Rannsóknadagur Þjóðskjalasafns Íslands 2023 er helgaður þjóðlendurannsóknum. Ráðstefnan verður haldin í Þjóðskjalasafninu að Laugavegi 162, fimmtudaginn 28. september nk. Dagskráin hefst klukkan 13:00 og er áætlað að henni ljúki um kl. 16:00. Þá verður einnig fagnað útgáfu 3. bindis Yfirréttarins á Íslandi.

Um árabil hafa sérfræðingar í Þjóðskjalasafni unnið að gagnaöflun um jarðir og landsvæði á Íslandi vegna starfa óbyggðanefndar, en nefndin hefur meðal annars það hlutverk að skera úr um mörk þjóðlendna og eignarlanda. Gagnaöflunin er afar víðtæk og mikilvægur liður í að mál séu rannsökuð til hlítar áður en úrskurðir eru kveðnir upp. Skjölin eru af ýmsum toga, s.s. landamerkjalýsingar, vitnisburðir, kort og dómaframkvæmdir, en verkefnið hefur einnig leitt af sér afurðir á borð við svokallaðan dómabókagrunn sem inniheldur tugþúsundir færslna um dómsmál frá sautjándu öld og fram á þá tuttugustu. Á ráðstefnunni munu fyrirlesarar taka til umfjöllunar viðfangsefni er lúta að meðferð jarða á Íslandi auk þess sem fjallað verður um ýmis frumskjöl sem komið hafa fram við gagnaöflun.

Yfirrétturinn á Íslandi var æðsta dómstig innanlands frá 1563 til 1800. Í lok ráðstefnunnar verður fagnað útgáfu 3. bindis yfir dóma og skjöl Yfirréttarins en það nær yfir árin 1716–1732. Málin sem koma fyrir eru margvísleg t.d. dulsmál, meiðyrði, árás á dómara, drykkjulæti í kirkju, ásakanir um falskt þingsvitni, rekadeilur og þjófnaðarmál. Útgáfan er styrkt af Alþingi og unnin í samstarfi við Sögufélag. Ritstjórar eru Gísli Baldur Róbertsson, Jóhanna Þ. Guðmundsdóttir og Ragnhildur Hólmgeirsdóttir.

Hægt er að kaupa bókina ásamt fyrri bindum Yfirréttarins á staðnum á sérstöku útgáfutilboði en einnig er hægt að nálgast eintak í vefverslun Sögufélags og helstu bókaverslunum.

Dagskrá