofthæfivottorð, skal koma fyrir um borð í þyrlum mælitækjum, búnaði og flugskjölum þeim, sem mælt er fyrir um í eftirfarandi greinum, eða þau borin um borð, eftir því sem við á, í samræmi við þá þyrlu sem notuð er og þær
Nr. 695 18. ágúst 2010
aðstæður sem þyrlu skal flogið við. Skráningarríki þyrlu skal samþykkja og viðurkenna mælitækin og búnaðinn sem mælt er fyrir um, þ.m.t. uppsetningu þeirra.
4.1.2 Mælitæki.
Þyrla skal búin mælitækjum sem gera áhöfn kleift að stjórna flugslóð hennar, framkvæma samkvæmt starfsháttum öll þau flugbrögð sem þörf krefur og fljúga innan starfrækslumarka þyrlu, við þau skilyrði sem búast má við í fluginu.
4.1.3 Búnaður.
4.1.3.1 Allar þyrlur í flugi skulu búnar:
a) aðgengilegum sjúkrakassa,
b) handslökkvitækjum af þess konar tegund að þau valdi ekki hættulegri loftmengun inni í þyrlu við notkun. A.m.k. eitt þeirra skal vera staðsett í:
1) flugstjórnarklefa og
2) sérhverju farþegarými, sem er aðskilið frá flugstjórnarklefa og ekki er auðvelt fyrir flugstjóra eða aðstoðarflugmann að ná til,
c) 1) sæti eða legurúmi fyrir hvern þann um borð sem náð hefur 2 ára aldri, og 2) öryggisbeltum, fyrir hvert sæti og legurúm,
d) eftirfarandi handbókum, kortum og upplýsingum:
1) flughandbók eða öðrum skjölum eða upplýsingum um öll starfrækslumörk þyrlu sem viðeigandi yfirvöld mæla fyrir um og krafist er vegna beitingar 3. kafla,
2) gildum og hentugum kortum fyrir fyrirhugaða flugleið og allar þær flugleiðir sem ætla má að hugsanlega yrðu flognar ef víkja þyrfti af upphaflegri flugleið,
3) verklagsreglum, sem mælt er fyrir um í flugreglum í flugmálahandbók og viðauka 2 við Chicago-samninginn, fyrir flugstjóra um einelti og
4) sjónmerkjum sem notuð eru við einelti og er að finna í flugreglum í flugmálahandbók og viðauka 2 við Chicago-samninginn;
e) til vara, þeim bræðivörum (ef bræðivör eru notuð), af réttum gerðum, sem unnt er að ná til og skipta um á flugi.
4.1.3.2 Allar þyrlur skulu búnar leiðbeiningum um merkjakerfi það sem notað er við samskipti frá jörðu til loftfara við leit og björgun.
4.1.3.3 Allar þyrlur í flugi skulu búnar öryggisbeltum og öryggistygjum fyrir sæti hvers og eins flugliða.
4.1.4 Merking rofstaða á bol.
4.1.4.1 Ef á bol þyrlu eru merktir staðir sem heppilegt er fyrir björgunarmenn að rjúfa gat á í neyðartilvikum skulu þeir staðir merktir eins og sýnt er hér fyrir neðan (sjá mynd). Merkingarnar skulu vera í rauðum eða gulum lit og, ef nauðsyn krefur, skulu útlínurnar dregnar með hvítum lit til að þær skeri sig úr frá bakgrunninum.
4.1.4.2 Ef meira en 2 metrar eru milli hornamerkinga skal mála millilínur, sem eru 9 cm × 3 cm, svo að hvergi sé meira en tveggja metra bil milli aðliggjandi merkinga.
Merking rofstaða á bol (sjá lið 4.1.4).
Nr. 695 18. ágúst 2010
4.2 Mælitæki og búnaður fyrir flug samkvæmt sjónflugs- og blindflugsreglum að degi og nóttu.
4.2.1 Allar þyrlur sem er flogið samkvæmt reglum um sjónflug skulu búnar: a) seguláttavita,
b) nákvæmri klukku sem sýnir klukkustundir, mínútur og sekúndur,
c) næmum þrýstingshæðarmæli,
d) hraðamæli, og
e) þeim viðbótarmælitækjum eða -búnaði sem kveðið er á um í grein 4.4.
4.2.2 Allar þyrlur sem flogið er samkvæmt reglum um sjónflug að nóttu skulu búnar: a) þeim búnaði sem tilgreindur er í grein 4.2.1,
b) sjónbaugi fyrir hvern flugmann sem krafist er í áhöfn,
c) beygju- og skriðmæli (slip indicator),
d) nefstefnuvísi með stefnustöðugleika,
e) stig- og fallmæli,
f) þeim viðbótarmælitækjum eða -búnaði sem kveðið er á um í grein 4.4,
g) ljósum sem gerð er krafa um skv. flugreglum og viðauka 2 við Chicago-samninginn fyrir loftför á flugi eða í starfrækslu á athafnasvæði þyrluvallar,
h) lendingarljósi,
i) lýsingu fyrir öll flugmælitæki og allan búnað sem nauðsynlegur er fyrir örugga starfrækslu þyrlu,
j) ljósum í öllum farþegarýmum, og
k) vasaljósi í vinnureit hvers flugliða.
