ACG - Þarfavísitala heilsugæslustöðva og gæðaviðmið

Gæðaviðmið heilsugæslu

Hluti af breytilegu fjármagni sem úthlutað er til heilsugæslustöðva fer eftir stöðu hverrar stöðvar samkvæmt tilteknum gæðaviðmiðum og einu tilteknu átaksverkefni. Þessi gæðaviðmið voru í upphafi valin af velferðarráðuneytinu í samvinnu við Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins.

Viðmiðin voru valin með hliðsjón af gæðaviðmiðum sem notuð hafa verið í Svíþjóð þar sem þetta kerfi hefur verið í notkun í nokkur ár og þau aðlöguð að íslenskum veruleika.

Gera má ráð fyrir því að gæðaviðmiðin geti breyst eftir því sem tíminn líður og eftir því hverjar áherslurnar eru hverju sinni.

Gæðaviðmið

Almenn lýsing: Forsendur þess að einstaklingur geti notað þjónustur Heilsuveru er að viðkomandi sé skráður á tiltekna heilsugæslustöð. Við útreikninga á gæðaviðmiðum vegna notkunar á Heilsuveru eru tölfræðigögn sem unnin eru út frá aðgerðasögu notanda (log) í gagnagrunn Heilsuveru. Aðgerðir notanda í Heilsuveru eru flokkaðar niður á heilsugæslustöð viðkomandi. Talinn er fjöldi tímabókana sem notendur bóka á heilsugæslustöð, fjöldi beiðna um lyfjaendurnýjun og fjöldi samskipta sem notandi sendir á heilbrigðisstarfsmann í hverjum mánuði í gegnum Heilsuveru og dreifist fjármagnið hlutfallslega miðað við það.
Nánari afmörkun: Þriðjungur af fjármagni á mánaðargrundvelli er miðaður við fjölda tímabókana, þriðjungur er miðaður við fjölda lyfjaendurnýjana og þriðjungur er miðaður við fjölda samskipta.
Viðmiðunarhópur: Á ekki við
Tímabil mælingar: 1 mánuður

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga með stofnað nýtt miðlægt lyfjakort (úrlausnarkóði LYST1) síðustu 12 mánuði. Þetta gæðaviðmið féll úr gildi í lok árs 2024 í fjármögnunarlíkani höfuðborgarsvæðisins og í lok júní 2025 í líkani landsbyggðar. Greiðslum vegna viðmiðsins er deilt niður í 12 greiðslur og því verður greitt fyrir miðlæg lyfjakort sem voru stofnuð á árinu 2024 út árið 2025 hjá höfuðborgarsvæðinu og fram á mitt ár 2026 hjá landsbyggð.

Aldur skiptir ekki máli varðandi greiðslu fyrir stofnun nýs miðlægs lyfjakorts.

Nánari afmörkun: Úrlausnarkóði vegna stofnunar nýs miðlægs lyfjakorts: LYST1
Viðmiðunarhópur: Allir einstaklingar með að minnsta kosti eitt lyf á miðlægu lyfjakorti.
Tímabil mælingar: 12 mánuðir

Almenn lýsing: Markmið viðmiðsins er að hlutfall kínólona af sýklalyfjum sem almennt er ávísað vegna þvagfærasýkinga verði undir 10% ávísana. Notkun Ciprofloxacin verði minnkuð.
Talinn er fjöldi kvenna 18 ára og eldri með ávísanir á kínólona sem hlutfall allra ávísana á sýklalyf sem almennt er ávísað vegna þvagfærasýkinga meðal kvenna.
Nánari afmörkun:
- Kínólonar-sýklalyf: ATC kóðar: J01MA02 og J01MA06 sem skráð eru sem úrlausnir
- Önnur sýklalyf vegna þvagfærasýkinga: ATC kóðar: J01CA08, J01EA01 eða J01XE0
Viðmiðunarhópur: Allar konur 18 ára og eldri
Tímabil mælingar: 1 mánuður (síðasti mánuður áður en útreikningar fara fram).

