Wirus RSV to wirus przeziębienia infekujący górny i dolny odcinek dróg oddechowych. Infekcja wywołuje przeziębienie, a często zapalenie i zwężenie oskrzelików w płucach skutkujące trudnościami w oddychaniu i świszczącym oddechem, zwłaszcza u bardzo małych dzieci. Jest to choroba powszechnie występująca w każdej grupie wiekowej, ale może też rozwinąć się u wcześniaków i niemowląt poniżej szóstego miesiąca życia, a także u osób dorosłych w wieku ponad 70 lat, u których często stwierdza się też schorzenia kardiologiczne lub inne choroby przewlekłe.
Epidemiologia
Wirus występuje tak powszechnie, że większość dzieci poniżej drugiego roku życia została nim zakażona. Epidemie wywołane wirusem RSV następują co roku zimą, trwając zazwyczaj przez 2–3 miesiące. Około 20% dzieci poniżej pierwszego roku życia jest regularnie zgłaszanych do lekarza z powodu ostrego zakażenia wirusem RSV. 2–3% spośród nich może wymagać hospitalizacji. Zarówno dorośli, jak i dzieci mogą zarazić się ponownie z uwagi na fakt, że infekcja tym wirusem nie prowadzi do powstania długotrwałej odporności.
Transmisja wirusa i okres ciąży
Wirus RSV jest przenoszony głównie przez bezpośredni kontakt między osobami, ale transmisja może odbywać się również drogą kropelkową, przez aerozol powstający podczas kaszlu lub kichania. Wirus pozostaje żywy przez kilka godzin na zabawkach lub powierzchniach mebli, które w ten sposób stają się zakażone, a po ich dotknięciu wirus trafia do organizmu ludzkiego przez nos, jamę ustną i oczy. Osoba zainfekowana zakaża najintensywniej w ciągu pierwszych kilku dni po zachorowaniu, ale zakaźność może utrzymywać się przez kilka tygodni. Objawy choroby występują w okresie od czterech do sześciu dni po zakażeniu.
Objawy
Infekcje wywołane przez syncytialny wirus oddechowy (RSV) mogą mieć bardzo ciężki przebieg, zwłaszcza w przypadku wcześniaków, niemowląt i małych dzieci z chorobami serca lub płuc. Najczęstsze objawy u małych dzieci to objawy podobne do występujących przy zwykłym przeziębieniu (katar i/lub zatkany nos), mokry kaszel i świszczący oddech z powodu stanu zapalnego i gromadzącej się wydzieliny w oskrzelach i oskrzelikach. Objawom może towarzyszyć gorączka, jednak w wielu przypadkach jest mało istotnym objawem.
Objawy ciężkiej infekcji lub powikłania mogą obejmować spłycony, przyspieszony oddech, silny kaszel, wysoką gorączkę, trudności z oddychaniem z towarzyszącym mu zapadaniem się przestrzeni międzyżebrowych, kołysanie głową w rytm oddychania i/lub rozszerzanie nozdrzy oraz sinawe przebarwienia skóry z powodu niedotlenienia. Do dość częstych powikłań zakażenia wirusem RSV należą infekcje ucha i bakteryjne zapalenie płuc.
Pacjenci, u których wystąpi ciężka postać RSV, mogą wymagać hospitalizacji, często z powodu odwodnienia spowodowanego zwiększoną utratą płynów w wyniku przyspieszonego oddychania i ograniczenia przyjmowania płynów spowodowanego trudnościami z oddychaniem. Niektórzy chorzy mogą wymagać wspomagającej tlenoterapii lub wentylacji, podczas gdy inni są hospitalizowani głównie z powodu powikłań, takich jak wtórne infekcje (nadkażenia) towarzyszące infekcji wirusem RSV. Szczyt infekcji zazwyczaj przypada na 3–5 dzień; choroba ustępuje w ciągu tygodnia. Większość dzieci wraca w pełni do zdrowia, jednak u niektórych wraz z przeziębieniem w późniejszym okresie życia rozwijają się objawy astmy. U dzieci starszych oraz u pacjentów dorosłych objawy mają zwykle łagodny charakter i przypominają łagodną grypę: pacjenci skarżą się na katar, suchy kaszel, gorączkę, ból gardła i niezbyt silny ból głowy. Wirus może również powodować poważne objawy u osób starszych, osób ze schorzeniami kardiologicznymi i chorobami płuc, a także osób z osłabionym układem odpornościowym.