4.2.3 Allar þyrlur sem flogið er samkvæmt blindflugsreglum eða geta ekki haldið æskilegu flughorfi án viðmiðunar við einn eða fleiri flugmæla, skulu búnar:
a) seguláttavita,
b) nákvæmri klukku sem sýnir klukkustundir, mínútur og sekúndur,
c) næmum þrýstingshæðarmæli,
d) hraðamæliskerfi með búnaði til að koma í veg fyrir truflanir vegna vatnsþéttingar eða ísmyndunar,
e) beygju- og skriðmæli,
f) sjónbaugi fyrir hvern flugmann sem krafist er í áhöfn og einum sjónbaugi til viðbótar (gervisjónbaugi (artificial horizon)),
g) nefstefnuvísi með stefnustöðugleika,
h) búnaði, sem sýnir hvort aflgjafi snúðumælitækja er í lagi,
i) mæli inni í stjórnklefa sem sýnir hitastig utan þyrlunnar,
j) stig- og fallmæli,
k) þeim viðbótarmælitækjum eða -búnaði sem kveðið er á um í grein 4.4, og l) ef þyrlan er starfrækt að nóttu til skal hún auk þess búin þeim ljósum sem tilgreind eru í grein 4.2.2, g) til k) lið að báðum meðtöldum.
4.3 Allar þyrlur í flugi yfir sjó eða vötnum.
4.3.1 Flotbúnaður.
Allar þyrlur, sem ætlað er að fljúga yfir sjó eða vötnum, skulu búnar flotbúnaði sem er varanlegur eða hægt er að nota með skjótum hætti til að tryggja örugga nauðlendingu þyrlu á vatni þegar: a) flogin er vegalengd yfir sjó eða vötnum sem samsvarar meira en 10 mínútum á venjulegum farflugshraða frá landi ef um er að ræða þyrlur í afkastagetuflokki 1 eða 2 eða b) flogin er vegalengd yfir sjó eða vötnum sem er lengri en sem nemur vegalengd sem flogin er á sjálfsnúningi þyrils (autorotational) til öruggs nauðlendingarstaðar á landi, ef um er að ræða þyrlur í afkastagetuflokki 3.
4.3.2 Neyðarbúnaður.
4.3.2.1 Þyrlur í afkastagetuflokki 1 og 2, sem eru starfræktar í samræmi við ákvæði greinar 4.3.1, skulu búnar:
a) einu björgunarvesti eða sambærilegum flotbúnaði fyrir sérhvern um borð sem geymt er á stað þar sem auðvelt er að nálgast það úr sæti eða legurúmi þess sem þau eru ætluð fyrir; b) björgunarbátum sem rúma alla um borð og komið er þannig fyrir að auðvelt sé að taka þá í notkun í neyðartilvikum og í þeim skal vera nauðsynlegur björgunarbúnaður, þ.m.t. búnaður til að lifa af og miðast sá búnaður við það flug sem fyrirhugað er hverju sinni og c) búnaði til að senda upp neyðarblys eins og lýst er í viðauka 2 við Chicago-samninginn.
4.3.2.2 Þegar flugtaks- og aðflugsslóð liggur þannig yfir vatn að líklegt sé að nauðlenda þyrfti á vatni ef óhapp yrði skal þyrla a.m.k. búin eins og tilgreint er í 4.3.2.1 a) lið.
Þetta á við um þyrlur í afkastagetuflokki 2 og 3.
4.3.2.3 Sérhvert björgunarvesti eða sambærilegur flotbúnaður samkvæmt grein 4.3 skal útbúinn með raflýsingu til að auðvelda leit og björgun.
4.4 Allar þyrlur í flugi yfir tilgreindum landsvæðum.
Þegar þyrlum er flogið yfir landsvæði, sem tilgreind hafa verið sem mjög erfið til leitar og björgunar skulu þær búnar merkjasendingarbúnaði og björgunarbúnaði þ.m.t. búnaði til að lifa af eftir því sem við á fyrir svæðið sem flogið er yfir.
4.4.1 Í íslenskum þyrlum skal vera neyðarsendistöð sem sendir á örtíðni (VHF) og í samræmi við viðeigandi ákvæði í viðauka 10 við Chicago-samninginn. Sendistöð skal komið þannig fyrir að auðvelt sé að taka hana í notkun í neyðartilvikum. Hún skal vera beranleg, sjálffleytin, vatnsþolin og óháð aflkerfum þyrlunnar. Unnt skal vera að nota sendistöðina fjarri þyrlunni af mönnum sem ekki hefur verið sérstaklega kennt að nota hana.
4.4.2 Í flugi einshreyfils þyrlna í íslenskri lofthelgi skal hafa meðferðis búnað sem tryggir öryggi áhafnar og farþega í a.m.k. sólarhring ef til nauðlendingar kæmi. Búnaður skal miðaður við aðstæður hverju sinni, t.d. skal hafa meðferðis varmapoka, skjólfatnað og neyðarkost.
4.5 Allar þyrlur í háflugi.
4.5.1 Þyrlur sem eru ekki með jafnþrýstibúnaði.
Í öllum þyrlum, sem eru ekki með jafnþrýstibúnaði og ætlað er að fljúga í miklum flughæðum, skal vera búnaður til þess að hægt sé að geyma og gefa það súrefni sem krafist er í grein 2.9.1.
4.6 Allar þyrlur sem uppfylla staðla um hljóðstigsvottun.
Um borð í öllum þyrlum, sem krafist er að uppfylli staðla um hljóðstigsvottun, sbr. reglugerð um lofthæfi- og umhverfisvottun loftfara og tilheyrandi framleiðsluvara, hluta og búnaðar og vottun hönnunar- og framleiðslufyrirtækja og I. bindi viðauka 16 við Chicago-samninginn, skal vera skjal sem staðfestir hljóðstigsvottun. Ef skjalið eða viðeigandi yfirlýsing, sem staðfestir hljóðstigsvottun eins og er að finna í öðru skjali sem skráningarríkið samþykkir, eru gefin út á öðru tungumáli en ensku skal þeim fylgja ensk þýðing.
