Aðstoð við sjálfviljuga heimför

Ferðastyrkur er reiðufé sem ætlað er til kaupa á nauðsynjum meðan á ferðalagi stendur.

Enduraðlögunarstyrkur á að stuðla að árangursríkri enduraðlögun útlendings í heima- eða viðtökuríki og styðja viðkomandi við að koma þar undir sig fótunum á nýjan leik. Styrkurinn er almennt greiddur út í því ríki og getur til dæmis nýst í húsaleigu, nám, atvinnu eða önnur verkefni í samstarfi við alþjóðastofnun eins og til dæmis IOM.

• Kjósi útlendingur ekki að nýta styrkinn í sérstök enduraðlögunarverkefni getur hann, með samþykki viðeigandi alþjóðastofnunar, fengið hluta styrksins greiddan í reiðufé.

• Ekki er þó heimilt að afhenda hærri fjárhæð í reiðufé en sem nemur helmingi af upphæðinni (sjá töflu).

• Í undantekningartilvikum er þó heimilt að greiða enduraðlögunarstyrk að fullu í formi reiðufjár þegar sérstakar aðstæður eru til staðar í heima- eða viðtökuríki, til dæmis þegar þar ríkir óðaverðbólga eða samstarfsaðilar íslenskra stjórnvalda eru ekki með starfsemi í ríkinu.

Viðbótarstyrkur er greiddur ef sótt er um áður en frestur til sjálfviljugrar heimfarar er liðinn.

Upphæð styrkja

Fjárhæð enduraðlögunarstyrkja fer eftir því hvort heima- eða viðtökuríki sé skilgreint í flokki A, B eða C og tekur mið af því á hvaða stigi ósk um aðstoð til heimfarar er borin fram.

Flokkur A

Ríki í flokki A eru: Afganistan, Íran, Írak, Nígería, Sómalía, Palestína og Pakistan.

Flokkur B

Í flokk B falla þau ríki sem ekki eru í flokki A eða C og ekki eru á lista yfir örugg upprunaríki.

Ríki C

Í flokk C falla ríki sem eru undanþegin áritunarskyldu til Íslands. Ríkisborgarar þessara ríkja eiga ekki rétt á ferðastyrk eða viðbótarstyrk.

Umsækjendur um vernd frá þessum ríkjum, sem staddir voru á Íslandi við gildistöku reglugerðarinnar þann 12. júlí 2024, fá greidda styrki samkvæmt flokki B.

Undanþágur

Þegar sérstaklega stendur á er heimilt að veita ferða- og/eða enduraðlögunarstyrk til útlendings sem vill snúa aftur til ríkis sem er á lista Útlendingastofnunar yfir örugg upprunaríki. Þetta á þó ekki við ef viðkomandi hefur hlotið alþjóðlega vernd í Schengen-ríki.

Slíkt kæmi einkum til skoðunar í tilviki barna­fjölskyldna, þar sem allir fjölskyldumeðlimir óska eftir aðstoð við sjálfviljuga heimför. Það sama getur átt við um útlend­inga sem taldir eru í sérstaklega viðkvæmri stöðu, að mati viðeigandi stjórnvalds, eða ef viðeigandi stjórnvald telur umsækjanda af öðrum ástæðum hafa þörf fyrir sérstaka aðstoð í tengslum við flutning. Við mat á því hvort umsækjandi eigi rétt á aðstoð skal meðal annars höfð hliðsjón af heilsufari og félagslegri stöðu umsækj­anda.