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga 60 ára og eldri og einstaklingar með skráðar sjúkdómsgreiningar í tilteknum sjúkdómaflokkum sem fengið hafa inflúensubólusetningu, sem hlutfall af einstaklingum sem tilheyra þessum hópum.

Aldur einstaklinga er miðaður við síðasta dag þess tímabils sem verið er að meta. Einstaklingur sem er orðinn 60 ára í lok mánaðar er því tekinn með í útreikninginn fyrir þann mánuð þrátt fyrir að hafa ekki verið orðinn 60 ára þegar inflúensubólusetning var gefin.

Nánari afmörkun: Bólusetningar skráðar með ATC kóða: J07BB01, J07BB02 og J07BB03
Viðmiðunarhópur: 60 ára og eldri eða einstaklingar með virkar sjúkdómsgreiningar í eftirfarandi sjúkdómaflokkum (sjá lista yfir ICD-10 sjúkdómsgreiningar):
- Sykursýki
- Blóðþurrðarhjartasjúkdómar
- Langvinn lungnateppa
- Astmi
Tímabil mælingar: 15 mánuðir

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga með skráðan blóðþrýsting og virkar ICD-10 greiningar í tilteknum sjúkdómaflokkum sem hlutfall af heildarfjölda einstaklinga sem tilheyra þessum hópum.
Nánar afmörkun: Mæling: Blóðþrýstingur skráður í þar til gerð hólf í mælingahluta samskiptaseðla eða í mælingareiningu.
Viðmiðunarhópur: Einstaklingar með virkar ICD-10 greiningar í eftirfarandi sjúkdómaflokkum (sjá lista yfir ICD-10 sjúkdómsgreiningar):
- Sykursýki
- Háþrýstingur
- Blóðþurrðarhjartasjúkdómar
- Langvinn lungnateppa
Tímabil mælingar: 15 mánuðir

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga þar sem skráð hefur verið að þeir hafi verið spurðir um reykingar og eru með virkar ICD-10 greiningar í tilteknum sjúkdómaflokkum sem hlutfall af heildarfjölda einstaklinga sem tilheyra þessum hópum. Skráning reykinga er skoðuð út frá viðeigandi mælingu, úrlausnarkóða og sjúkdómsgreiningarkóða. Ef eitt eða fleiri þessara atriða eru skráð þá telst viðmiðið uppfyllt.
Nánar afmörkun: Mæling: Reykingar skráðar í þar til gerð hólf í mælingahluta samskiptaseðla.
- Úrlausnarkóði: WSPR1.
- Sjúkdómsgreining (ICD-10): F17 ásamt öllum undirflokkum.
Viðmiðunarhópur: Einstaklingar með virkar ICD-10 greiningar í eftirfarandi sjúkdómaflokkum (sjá lista yfir ICD-10 sjúkdómsgreiningar):
- Sykursýki
- Háþrýstingssjúkdómar
- Blóðþurrðarhjartasjúkdómar
- Langvinn lungnateppa
Tímabil mælingar: 15 mánuðir.

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga með skráða BMI-mælingu og virkar ICD-10 greiningar í tilteknum sjúkdómaflokkum sem hlutfall af heildarfjölda einstaklinga sem tilheyra þessum hópum.
Nánari afmörkun: Mæling: BMI-mæling skráð í þar til gerð hólf í mælingahluta samskiptaseðla eða í mælingareiningu.
Viðmiðunarhópur: Einstaklingar með virkar ICD-10 greiningar í eftirfarandi sjúkdómaflokkum (sjá lista yfir ICD-10 sjúkdómsgreiningar):
- Sykursýki
- Háþrýstingur
- Blóðþurrðarhjartasjúkdómar
- Langvinn lungnateppa
Tímabil mælingar: 15 mánuðir.