4.7 Flugritar.
Flugritar samanstanda af tveimur kerfum, ferðarita og hljóðrita. Einungis er heimilt að nota sambyggða flugrita (ferðariti/hljóðriti) til að uppfylla kröfurnar um ferðritabúnað eins og sérstaklega er tilgreint í viðauka 6 við Chicago-samninginn.
Nákvæmar leiðbeiningar um flugrita er að finna í fylgiskjali B í viðauka II við reglugerð þessa. 4.7.1 Tegundir – ferðarita.
4.7.1.1 Ferðaritar af tegund IV.
4.7.1.1.1 Ferðaritar af tegund IV skulu skrá þær breytur sem nauðsynlegar eru til þess að ákvarða nákvæmlega flugslóð þyrlu, hraða hennar, flughorf, hreyfilafl og starfrækslu. 4.7.1.1.2 Ferðaritar af tegund IVA skulu skrá þær breytur sem nauðsynlegar eru til þess að ákvarða nákvæmlega flugslóð þyrlu, hraða hennar, flughorf, hreyfilafl og starfrækslu og flugham. 4.7.1.2 Ferðaritar af tegund V skulu skrá þær breytur sem nauðsynlegar eru til þess að ákvarða nákvæmlega flugslóð þyrlu, hraða hennar, flughorf og hreyfilafl.
4.7.1.3 Notkun ferðarita með ljósmyndafilmum er óheimil.
4.7.1.4 Í þyrlum sem einstök lofthæfivottorð eru fyrst gefin út eftir 1. janúar 2005, þar sem notuð eru fjarskipti um gagnatengingu og krafa gerð um hljóðrita, skal skrá í flugrita öll fjarskipti um gagna tengingu. Lágmarksskráningartími skal vera sá sami og fyrir hljóðrita og skal vera tengdur hljóð upptökum úr stjórnklefa.
4.7.1.4.1 Í öllum þyrlum, þar sem notuð eru fjarskipti um gagnatengingu og þar sem krafa er um hljóðrita, skal skrá í flugrita öll fjarskipti um gagnatengingu. Lágmarksskráningartími skal vera sá sami og fyrir hljóðrita og skal vera tengdur hljóðupptökum úr stjórnklefa.
4.7.1.4.2 Nægilegar upplýsingar skulu skráðar til að hægt sé að skilja merkingu fjarskipta um gagnatengingu og, ef unnt er, á hvaða tíma skeytið birtist áhöfn eða hvenær hún sendi það. 4.7.1.5 Allar þyrlur með skráðan hámarksflugtaksmassa yfir 2.730 kg, sem krafist er að búnar séu ferðarita og/eða hljóðrita, geta að öðrum kosti verið búnar sambyggðum flugrita (ferðarita/hljóðrita). 4.7.2 Ferðaritar – tímalengd.
Ferðaritar af tegund IV og V skulu a.m.k. geta geymt upplýsingar sem þeir skráðu síðustu tíu klukkutímana sem þeir voru í gangi.
4.7.3 Ferðaritar – þyrlur með lofthæfivottorð sem gefið var út í fyrsta sinn 1. janúar 1989 eða síðar. 4.7.3.1 Allar þyrlur með skráðan hámarksflugtaksmassa, sem er yfir 7.000 kg, skulu búnar ferðarita af tegund IV.
4.7.3.2 Allar þyrlur með skráðan hámarksflugtaksmassa, sem er yfir 2.730 kg og mest 7.000 kg skulu búnar ferðarita af tegund V.
4.7.4 Ferðaritar – allar þyrlur með einstakt lofthæfivottorð sem gefið var út í fyrsta sinn eftir 1. janúar 2005, með skráðan hámarksflugtaksmassa yfir 3.175 kg, skulu búnar ferðarita af tegund IVA, sem getur skráð í a.m.k. 10 klukkutíma samfleytt.
4.7.5 Hljóðritar – í einstökum þyrlum með lofthæfivottorð sem gefið var út í fyrsta sinn 1. janúar 1987 eða síðar.
4.7.5.1 Allar þyrlur með skráðan hámarksflugtaksmassa, sem er yfir 7.000 kg, skulu búnar hljóðrita en markmiðið með honum er að hljóðrita öll hljóð í stjórnklefa á fartíma. Að því er varðar þyrlur, sem ekki eru búnar ferðarita, skal a.m.k. skrá hraða aðalþyrils á eina af rásum hljóðritans. 4.7.5.2 Allar þyrlur með skráðan hámarksflugtaksmassa, sem er yfir 3.175 kg og mest 7.000 kg, skulu búnar hljóðrita en markmiðið með honum er að hljóðrita öll hljóð í stjórnklefa á fartíma. Að því er varðar þyrlur, sem ekki eru búnar ferðarita, skal a.m.k. skrá hraða aðalþyrils á eina af rásum hljóðritans.
4.7.6 Hljóðritar – tímalengd.
4.7.6.1 Hljóðriti skal geta geymt upplýsingar sem hann skráði a.m.k. síðustu 30 mínúturnar sem hann var í gangi.
4.7.6.2 Hljóðritar í einstökum þyrlum með lofthæfivottorð sem gefið var út í fyrsta sinn eftir 1. janúar 2003, skulu geta geymt upplýsingar sem þeir skráðu a.m.k. síðustu 2 klukkutímana sem þeir voru í gangi.
4.7.7 Flugritar – smíði og ísetning.
Flugritar skulu smíðaðir, staðsettir og settir í þannig að upptökurnar séu verndaðar eftir því sem kostur er til að hægt sé að varðveita, endurheimta og umrita upplýsingar sem skráðar eru. 4.7.8 Flugritar – starfræksla.
