Inflúensa
29. október 2025
Upplýsingar um einkenni og meðferð við inflúensu

Inflúensa er veirusýking í efri öndunarfærum sem orsakast af inflúensuveirum A og B.
Hún er oftast árstíðabundin, venjulega frá október til mars og getur valdið bæði mildum og alvarlegum veikindum.
Einkenni: Inflúensa hefst oftast snögglega og einkennist af:
️Hita (sérstaklega hjá börnum)
Höfuðverk, beinverkjum og vöðvaverkjum
Hósta og nefrennsli
Hálsbólgu og stundum kvefi (sjaldgæfari einkenni)
Munurinn á flensu og kvefi
Einkenni | Flensa | Kvef |
Upphaf | Snöggt, innan 24 klst | Hægt, yfir nokkra daga |
Hiti | Algengur | Sjaldgæfur |
Verkir | Miklir | Vægir |
Hósti | Algengur | Algengur |
Hálsbólga | Stundum | Algeng |
Slappleiki | Mjög algengur | Minni háttar |
Smitleiðir:
Smitleið | Hvernig gerist það | Hversu algengt |
Dropasmit | Hóst, hnerri, tal | Mjög algengt |
Snertismit | Mengað yfirborð | Nokkuð algengt |
Loftborið smit | Örsmáar agnir í lofti | Sjaldgæft en mögulegt |
Meðgöngutími og smitandi tímabil inflúensu
Eftir að einstaklingur smitast af inflúensuveiru tekur það venjulega um 2 daga þar til einkenni koma fram, en meðgöngutíminn getur verið allt frá 1 upp í 4 daga.
Að meðaltali eru einstaklingar smitandi í um 6 daga, þ.e 1-2 dögum áður en einkenni koma fram og 5-7 daga eftir að veikindi hefjast. Fólk með skert ónæmiskerfi getur verið smitandi í lengri tíma.
Greining
Greining er fyrst og fremst klínísk og byggist á sjúkdómseinkennum. Það er hægt að taka sérstök próf úr nefkoki og láta greina, ýmist með skyndiprófi eða á rannsóknarstofu.
Forvarnir
Handþvottur. Sápa og spritt drepur veiruna
Takmarka umgengi við smitaða
Nota grímu ef þörf er á til að minnka líkur á smiti.
Inflúensuveirur geta haldið áfram að vera smitandi á yfirborðum utan líkama í lengri tíma, oft frá dögum upp í vikur. Því er mikilvægt að þrífa sameiginlega snertifleti með sápu eða spritti.
Bólusetning veitir bestu vörnina
Eftirfarandi áhættuhópar njóta forgangs við inflúensubólusetningu:
Börn á aldrinum 6 mánaða til og með 5 ára
Fullorðnir 60 ára og eldri
Börn og fullorðnir sem þjást af langvinnum hjarta-, lungna-, nýrna- og lifrarsjúkdómum, sykursýki, illkynja sjúkdómum og öðrum ónæmisbælandi sjúkdómum.
Heilbrigðisstarfsmenn sem annast einstaklinga í áhættuhópum sem taldir eru upp hér að ofan
Þungaðar konur
Meðferð
Drekka vel af vatni.
Hvíla sig og sofa vel.
Taka hitalækkandi lyf.
Vera heima þar til hitalaus í lágmark einn sólarhring án hitalækkandi lyfja og líðan er betri.
Þolinmæði, það tekur líkamann 1-2 vikur að jafna sig á inflúensu.
Tamiflu veirulyf eru stundum gefin þeim sem eru í áhættuhóp og hafa alvarleg eða versnandi einkenni.
Varúðarráðstafanir eftir að smit hefur átt sér stað.
Hylja munn og nef með olnboga eða pappírsþurrku við hósta eða hnerra.
Nota einnota pappírsþurrkur og henda þeim strax eftir notkun.
Góður handþvottur:
Þvo hendur reglulega með sápu og vatni, eða
nota spritt.
Nota andlitsgrímu
Fjarlægðartakmörkun og sjálfskipuð einangrun getur dregið úr loftborinni smitun.
Að bæta loftræstingu — t.d. með því að opna glugga og hleypa inn fersku lofti.
Hvenær á að leita læknis? Leita til heilsugæslu (vaktina) ef:
Blóðlitaður uppgangur
Verkur er yfir brjóstkassa
Svimi eða sljóleiki
Uppköst í meira en tvo sólarhringa
Leita til bráðamóttöku ef:
Andþyngsli
Grunur er um ofþornun
Ef barn fær inflúensu Fara með barn strax á næstu bráðamóttöku ef:
Hröð öndun eða barn á erfitt með öndun.
Blámi kemur á varir.
Grunur er um ofþornun.
Barn á erfitt með að vakna og/eða þú nærð litlu sambandi við það.
Barn lagast af inflúensunni en slær síðan niður aftur og fær hita eða hósta.