Almenn lýsing: Reiknað er hlutfall barna sem hafa fengið 12 mánaða, 18 mánaða og 4 ára bólusetningar.
Nánari afmörkun:
- 12 mánaða: Þrír skammtar af bólusetningu gegn kíghósta, barnaveiki, stífkrampa, Haemofilus influenze sjúkdómi af gerð b (Hib) og mænusótt í einni sprautu (Pentavac). Pneumókokkum í annarri sprautu (Synflorix).
- 18 mánaða: Einn skammtur af bólusetningu gegn mislingum, hettusótt og rauðum hundum í einni sprautu (M-M-RVAXPRO).
- 4 ára: Einn skammtur af bólusetningu gegn barnaveiki, stífkrampa og kíghósta í einni sprautu (Boostrix) eftir þriggja ára afmælisdaginn.
Viðmiðunarhópur:
- 12 mánaða: Fæðingarárgangur sem verður 2 ára á árinu.
- 18 mánaða: Fæðingarárgangur sem verður 3 ára á árinu.
- 4 ára: Fæðingarárgangur sem verður 5 ára á árinu.

Almenn lýsing: Reiknað er hlutfall unglinga sem við útskrift úr 10. bekk hafa fengið bólusetningar gegn barnaveiki, stífkrampa, kighósta, mænusótt, mislingum, hettusótt og rauðum hundum (yfirleitt gefið 12 og 14 ára unglingum) og hlutfall stúlkna sem hafa fengið tvær bólusetningar gegn leghálskrabbameini.
Nánari afmörkun:
- DTP-IPV bóluefni gegn barnaveiki, stífkrampa, kíghósta og mænusótt (Boostrix Polio). Ein sprauta á síðustu 5 árum.
- MMR bóluefni gegn mislingum, hettusótt og rauðum hundum (M-M-RVAXPRO). Ein sprauta á síðustu 4 árum.
- HPV bóluefni gegn human papilloma veiru sem getur aukið líkur á leghálskrabbameini (Cervarix og Gardasil). Tvær sprautur á síðustu 5 árum hjá stúlkum. Drengir bætast við frá og með fæðingarárgangi 2011.

Viðmiðunarhópur:
- Unglingar sem verða 16 ára á árinu.
- DTP-IPV og MMR bæði kyn.
- HPV eingöngu stúlkur (þar til árgangur 2011 verður 16 ára).

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga með háþrýsting sem nær meðferðamarkmiðum í blóðþrýstingsmælingu, 140/90 eða lægra í það minnsta einu sinni á 15 mánaða tímabili. Reiknað sem hlutfall af heildarfjölda einstaklinga sem hafa virkar ICD-10 háþrýstingsgreiningar.
Nánari afmörkun: Blóðþrýstingsmæling skráð í þar til gerð hólf í mælingahluta samskiptaseðla eða í mælingareiningu.
Viðmiðunarhópur: Einstaklingar með virkar ICD-10 greiningu fyrir háþrýsting (sjá lista yfir ICD-10 sjúkdómsgreiningar).
Tímabil mælingar: 15 mánuðir.

Almenn lýsing: Hlutfall einstaklinga sem mæta í viðtal hjá lækni, hjúkrunarfræðingi, ljósmóður eða sálfræðingi á sinni heilsugæslustöð í það minnsta einu sinni á 15 mánaða fresti.
Nánari afmörkun: Fjöldi einstaklinga með virkar ICD-10 greiningar fyrir sykursýki, langvinnri lungnateppu, háþrýstingi, blóðþurrðarhjartasjúkdómum, lyndisröskunum og langvinnri nýrnabilun sem eiga viðtal á heilsugæslustöð. Hlutfall reiknað af öllum einstaklingum í viðmiðunarhóp.
Viðmiðunarhópur: Einstaklingar með virkar ICD-10 greiningar í eftirfarandi sjúkdómaflokkum (sjá lista yfir ICD-10 sjúkdómsgreiningar):
- Sykursýki
- Blóðþurrðarhjartasjúkdómar
- Langvinn lungnateppa
- Háþrýstingur
- Lyndisröskun
- Langvinn nýrnabilun
Tímabil mælingar: 15 mánuðir.

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga sem fá afgreidda yfir 300 dagskammta (DDD) af verkjalyfjum í flokki N02A (án N02AC52 og N02AE01) á 12 mánaða tímabili og hlutfall þeirra af skilgreindum reglubundnum notendum reiknað. Reglubundnir notendur eru þeir sem fá þrjár eða fleiri afgreiðslur af þessum lyfjum á 12 mánaða tímabili.