4.7.8.1 Ekki skal slökkva á flugritum á fartíma.
4.7.8.2 Til að varðveita upptökur flugrita skulu þeir gerðir óvirkir að loknum fartíma eftir slys eða flugatvik. Flugritarnir skulu ekki gerðir virkir aftur fyrr en búið er að ganga frá þeim í samræmi við viðauka 13 við Chicago-samninginn.
4.7.8.3 Ef slys eða flugatvik á sér stað varðandi starfrækslu þyrlu skal rekstraraðili hennar tryggja, eftir því sem mögulegt er, að allar flugritaskrár, sem varða slysið eða flugatvikið og, ef nauðsynlegt er, tilheyrandi flugritar séu varðveittir og geymdir í öruggri vörslu þar til búið er að ganga frá þeim í samræmi við reglugerð um tilkynningarskyldu flugslysa, alvarlegra flugatvika og atvika og viðauka 13 við Chicago-samninginn.
4.8 Neyðarsendir (ELT).
a) Íslenskar þyrlur, eða þyrlur á vegum íslenskra aðila skulu búnar sjálfvirkum neyðarsendi, ELT, sem sendir merki á tíðnisviðum 406 MHz og 121,5 MHz.
b) Allar þyrlur sem starfræktar eru yfir sjó skulu auk þess sem fram kemur í a-lið vera búnar neyðarsendi af gerðinni ELT(S) í björgunarbát eða björgunarvesti.
c) Þyrlur skráðar í öðrum ríkjum og fljúga um íslenska lofthelgi skulu útbúnar neyðarsendi ELT.
4.9 Ratsjársvari fyrir kögunarsvarratsjá sem gefur upp málþrýstingshæð. 4.9.1 Allar þyrlur sem starfræktar eru í blindflugi eða í tilgreindum loftrýmum af flugmála yfirvöldum skulu búnar ratsjársvara sem gefur upp málþrýstingshæð og virkar í samræmi við við eigandi ákvæði IV. bindis viðauka 10 við Chicago-samninginn. Í sérstökum tilfellum geta flug stjórnardeildir veitt undanþágur sem bundnar eru við tiltekin flug.
4.10 Hljóðnemar.
Allir flugliðar, sem krafist er að séu á vakt í stjórnklefa, skulu eiga samskipti með hljóðnemum sem eru áfastir heyrnartólum eða barkahljóðnemum.
5. Fjarskipta- og leiðsögutæki þyrlna.
5.1 Fjarskiptatæki.
5.1.1 Þyrla, sem áætlað er að fljúga samkvæmt blindflugsreglum eða að nóttu, skal búin fjarskipta tækjum. Með slíkum tækjum skal vera unnt að halda uppi fjarskiptum á þeim tíðnum sem skil greindar hafa verið fyrir slík fjarskipti.
5.1.2 Þegar þörf er á fleiri en einu fjarskiptatæki til þess að uppfylla ákvæði greinar 5.1.1 skal sérhvert þeirra vera óháð hinu eða hinum þannig að bilun eins þeirra valdi ekki bilun annars. 5.1.3 Þyrla, sem áætlað er að fljúga samkvæmt sjónflugsreglum skal, nema undanþága hafi fengist frá Flugmálastjórn Íslands, búin fjarskiptatækjum svo að unnt sé að halda uppi fjarskiptum, hvenær sem er á flugi, á þeim tíðnum sem skilgreindar hafa verið fyrir slík fjarskipti og mælt er fyrir um í Flugmálahandbók Íslands
5.1.4 Þyrla, sem áætlað er að fljúga í flugi skv. greinum 4.3 eða 4.4, skal, nema undanþága hafi fengist frá Flugmálastjórn Íslands, búin fjarskiptatækjum svo að unnt sé að halda uppi fjarskiptum, hvenær sem er á flugi, á þeim tíðnum sem skilgreindar hafa verið fyrir slík fjarskipti. 5.1.5 Fjarskiptatækin, sem krafist er skv. greinum 5.1.1 til 5.1.4, skal vera hægt að nota í fjarskiptum á neyðartíðni flugsins, 121,5 MHz.
5.1.6 Fyrir flug í tilgreindu loftrými eða á flugleiðum þar sem krafa er um sérstaka afkastagetu í fjarskiptum (RCP) skal þyrla búin, auk þess sem tilgreint er í greinum 5.1.1 til 5.1.5: a) fjarskiptatækjum sem uppfylla tilgreind skilyrði um afkastagetu í fjarskiptum (RCP) og b) hafa heimild Flugmálastjórnar Íslands til flugs í viðkomandi loftrými eða flugleið.
5.2 Leiðsögutæki.
5.2.1 Þyrla skal búin leiðsögutækjum svo að unnt sé að fljúga:
a) í samræmi við flugáætlun og
b) í samræmi við kröfur flugumferðarþjónustu nema unnt sé að fljúga rétta leið í samræmi við sjónflugsreglur með viðmiðun við kennileiti á jörðu niðri a.m.k. sérhverja 110 km (60 sjómílur) ef slíkt hefur ekki verið bannað af Flugmálastjórn Íslands.
5.2.2 Fyrir flug í tilteknum hlutum loftrýmis eða á flugleiðum, þar sem mælt hefur verið fyrir um tilgreinda nákvæmni í flugleiðsögu (Required Navigational Performance (RNP) eða flugleiðsaga með vöktun og viðvörunarkerfi um borð), skal þyrla, auk krafna sem tilgreindar eru í grein 5.2.1:
a) vera búin leiðsögutækjum, sem gera henni kleift að fljúga í samræmi við fyrirmæli um nákvæmni í flugleiðsögu (RNP), og
b) hafa leyfi Flugmálastjórnar Íslands til flugs í viðkomandi loftrými eða flugleið.
