Því fyrr sem brjóstakrabbamein greinist, því betri eru batahorfur.

• Skoðaðu og þreifaðu brjóst og handarkrika reglulega. Myndbandið Brjóstaþreifing - Lærðu að þekkja brjóstin þín kennir hvernig gott er að skoða og þreifa.

• Þekktu líkama þinn og fylgstu með breytingum. Gott er að nota spegil.

• Flest einkenni eru ekki merki um krabbamein, en mikilvægt er að láta skoða þau.

Brjóstakrabbamein er óalgengt hjá konum yngri en 40 ára en öll þurfa að fylgjast með mögulegum einkennum.

Leitaðu til fagfólks ef þú tekur eftir breytingum á brjóstum eða öðrum einkennum

Það er mikilvægt að láta skoða og meta einkenni og þörf á frekari rannsóknum eins fljótt og hægt er. Dæmi um einkenni sem þarf að fylgjast með:

• Breytingar á geirvörtu, til dæmis að hún hafi dregist inn

• Útbrot, hreistrug húð eða sár sem ekki grær á geirvörtu eða kringum hana

• Vökvi fer að leka úr geirvörtu

• Áferðarbreyting á húð, er til dæmis ójöfn

• Breyting á lögun eða stærð brjósts

• Roði, hiti, bólga eða litabreytingar í húð

Til að fá forgangstíma í skoðun getur þú haft samband:

• í síma 1700

• á netspjalli Heilsuveru

• við lækni sem getur sent tilvísun

Konum sem eru með þekkta stökkbreytingu í áhættugenum (s.s. BRCA, CHEK2, ATM o.fl.) eða sterka fjölskyldusögu um brjóstakrabbamein og þar með aukna áhættu á að fá brjóstakrabbamein á lífsleiðinni, býðst einstaklingsmiðað áhættueftirlit á vegum Brjóstamiðstöðvar Landspítala.

Þessar konur taka ekki þátt í almennri skimun heldur fara í markvissari rannsóknir og reglulegt eftirlit hjá brjóstaskurðlæknum og sérfræðingum Landspítala.

Ekki er þörf á skimun þar sem búið er að fjarlægja allan brjóstvef. Eftirliti er sinnt af brjóstaskurðlæknum.

Eru undir eftirliti krabbameinslæknis í fimm ár eftir meðferð skv. verklagi Landspítala en geta farið aftur í almenna skimun eftir það. Þær konur sem ekki hafa náð skimunaraldri fimm árum eftir krabbameinsmeðferð eru áfram í árlegu eftirliti hjá krabbameinslækni, þar til þær hafa náð skimunaraldri.

Geta farið í almenna skimun og við mælum eindregið með því að konur með púða mæti í skimun. Brjóstamyndataka er örugg rannsókn fyrir konur með brjóstapúða.

Fræðsluefni

• Sérskoðun á brjóstum

• Sýnataka úr brjósti

• Brjóstakrabbamein - Líðan og eftirfylgd eftir meðferð

• Heimildarmynd um brjóstmein 2023 á vef RÚV

Ottawa leiðarvísirinn fyrir upplýsta ákvarðanatöku

Leiðarvísirinn er gagnvirkt PDF-skjál sem styður þig við að taka upplýsta og vel ígrundaða ákvörðun um heilbrigðismál. Hann hjálpar þér að greina þarfir þínar, vega kosti og galla mismunandi valkosta, skipuleggja næstu skref og miðla skoðunum þínum. Þú getur fyllt út, vistað og prentað skjalið með því að nota Acrobat Reader. Leiðarvísirinn kemur ekki í stað faglegrar ráðgjafar en getur undirbúið þig fyrir samtal við heilbrigðisstarfsfólk og aðra sem koma að ákvörðuninni. Leiðarvísar:

• íslenska

• enska

• pólska

Þátttaka í Rannsóknum

Upplýsingar um hvernig þú getur tekið þátt í rannsóknum á:

• BRCA2999del5 arfberum

• Utanfrumuerfðaefni