Rozpoznanie
Rozpoznanie opiera się głównie na objawach, wywiadzie i badaniu lekarskim, ale wirusa można też wykryć w wydzielinie pobranej z jamy nosogardzieli.
Leczenie
Leczenie ma głównie charakter wspomagający i zależy od objawów występujących u dziecka; polega np. na podawaniu płynów i tlenoterapii. Łagodne objawy choroby nie wymagają specjalnego postępowania. Większość dzieci w pełni odzyskuje zdrowie.
Szczepienia i zapobieganie infekcjom
Od 2023 r. dostępne są nowe możliwości w zakresie profilaktyki zakażeń RSV (syncytialnym wirusem oddechowym) zarówno dla dzieci, jak i osób dorosłych; producenci tych szczepionek uzyskali pozwolenie na dopuszczenie ich do obrotu w Europie.
Dla noworodków i małych dzieci:
Przeciwciało monoklonalne przeciwko wirusowi RSV Pojedynczą dawkę przeciwciała monoklonalnego (Beyfortus®/nirsewimab) można podawać zdrowym niemowlętom od urodzenia do 6 miesiąca życia oraz małym dzieciom w pierwszym lub drugim roku życia, jeśli cierpią na poważne choroby podwyższające ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji RSV. Ten produkt leczniczy będzie stosowany w Islandii w sezonach infekcji wirusem RSV w latach 2025–2026 i 2026–2027 w celu ograniczenia liczby hospitalizacji i chorób u małych dzieci, ponieważ RSV stanowi jedną z głównych przyczyn przyjęć do Szpitala Dziecięcego w Reykjaviku (Barnaspítali Hringsins) każdej zimy między grudniem a lutym.
Szczepienie matek w ciąży Podawanie szczepionki Abrysvo® kobiecie ciężarnej powoduje wytwarzaniem przeciwciał przekazywanych dziecku drogą przezłożyskową. Ten sposób ochrony noworodków i małych niemowląt wdrożono w takich krajach jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Szwecja. Metoda ta nie zapewnia jednak ochrony dzieciom w wieku od 6 do 24 miesięcy, u których występują już inne choroby.
Profilaktyka RSV u niemowląt w sezonie zimowym 2025–2026
Wirus RSV (syncytialny wirus oddechowy) to powszechnie występujący wirus przeziębienia, który w Islandii gwałtownie rozprzestrzenia się w okresie zimowym. Epidemie te najczęściej rozwijają się na przełomie listopada i grudnia, trwając w przybliżeniu dwa miesiące. Ryzyko zakażenia utrzymuje się jednak dłużej i przyjmuje się, że w przypadku większości zim okres od października do marca jest „sezonem RSV”.
U większości osób zarażonych wirusem RSV występują objawy podobne do tych, które są charakterystyczne dla przeziębienia, oraz ewentualnie dokuczliwy kaszel, ale nie dochodzi do rozwoju ciężkiej postaci choroby.
Infekcja RSV może jednak mieć ciężki przebieg z wyczerpującym kaszlem i trudnościami z oddychaniem. Ponadto zwiększa ona ryzyko wtórnych infekcji (nadkażeń), takich jak zapalenie płuc, wywołanych przez inne drobnoustroje.
Najprawdopodobniej dzieci urodzone po zakończeniu ostatniej epidemii RSV poważnie zachorują, jeżeli zostaną zarażone wirusem.
Dzieci z poważnymi schorzeniami podstawowymi i te, które urodziły się ze słabo rozwiniętymi płucami, jak na przykład bardzo niedojrzałe wcześniaki, już od lat otrzymują lek o nazwie paliwizumab w sezonie RSV w pierwszym i drugim roku życia, ponieważ są one szczególnie narażone na ryzyko bezwzględnej hospitalizacji w przypadku zakażenia.
Dzieci starsze i dorośli z poważnymi chorobami podstawowymi, w szczególności z chorobami obniżającymi odporność, a także z niewydolnością serca lub przewlekłymi chorobami płuc, też są bardziej narażeni na poważne choroby wywołane przez RSV niż inne osoby w podobnym wieku.
Ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji wirusem RSV rośnie wraz z wiekiem po 60. roku życia, a po 70. roku życia staje się znacznie wyższe. Podstawowe problemy zdrowotne, których częstość występowania nasila się wraz z wiekiem, także przyczyniają się do zwiększenia tego ryzyka.