5.2.3 Þyrla skal vera nægjanlega búin leiðsögutækjum til að tryggja að ef eitt leiðsögutæki bilar á hvaða stigi flugsins sem er, þá sé hægt að fljúga í samræmi við grein 5.2.1 og, þar sem það á við, grein 5.2.2, með þeim leiðsögutækjum sem eru í lagi.
5.2.4 Í flugi, þar sem áætlað er að lenda við blindflugsskilyrði, skal þyrla vera búin leiðsögutækjum sem geta tekið á móti leiðarmerkjum sem veita leiðsögu til staðar þaðan sem hægt er að lenda úr sjónaðflugi. Þessi tæki skulu geta veitt slíka leiðsögu fyrir hvern þyrluvöll, sem áætlað er að lenda á við blindflugsskilyrði, og fyrir alla tilgreinda varaþyrluvelli.
5.2.5 Íslenskar þyrlur, sem áætlað er að fljúga samkvæmt blindflugsreglum eða að nóttu til utan 28 km (15 sjómílur) frá lýstum flugvelli í íslenskri lofthelgi, skulu búnar a.m.k. tveimur radíóáttavitum eða einum radíóáttavita og einu fjölstefnuviðtæki, svo og viðtæki fyrir markvita eða fjarlægðarmæli.
6. Viðhald – þyrlur.
6.1 Gildissvið.
Ef um er að ræða þyrlur sem falla undir reglugerð um viðvarandi lofthæfi loftfara og flugtæknilegra framleiðsluvara, hluta og búnaðar og um samþykki fyrir viðhaldsstöðvum og starfsfólki á þessu sviði þá skal fara eftir því sem segir í M-hluta í viðauka I við fylgiskjal I við þá reglugerð. Um aðrar þyrlur sem ekki falla undir framangreinda reglugerð skulu eftirfarandi fyrirmæli gilda um viðhald þeirra.
Þegar vísað er í M-hluta í þessum kafla er átt við viðauka I við fylgiskjal I við reglugerð um við varandi lofthæfi loftfara og flugtæknilegra framleiðsluvara, hluta og búnaðar og um samþykki fyrir viðhaldsstöðvum og starfsfólki á þessu sviði, þegar vísað er í 145. hluta er átt við viðauka II við fylgiskjal I við sömu reglugerð og þegar vísað er í 66. hluta er átt við viðauka III við fylgiskjal I við sömu reglugerð.
6.2 Ábyrgð á viðhaldi.
1. Rekstraraðili þyrlu ber ábyrgð á áframhaldandi lofthæfi hennar og skal tryggja að ekkert flug fari fram nema:
a) þyrlu sé haldið við í lofthæfu ástandi,
b) öll rekstrartæki og neyðarbúnaður séu rétt ísett og nothæf,
c) lofthæfivottorð eða heimild til starfrækslu þyrlu sé áfram í gildi og
d) viðhald á loftfarinu sé í samræmi við samþykkta viðhaldsáætlun sem tilgreind er í grein 6.4.
2. Þegar þyrla er leigð flyst ábyrgð eigandans til leigutakans sem þá verður rekstraraðili hennar ef:
a) leigutakinn er tilgreindur á skrásetningarskjalinu eða
b) það er tekið fram í leigusamningnum.
3. Sérhver aðili eða fyrirtæki, sem annast viðhald, ber ábyrgð á þeim verkefnum sem eru leyst af hendi.
4. Flugstjóri þyrlu ber ábyrgð á að fyrirflugsskoðun sé framkvæmd á fullnægjandi hátt. Flugmaður eða annar aðili með tilskilin starfsréttindi skal annast skoðunina.
5. Til þess að uppfylla skyldur sínar samkvæmt lið 1 getur rekstraraðili þyrlu gert samning við samþykkt fyrirtæki, sem annast stjórnun á áframhaldandi lofthæfi, eins og tilgreint er í M-hluta, G kafla um fyrirtæki sem annast stjórnun á áframhaldandi lofthæfi, um að það taki að sér þau verkefni sem tengjast áframhaldandi lofthæfi. Í slíkum tilvikum tekur fyrirtækið, sem annast stjórnun á áframhaldandi lofthæfi, á sig ábyrgð á því að ljúka þessum verkefnum á réttan hátt.
6.3 Verkefni í tengslum við áframhaldandi lofthæfi.
Tryggja skal áframhaldandi lofthæfi þyrlu og að rekstrartæki og neyðarbúnaður séu nothæf með því að:
a) láta fara fram fyrirflugsskoðun,
b) lagfæra hvers kyns bilanir og skemmdir sem hafa áhrif á öryggi í starfrækslu, c) láta framkvæma allt viðhald í samræmi við samþykkta viðhaldsáætlun þyrlu samkvæmt grein 6.4,
d) hlíta, eftir því sem við á:
i) lofthæfifyrirmælum,
ii) rekstrarfyrirmælum sem hafa áhrif á áframhaldandi lofthæfi,
iii) kröfum sem Flugöryggisstofnun Evrópu setur um áframhaldandi lofthæfi, iv) ráðstöfunum, sem Flugmálastjórn Íslands hefur gefið fyrirmæli um, til að bregðast tafarlaust við öryggisvanda,
e) láta fara fram reynsluflug vegna viðhalds þegar þörf krefur.
6.4 Viðhaldsáætlun.
a) Halda skal sérhverri íslenskri þyrlu við samkvæmt viðhaldsáætlun sem Flugmálastjórn Íslands hefur samþykkt.
b) Í viðhaldsáætluninni skulu koma fram upplýsingar um allt viðhald sem framkvæma skal og hversu oft það skal framkvæmt, þ.m.t. tiltekin verkefni í tengslum við sérstakan rekstur. c) Annist fyrirtæki stjórnun á áframhaldandi lofthæfi þyrlna, samkvæmt M-hluta, G-kafla, er heimilt að samþykkja viðhaldsáætlunina og breytingar á henni á grundvelli verklagsreglna um viðhaldsáætlanir sem slíkt fyrirtæki kemur sér upp (hér á eftir nefnt „óbeint samþykki“).
