Milliríkjasamningar vegna almannatrygginga

Dæmi: Þeir sem hafa þegar áunnið sér rétt til lífeyrisgreiðslna tapa ekki þessum áunnu réttindum þótt þeir flytji til annars EES lands. Áunninn lífeyrisréttur greiðist út þegar lífeyrisaldri er náð.

Í reglugerðinni eru samræmingarreglur og meginreglur um jafnræði, samlagningu búsetu- og atvinnutímabila, greiðslur tryggingabóta úr landi og um réttindaávinnslu.

Með EES reglunum um almannatryggingar er hvorki samið um að almannatryggingaréttindi í aðildarríkjunum skuli vera eins né eru þau sameinuð.

EES reglurnar taka til eftirtalinna flokka almannatrygginga:

Eftirtaldir bótaflokkar eru samræmdir: 

• Sjúkrabætur

• Bætur til mæðra vegna meðgöngu og fæðingar og jafngildar bætur til feðra.

• Örorkubætur

• Bætur vegna elli

• Bætur til eftirlifenda

• Bætur vegna vinnuslysa og atvinnusjúkdóma

• Styrkir vegna andláts

• Atvinnuleysisbætur

• Bætur sem eru veittar fyrir lögbundinn lífeyrisaldur

• Fjölskyldubætur

Almannatryggingalöggjöf EES landanna er að mörgu leyti mjög ólík að efni og uppbyggingu. Reglugerð Evrópuþingsins og Ráðsins nr. 883/2004, nr. 987/2009 og nr. 988/2009 um samræmingu almannatryggingakerfa eru sérreglur um beitingu löggjafar landanna. Innleidd á Íslandi með reglugerð nr. 442/2012.

EES reglurnar taka til greiðslna frá Sjúkratryggingum:

EES reglurnar taka til allra bóta og greiðslna almannatrygginga, sem dæmi má nefna:

• Bætur og greiðslur sjúkratrygginga eins og heilbrigðisþjónustu, heilsugæsluþjónustu, sjúkrahúsvist, almenn læknishjálp utan sjúkrahúsa, rannsóknir og meðferð sérgreinalækna, lyf, ferða- og flutningskostnaður, hjúkrun í heimahúsum, hjálpartæki, þjálfun og fleira.

• Bætur og greiðslur slysatrygginga eins og sjúkrahjálp, dagpeninga, örorkubætur og dánarbætur.

EES reglurnar taka til eftirtalinna einstaklinga:

Ríkisborgarar aðildarríkis, ríkisfangslausir einstaklingar og flóttamenn sem eru búsettir í aðildarríki og hafa heyrt undir löggjöf eins eða fleiri aðildarríkja, auk aðstandenda þeirra og eftirlifenda.

Fyrirvari varð gerður af hálfu EFTA-EES ríkjanna þannig að einvörðungu ríkisborgarar EES ríkjanna geta notið ívilnandi réttar EES reglnanna.

Helstu meginreglur EES reglnanna:

Í reglugerðum Evrópuþingsins og Ráðsins um samræmingu almannatryggingarkerfa EES ríkja er að finna ákveðnar meginreglur um samræmda og samfellda beitingu löggjafar aðildarríkjanna:

Ríkisborgarar eins aðildarríkis njóta jafnræðis í öðru aðildarríki á við ríkisborgara þess ríkis.

Þeir einstaklingar sem heyra undir reglugerðir Evrópuþingsins og Ráðsins um samræmingu almannatryggingarkerfa EES ríkja eiga aðeins að vera undir löggjöf eins aðildarríkjanna á hverjum tíma.

Tryggingastofnanir í aðildarríkjunum skulu taka skal til greina samanlögð tryggingartímabil eða starfstímabil fyrri búsetu- eða starfslanda að því marki sem nauðsynlegt er til að fella niður eða ,,eyða” biðtíma í landinu sem flutt er til eða byrjað að starfa í.

Greiðslur þeirra bótaflokka sem reglugerðir Evrópuþingsins og Ráðsins um samræmingu almannatryggingarkerfa EES ríkja taka til haldast þótt flutt sé til annars aðildarríkis.