Leiðbeiningar við ritun dánarvottorða
Læknir ritar dánarvottorð fyrir hvern þann er deyr hér á landi, samkvæmt lögum um dánarvottorð, krufningar o.fl. Vottorðið skal ritað á eyðublað, ýmist rafrænt eða á pappír, sem landlæknir lætur útbúa og byggir á leiðbeiningum frá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO).
Dánarvottorðið
Dánarvottorðinu er skipt í tvo hluta. Annars vegar eru stjórnsýslulegar upplýsingar eins og fullt nafn, kennitölu, kyn, hjúskaparstaða, lögheimili, dánarstað og dánardægur hins látna. Hins vegar eru færðar inn læknisfræðilegar upplýsingar um dánarorsakir og hvernig dauða bar að.
Upplýsingarnar um dánarmein eru kóðaðar samkvæmt ICD-10, alþjóðlegri tölfræðiflokkun sjúkdóma og skyldra heilbrigðisvandamála, í samræmi við leiðbeiningar Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar og gögn færð í dánarmeinaskrá landlæknis.
Dánarvottorð ritar sá læknir sem skoðar líkið eða sá sem ber ábyrgð á því að líkið sé skoðað. Hafi andlát verið tilkynnt lögreglu má ekki rita dánarvottorð fyrr en hún hefur ákveðið að ekki sé ástæða til réttarlæknisfræðilegrar líkskoðunar eða réttarkrufningar. Ef réttarlæknisfræðileg líkskoðun er gerð skal dánarvottorð ritað af lækninum sem tók þátt í skoðuninni.
Læknir sem framkvæmir réttarkrufningu ritar dánarvottorð.
Læknir sem kvaddur er til vegna líkskoðunar skal gera lögreglu viðvart ef:
ætla má að andlát tengist refsiverðu athæfi, sjálfsvígi eða andláti af völdum slyss,
einstaklingur hefur fundist látinn,
dauðsfall er óvænt,
einstaklingur andast í fangelsi eða á öðrum áþekkum stað eða
ætla má að dauðsfall megi rekja til mistaka, vanrækslu eða óhappatilviks við læknismeðferð.
Dánarvottorð skal vera vandlega útfyllt og allar upplýsingar sem eru aðgengilegar við útfyllingu dánarvottorðs skulu færðar í viðeigandi reiti á vottorðinu.
Dánarvottorð hefur margþætt hlutverk
Dánarvottorð er að hluta lögformlegt skjal og forsenda fyrir skráningu dauðsfalls í þjóðskrá og útgáfu heimildar sýslumanns til útfarar. Auk þess er það frumheimild fyrir tölfræðilega úrvinnslu og rannsóknir á dánarmeinum. Því er mikilvægt að upplýsingar, sem færðar eru á dánarvottorð, séu eins nákvæmar og réttar og hægt er.
Þegar birtar eru opinberar tölur um andlát eftir dánarorsökum á Íslandi er aðeins stuðst við svokölluð undirliggjandi dánarmein. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin skilgreinir undirliggjandi dánarorsök (underlying cause of death) sem þann sjúkdóm eða slys sem setti af stað keðju sjúkdóma eða atburða sem leiddu með beinum hætti til dauða, eða þær aðstæður sem tengjast slysi eða ofbeldisverki sem olli hinum banvæna áverka. Frá 1996 hafa hins vegar samverkandi dánarorsakir einnig verið kóðaðar og skrásettar í dánarmeinaskrá. Þær upplýsingar nýtast m.a. til vísindarannsókna.
Tengt efni
Þjónustuaðili
Embætti landlæknis