Hlutfallið er reiknað á tvo vegu: A) Út frá öllum lyfjaafgreiðslum til einstaklinga sem skráðir eru á tiltekna heilsugæslustöð og B) Út frá lyfjaafgreiðslum þar sem ávísun kom frá tiltekinni heilsugæslustöð, óháð því hvort einstaklingar sem fengu lyfjaávísanirnar hafi verið skráðir á stöðina eða ekki.

Greiðslur:

Ef hlutfall allra ávísana til einstaklings og/eða hlutfall ávísana frá heilsugæslu (óháð skráningu einstaklings á stöð) er lægra eða jafnt og 5% fæst 100% greiðsla.
Ef hlutfall allra ávísana til einstaklings og/eða hlutfall ávísana frá heilsugæslu (óháð skráningu einstaklings á stöð er lægra eða jafnt og 7,5% fæst 75% greiðsla.
Ef hlutfall allra ávísana til einstaklings og/eða hlutfall ávísana frá heilsugæslu (óháð skráningu einstaklings á stöð) er lægra eða jafnt og 10% fæst 50% greiðsla.

Hópar: Einstaklingar á lyfjum í flokki N02A (án N02AC52 og N02AE01)
Tíðni greiðsluuppfærslu: Mánaðarleg.

Almenn lýsing: Talinn er fjöldi einstaklinga sem fá afgreidda yfir 600 dagskammta (DDD) af róandi lyfjum og svefnlyfjum í flokki N05C (að undanskildu N05CH, melatóníni) á 12 mánaða tímabili og hlutfall þeirra af skilgreindum reglubundnum notendum reiknað. Reglubundnir notendur eru þeir sem fá þrjár eða fleiri afgreiðslur af þessum lyfjum á 12 mánaða tímabili.

Greiðslur:

Ef hlutfall allra ávísana til einstaklings og/eða hlutfall ávísana frá heilsugæslu (óháð skráningu einstaklings á stöð) er lægra eða jafnt og 2,5% fæst 100% greiðsla.
Ef hlutfall allra ávísana til einstaklings og/eða hlutfall ávísana frá heilsugæslu (óháð skráningu einstaklings á stöð er lægra eða jafnt og 5% fæst 75% greiðsla.
Ef hlutfall allra ávísana til einstaklings og/eða hlutfall ávísana frá heilsugæslu (óháð skráningu einstaklings á stöð) er lægra eða jafnt og 7,5% fæst 50% greiðsla.

Hópar: Einstaklingar á róandi lyfjum og svefnlyfjum (án melatónín)
Tíðni greiðsluuppfærslu: Mánaðarleg.

Almenn lýsing: Greitt er fyrir túlkaþjónustu í samræmi við notkun og miða greiðslur við áætlað einingaverð á þjónustunni. Árið 2025 eru greiddar 9.875 kr. fyrir hvert skipti sem löggildur túlkur er kallaður til og samskiptin skráð í Sögu með NCSP-IS greiningarkóðanum ZZXA00. Það á einnig við um löggilda táknmálstúlkaþjónustu (ZZXB00) og löggilda túlkun með aðstoð símaþjónustu (ZZXA02). Túlkun með aðstoð starfsmanns eða smáforrits (ZZXA01), sem er skráð á sama hátt, kemur eingöngu til greiðslu í gegnum félagsþarfavísitölu.
Nánari afmörkun: Úrlausnarkóðar (Flokkunarkerfi NCSP-IS):
- ZZXA00 = Túlkur kallaður til (löggild túlkaþjónusta)
- ZZXA02 = Löggild túlkun með aðstoð símaþjónustu
- ZZXB00 = Táknmálstúlkur kallaður til (löggilt túlkaþjónusta)
- ZZXA01 = Túlkun með aðstoð starfsmanns (greitt í gegnum félagsþarfavísitölu eingöngu)
Tímabil mælingar: 1 mánuður (mánaðarlegar greiðslur) og 15 mánuðir (félagsþarfavísitala).