6.5 Lofthæfifyrirmæli.
Framkvæma skal öll viðeigandi lofthæfifyrirmæli í samræmi við kröfur í lofthæfifyrirmælunum nema Flugöryggisstofnun Evrópu eða Flugmálastjórn Íslands, eftir því sem við á, tilgreini annað.
6.6 Gögn í tengslum við breytingar og viðgerðir.
Við mat á skemmdum og við breytingar og viðgerðir skal styðjast við gögn sem samþykkt hafa verið fyrir hlutaðeigandi tegund þyrlu og/eða samkvæmt almennt viðurkenndum aðferðum flugiðnaðarins.
6.7 Skráakerfi fyrir áframhaldandi lofthæfi þyrlna.
a) Að loknu viðhaldi skal færa tilheyrandi viðhaldsvottorð samkvæmt grein 6.12 inn í skrár þyrlu um áframhaldandi lofthæfi.
b) Skrár þyrlu yfir áframhaldandi lofthæfi eru, eftir því sem við á, viðhaldsskrá þyrlu, skrá eða skrár yfir hreyfiltíma eða spjaldskrár yfir notkunartíma hreyfilhluta, skrá eða skrár yfir notkunartíma loftskrúfu og spjaldskrár fyrir alla íhluti með tiltekinn endingartíma c) Færa skal tegund og skráningarmerki þyrlu og dagsetningu inn í viðhaldsskrá hennar ásamt heildarflugtíma og/eða notkunarskiptum í flugi og/eða lendingum, eftir því sem við á. d) Í skrá þyrlu yfir áframhaldandi lofthæfi skal vera:
1. gildandi staða lofthæfifyrirmæla og ráðstafana, sem Flugmálastjórn Íslands hefur gefið fyrirmæli um, til að bregðast tafarlaust við öryggisvanda,
2. gildandi staða breytinga og viðgerða,
3. gildandi staða samræmis við viðhaldsáætlun,
4. gildandi staða íhluta með tiltekinn endingartíma,
5. gildandi massa- og jafnvægisskýrsla og
6. gildandi skrá yfir frestað viðhald.
e) Auk opinbers viðhaldsvottorðs, skal færa eftirfarandi upplýsingar, sem eiga við um alla ísetta íhluti, inn í viðeigandi skrár yfir notkunartíma hreyfils eða loftskrúfu eða í spjaldskrá hreyfilhluta eða íhluta með tiltekinn endingartíma:
1. auðkenni íhlutar,
2. tegund, raðnúmer og skráningarmerki þyrlu, sem tiltekinn íhlutur er settur í, ásamt tilvísun í ísetningu og úrtöku íhlutar,
3. uppsafnaðan heildarflugtíma og/eða notkunarskipti í flugi og/eða lendingar og/eða almanaksdaga tiltekins íhlutar, eftir því sem við á, og
4. gildandi upplýsingar samkvæmt d-lið sem eiga við um íhlutinn.
f) Aðili eða fyrirtæki, sem ber ábyrgð á stjórn verkefna í tengslum við áframhaldandi lofthæfi, skal hafa eftirlit með skránum sem tilgreindar eru í þessum lið og láta Flugmálastjórn Íslands þær í té að beiðni stofnunarinnar.
g) Allar færslur í skrá þyrlu yfir áframhaldandi lofthæfi skulu vera skýrar og nákvæmar. Þegar nauðsynlegt er að leiðrétta færslu skal leiðréttingin gerð á þann hátt að upprunalega færslan komi skýrt fram.
h) Rekstraraðili skal tryggja að viðhaldsskrár séu geymdar í a.m.k. 12 mánuði eftir að þyrla eða íhlutur með tiltekinn endingartíma er endanlega tekinn úr umferð.
6.8 Afhending skráar þyrlu yfir áframhaldandi lofthæfi.
a) Rekstraraðili skal sjá til þess að þegar þyrla er endanlega færð frá einum rekstraraðila til annars séu einnig afhentar skrár samkvæmt grein 6.7 yfir áframhaldandi lofthæfi. b) Geri rekstraraðili samning við fyrirtæki, sem annast stjórnun á áframhaldandi lofthæfi, um að það taki að sér verkefni sem tengjast stjórnun á áframhaldandi lofthæfi skal hann sjá til þess að skrár yfir áframhaldandi lofthæfi samkvæmt grein 6.7 séu afhentar fyrirtækinu.
6.9 Viðhaldsgögn.
a) Aðili eða fyrirtæki, sem annast viðhald á þyrlu, skal hafa aðgang að og nota einungis viðeigandi, gildandi viðhaldsgögn við framkvæmd viðhalds, þ.m.t. breytingar og viðgerðir. b) Í þessum kafla er merking hugtaksins „viðeigandi viðhaldsgögn“:
1. viðeigandi kröfur, verklagsreglur, staðall eða upplýsingar sem Flugmálastjórn Íslands gefur út,
2. viðeigandi lofthæfifyrirmæli, og
3. viðeigandi leiðbeiningar um áframhaldandi lofthæfi sem handhafar tegundarvottorða og viðbótartegundarvottorða gefa út.
c) Aðili eða fyrirtæki, sem annast viðhald á þyrlu skal sjá til þess að öll viðeigandi viðhalds gögn séu í gildi og ávallt tiltæk þegar þeirra er þörf.
