Upplýsingar fyrir fósturforeldra

Fóstursamningur og greiðslur

Barnaverndarþjónusta sem ráðstafar barni í fóstur á að gera skriflegan fóstursamning við fósturforeldra áður eða um leið og barn fer í fóstur. Í fóstursamningi kemur m.a. fram hverjar greiðslur til fósturforeldra verða á gildistíma samnings.

Fóstursamningur

Í fóstursamningi eiga ákveðin atriði að koma fram:

Lögheimili barns og dagleg umsjá
Forsjárskyldur – þar með talin lögráð
Áætlaður fósturtími
Framfærsla barns og annar kostnaður
Umgengni barns við kynforeldra og/eða aðra nákomna
Stuðningur barnaverndarþjónustu við barn og fósturforeldra á meðan fóstur varir
Lok fósturs
Hvað felst í sérstakri umönnun og þjálfun þegar það á við
Annað sem skiptir máli

Hluti fóstursamnings er umgengnissamningur sem er unninn í samráði við fósturforeldra. Þar kemur fram hvert hlutverk fósturforeldra er kringum umgengni, til dæmis varðandi ferðalög, stuðning og eftirlit. Lesa má nánar um umgengni í undirkafla um réttindi barna í fóstri.

Sjá 4. kafla í Reglugerð um fóstur 804/2004

Lögheimili og forsjá

Lögheimili barns í varanlegu fóstri flyst til fósturforeldra. Þegar lögheimili flyst til fósturforeldra geta þeir fengið barnabætur og barn er skráð á skattskýrslu þeirra. Þá hafa þeir ýmis réttindi eins og fæðingarorlofsrétt.

Forsjá fósturbarna flyst ekki beint til fósturforeldra. Í tímabundnu fóstri fara kynforeldrar yfirleitt áfram með forsjá barnsins, en í varanlegu fóstri fer barnaverndarþjónusta með forsjána í kjölfar þess að kynforeldrar afsala sér forsjá eða eru sviptir henni.

Fósturforeldrar fara þó með forsjárskyldur og í reynd er hlutverk fósturforeldra barna í varanlegu fóstri sambærilegt við fulla forsjá barns í veigamestu atriðum. Einungis meiri háttar ákvarðanir varðandi barnið, eins og læknisaðgerðir eða flutning til útlanda, skal taka í samráði við barnavernd.

Greiðslur í fóstri

Þegar barni er ráðstafað í fóstur skal ákveða í fóstursamningi hver skuli vera greiðsla með því til fósturforeldra, þ.e. framfærslueyrir, fósturlaun og annar kostnaður.

Ef fyrirsjáanlegt er að um annan sérstakan kostnað verði að ræða meðan fóstur varir, þarf að ákveða í fóstursamningi hver verði greiðsla til fósturforeldra.

Hér er til dæmis átt við:

Ferðakostnað vegna umgengni barns við nákomna
Kostnað við leikskóla eða aðra gæslu
Sérstakan námskostnað eða mikinn kostnað vegna tómstunda
Kostnað vegna fermingar
Útgjöld vegna meiri háttar tannlækninga, eða umtalsverðrar heilbrigðisþjónustu, svo sem vegna alvarlegra eða langvarandi sjúkdóma

Fósturforeldrar geta farið fram á greiðslur á kostnaði sem var ekki fyrirsjáanlegur þegar fóstursamningur var gerður með rökstuddri beiðni til þeirrar barnaverndarþjónustu sem ráðstafaði barninu í fóstur.

Beiðni skal koma fram innan sex mánaða frá því að fósturforeldrum var kunnugt um útgjöldin. Ef ekki næst samkomulag milli barnaverndarþjónustu og fósturforeldra um greiðslur á ófyrirséðum kostnaði skal afgreiða málið með rökstuddri bókun. Sú ákvörðun barnaverndarþjónustu er kæranleg til úrskurðarnefndar velferðarmála.

Ef Barna- og fjölskyldustofa samþykkir að taka þátt í greiðslum til fósturforeldra vegna barns sem þarfnast sérstakrar umönnunar og þjálfunar þá greiðir barnaverndarþjónusta sem ráðstafar barninu að jafnaði framfærslueyri og fósturlaun sem svara níföldum barnalífeyri.

Ríkið greiðir fósturforeldrum fósturlaun til viðbótar sem svarar allt að níföldum barnalífeyri og þær greiðslur berast með milligöngu barnaverndarþjónustu.

Sjá nánar: Reglugerð um greiðslur vegna barna í fóstri nr. 858/2013

Lok greiðslna

Barnaverndarþjónusta eða fósturforeldrar geta sagt upp fóstursamningi eða óskað eftir að hann verði felldur úr gildi. Gert er ráð fyrir eins mánaðar gagnkvæmum uppsagnarfresti nema samið sé um annað. Greiðslur falla niður að loknum uppsagnarfresti eða á umsömdum degi.

Ef ekki næst samkomulag milli barnaverndarþjónustu og fósturforeldra um lok greiðslna skal barnaverndarþjónusta úrskurða í málinu. Sú ákvörðun barnaverndarþjónustu er kæranleg til úrskurðarnefndar velferðarmála.

Þjónustuaðili

Barna- og fjölskyldustofa

Tengd stofnun

Gæða- og eftirlitsstofnun velferðarmála