6.10 Framkvæmd viðhalds.
a) Aðilar eða fyrirtæki með tilskilin réttindi skulu framkvæma allt viðhald samkvæmt þeim aðferðum, tækni, stöðlum og leiðbeiningum sem eru tilgreind í viðhaldsgögnum sem tilgreind eru í grein 6.9.
b) Framkvæma skal allt viðhald með verkfærum, búnaði og efnum sem tilgreind eru í viðhaldsgögnum. Ef þörf krefur skal prófa og kvarða verkfæri og búnað til samræmis við opinberlega viðurkenndan staðal.
c) Svæði, þar sem viðhald fer fram, skal vera vel skipulagt og laust við óhreinindi og mengun. d) Eftir að viðhaldi lýkur skal fara fram almennt eftirlit til að tryggja að þyrla eða íhlutur sé laus við öll verkfæri, búnað og alla aðra framandi hluti eða efni og að öll lok af aðgangs lúgum, sem tekin voru burt, hafi verið fest á aftur.
6.11 Bilun í þyrlu.
Allar bilanir í þyrlu, sem stofna flugöryggi í hættu, skulu lagfærðar fyrir frekara flug.
6.12 Viðhaldsvottorð.
a) Gefa skal út viðhaldsvottorð í samræmi við þennan kafla, að undanskildum viðhalds vottorðum þyrlna sem fyrirtæki skv. 145. hluta eða M-hluta, F-kafla, gefur út. b) Viðhaldsvottorð skal gefið út í lok viðhalds áður en fyrirhugað flug fer fram. Þegar gengið hefur verið úr skugga um að allt nauðsynlegt viðhald hafi verið framkvæmt á réttan hátt skulu eftirfarandi aðilar gefa út viðhaldsvottorð:
1. Flugvéltæknir eða
2. flugmaður sem einnig er eigandi þyrlu samkvæmt grein 6.13.
c) Þegar viðhaldsvottorð er gefið út skv. 1. tl. b-liðar er viðhaldsvotti heimilt að njóta aðstoðar eins eða fleiri einstaklinga sem eru undir beinu og stöðugu eftirliti hans við framkvæmd viðhaldsverkefna.
d) Í viðhaldsvottorði skulu koma fram grundvallaratriði í því viðhaldi sem fram fór með nákvæmri tilvísun í gögn samkvæmt grein 6.9, hvenær því var lokið ásamt nafni og skírteinis númeri þess sem gefur út vottorðið.
e) Ekki skal gefa út viðhaldsvottorð ef vitað er um frávik frá stöðlum sem stofnar flugöryggi í hættu.
6.13 Heimild flugmanns sem er eigandi tiltekinnar þyrlu.
a) Flugmaður sem er eigandi þyrlu, er sá sem á, einn eða með öðrum, þyrluna sem viðhald fer fram á og er handhafi flugmannsskírteinis með viðeigandi tegundar- eða flokksáritun. b) Að því er varðar þyrlur, sem eru einfaldar að hönnun með hámarksflugtaksmassa sem er minni en 2.730 kg og notaðar eru til einkaflugs er flugmanni, sem er eigandi tiltekinnar þyrlu, heimilt að gefa út viðhaldsvottorð fyrir þyrluna að loknu takmörkuðu viðhaldi flugmannsins eins og tilgreint er í grein 6.14.
c) Skilgreina skal takmarkað viðhald flugmanns, sem er eigandi tiltekinnar þyrlu, í viðhalds áætlun þyrlunnar samkvæmt grein 6.4
d) Gefa skal út viðhaldsvottorð samkvæmt grein 6.12 og færa inn í viðhaldsskrár þyrlu.
6.14 Takmarkað viðhald af hálfu flugmanns, sem er eigandi tiltekinnar þyrlu. Auk krafnanna, sem mælt er fyrir um í M-hluta, skal uppfylla eftirfarandi grundvallarreglur áður en viðhaldsverkefni er framkvæmt samkvæmt skilmálum um viðhald af hálfu flugmannsins sem er eigandi tiltekinnar þyrlu og framvegis nefndur eigandi í eftirfarandi greinum: 1. Hæfni og ábyrgð:
a) Eigandi ber alltaf ábyrgð á hvers kyns viðhaldi sem hann framkvæmir.
b) Áður en eigandi framkvæmir viðhaldsverkefni flugmanns, skal hann fullvissa sig um að hann sé hæfur til þess. Það er á ábyrgð eiganda, að kynna sér sjálfur staðlað verklag við viðhald á þyrlu sinni og viðhaldsáætlun hennar. Ef eigandi er ekki hæfur til að sinna verkefninu sem á að framkvæma, getur hann ekki gefið út viðhaldsvottorð.
c) Eigandi, eða fyrirtækið sem hann hefur samið við að annast stjórnun á áframhaldandi lofthæfi sem um getur í, G-kafla A-þáttar í M-hluta, ber ábyrgð á að tilgreina verkefni eiganda, í samræmi við grundvallarreglur í viðhaldsáætlun og að tryggja að upplýsingar þar um séu uppfærðar tímanlega.
d) Samþykki á viðhaldsáætluninni verður að fara fram í samræmi við grein 6.4. 2. Verkefni.
Eiganda er heimilt að framkvæma einfaldar sjónrænar skoðanir eða aðgerðir til að athuga almennt ástand og augljósar skemmdir og hvort flugskrokkur, hreyflar, kerfi og íhlutir starfi með eðlilegum hætti.
Eigandi skal ekki framkvæma viðhaldsverkefni ef verkefnið:
a) er mikilvægt að því er varðar öryggi og hefur veruleg áhrif á lofthæfi þyrlu ef það er framkvæmt á rangan hátt, eða er viðhaldsverkefni sem tengist flugöryggi skv. grein 6.10 og/eða
b) krefst þess að mikilvægir íhlutir eða samstæður séu fjarlægð og/eða
c) fer fram í samræmi við lofthæfifyrirmæli (AD) eða lið um lofthæfitakmarkanir (ALI), nema það sé sérstaklega leyft í lofthæfifyrirmælum (AD) eða lið um lofthæfitakmarkanir (ALI) og/eða
d) krefst þess að notuð séu sérstök verkfæri, kvörðuð verkfæri (nema skrúflyklar með átaksmæli og verkfæri til kreistitenginga) og/eða
e) krefst notkunar prófunarbúnaðar eða sérstakra prófana (t.d. prófun án eyðileggingar (NDT), kerfisprófanir eða athuganir á starfrækslu rafeindabúnaðar fyrir þyrlu) og/eða f) samanstendur af hvers kyns ófyrirséðum sérskoðunum (t.d. skoðun á þyrlu eftir harka lega lendingu) og/eða
g) hefur áhrif á kerfi sem eru mikilvæg fyrir blindflug og/eða
h) er skráð í viðbæti VII í M-hluta eða er viðhaldsverkefni á íhlut í samræmi við M-hluta.
Leiðbeiningar sem eru ekki eins takmarkandi og eru gefnar út í samræmi við grein 6.4 geta ekki ógilt viðmiðanir sem taldar eru upp í liðum a-h hér að framan.
Öll verkefni, sem lýst er í flughandbók þyrlu og miða að undirbúningi fyrir flug (dæmi: samsetning á vængjum svifflugu eða verkefni á undirbúningsstigi flugs), teljast verkefni flugmanns og teljast ekki viðhaldsverkefni eiganda og því er viðhaldsvottorðs ekki krafist.
3. Framkvæmd viðhaldsverkefna flugmanns, sem er eigandi tiltekinnar þyrlu. Viðhaldsgögn skulu, eins og tilgreint er í grein 6.9, alltaf vera tiltæk meðan viðhald flug manns, sem er eigandi tiltekinnar þyrlu, fer fram og skal farið eftir þeim. Upplýsingar um gögn sem stuðst er við þegar viðhald flugmanns fer fram skal vera að finna í viðhalds vottorði í samræmi við d-lið í grein 6.12.
Eigi síðar en 30 dögum eftir að flugmaður, sem er eigandi tiltekinnar þyrlu, lýkur við viðhaldsverkefni í samræmi við þessa grein verður hann að tilkynna samþykktu fyrirtæki, sem annast stjórnun á áframhaldandi lofthæfi og ber ábyrgð á áframhaldandi lofthæfi þyrlunnar (ef við á) um það.
7. Flugáhöfn þyrlu.
7.1 Menntun og hæfi.
Flugstjóri skal tryggja að skírteini hvers flugliða hafi verið gefið út eða fullgilt af skráningarríki þyrlu, sé með réttum áritunum og í gildi, og vera fullviss um að viðkomandi flugliðar hafi haldið við hæfni sinni.
7.2 Samsetning flugáhafnar.
Samsetning flugáhafnar og fjöldi flugliða skal vera í samræmi við flughandbók þyrlu eða önnur sambærileg skjöl tengd lofthæfivottorði þyrlu.
Flugstjóri í millilandaflugi til og frá Íslandi skal hafa gilda blindflugsáritun
8. Flugvernd – flugverndareftirlit.
Ekki skal leggja þyrlum í almannaflugi á flugvöllum í næsta nágrenni við loftför sem eru notuð í flutningaflugi til að komast hjá því að brjóta gegn flugverndarráðstöfunum skv. reglugerð um flugvernd, sem eru gerðar vegna þeirra og vegna farangurs, farms og pósts sem flytja á um borð. Framkvæmd á aðskilnaði skimaðra farþega loftfara í flutningaflugi frá þeim sem fljúga með loftfari í almannaflugi skal gerð á grundvelli eftirfarandi viðmiðana:
a) á stórum flugvöllum skal tryggja að hindranir og/eða flugverndareftirlit komi í veg fyrir að þeir sem koma eða fara með loftfari í almannaflugi blandist farþegum sem þegar hafa farið í gegnum vopnaleit,
b) ef mögulegt er skulu þeir sem koma og fara með loftfari í almannaflugi fara um sérstaka flugstöð fyrir almannaflug og, þegar farið er um borð eða frá borði á flughlaði, skal þeim annaðhvort haldið frá farþegum sem hafa farið í gegnum vopnaleit eða þeir fluttir í sérstakri hópbifreið eða bifreið eða vera undir stöðugu eftirliti, og
c) ef sérstök flugstöð er ekki fyrir hendi skulu þeir sem fljúga í almannaflugi: i) fara í gegnum sérstakan hluta flugstöðvarbyggingarinnar og fá fylgd eða vera fluttir með hópbifreið eða bifreið til og frá loftfarinu,
ii) fara í vopnaleit áður en þeir fara inn á haftasvæði ef óhjákvæmilegt er að þeir fari um haftasvæði flugstöðvarinnar og flugvallarins, eða
iii) fara í annars konar flugverndareftirlit sem hefur sömu áhrif, allt eftir aðstæðum á hverjum stað.
9. Fangaflug í almannaflugi.
Í flugi til eða frá ríki sem ekki tekur þátt í Schengen-samstarfinu skal flugstjóri þyrlu í almannaflugi greina frá því í flugáætlun fyrir flug til eða frá Íslandi eða um íslenska lofthelgi, ef um borð er einstaklingur sem er handtekinn, afhentur til fangavistar, sætir gæsluvarðhaldi eða er í annars konar haldi.