Przeciwciała
są wytwarzane przez układ odpornościowy ludzi oraz licznych zwierząt i stanowią jeden z narzędzi organizmu do oznaczania elementów obcych, takich jak patogeny, które następnie są atakowane przez inne komórki odpornościowe, takie jak fagocyty i komórki NK (naturalne komórki zabójcze). Każda komórka wytwarzająca przeciwciała (komórka B) produkuje tylko jeden określony typ przeciwciał, a te mogą wiązać się tylko z tymi cząsteczkami, które pasują do ich konkretnego kształtu, podobnie jak klucz pasuje do określonego zamka. Komórka B wytwarzająca przeciwciało skutecznie wiążące się z daną cząsteczką (antygenem) otrzymuje sygnał, że przeciwciało jest użyteczne. Następnie komórka wytwarza go w większych ilościach, uwalnia do układu chłonnego i krwionośnego, a ponadto może dalej udoskonalać produkowane przeciwciało w celu wzmocnienia jego wiązania z patogenem. Komórki B mogą się również namnażać w celu zwiększenia zdolności organizmu do wytwarzania przeciwciał.
Przeciwciała różnych rodzajów są wykorzystywane w medycynie do całej gamy różnych celów. Od ponad stu lat przeciwciała ekstrahowane z krwi ludzkiej lub zwierzęcej zapobiegają lub leczą różne choroby, takie jak choroby zakaźne (np. błonica i wścieklizna) czy zatrucia (np. jadem węża). W późniejszym okresie z przeciwciał korzystano w leczeniu niedoborów odporności. Jednak stosowanie takich preparatów przeciwciał pochodzących z krwi może prowadzić do powikłań, a w szczególności reakcji alergicznych, jeżeli przeciwciała pochodzą ze źródeł innych niż ludzkie. Preparaty te zwykle zawierają kombinację przeciwciał skierowanych przeciwko różnym cząsteczkom (takie przeciwciała nazywamy poliklonalnymi), co zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych w porównaniu do monoklonalnych, które są skierowane przeciwko tym samym cząsteczkom. Problemy te mają szczególne znaczenie w obliczu konieczności powtarzania terapii. Ponadto wytwarzanie przeciwciał pochodzących z krwi jest procesem skomplikowanym. Z tych względów opracowano różne, wytwarzane w warunkach laboratoryjnych przeciwciała monoklonalne do leczenia różnych chorób, w których zasadniczą rolę odgrywa nadmierna lub niedostateczna aktywność określonej cząsteczki.
Przeciwciała monoklonalne ukierunkowane na elementy układu odpornościowego są coraz częściej stosowane w terapiach immunosupresyjnych takich chorób jak reumatoidalne zapalenie stawów i podobnych. W tym kontekście leki te są często określane mianem leków biologicznych. Choć proces ich wytwarzania jest skomplikowany i kosztowny, przeciwciała monoklonalne charakteryzują się większą niezawodnością i bezpieczeństwe niż produkty krwiopochodne. Terapeutyczne przeciwciała monoklonalne noszą często nazwy kończące się na „-mab” (np. adalimumab, tocylizumab, paliwizumab); końcówka ta pochodzi od skrótu angielskich słów „Monoclonal AntiBody” (przeciwciało monoklonalne). Ich działanie, tak korzystne, jak i niekorzystne, zależy całkowicie od tego, jakie mają zadanie; przeciwciała te należą do wielu różnych klas leków.
Przeciwciała monoklonalne są z powodzeniem stosowane od lat w celu ochrony dzieci z chorobami podstawowymi, które zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji wirusem RSV. Pierwsze przeciwciało monoklonalne przeciwko RSV, czyli Synagis (paliwizumab), jest nieco trudne w stosowaniu, ponieważ wiąże się z koniecznością powtarzania dawek przez cały sezon RSV, a poza tym musi być podawane w warunkach szpitalnych i jest bardzo kosztowne. Z tych powodów przeciwciało to jest zalecane tylko dzieciom z wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu infekcji RSV.
Na rynku dostępne są szczepionki przeciwko RSV dla dorosłych, ale nie można ich podawać bezpośrednio małym dzieciom. Jedna z takich szczepionek może być podawana kobietom w ciąży, podobnie jak szczepionki na krztusiec i grypę, dzięki czemu organizm matki może wytworzyć przeciwciała, które trafiają do organizmu dziecka przez łożysko. Szczepionka ta jest dostępna w Islandii od 2024 r. Może być stosowana systematycznie w przyszłości, ale obecnie preferowany jest nirsewimab, ponieważ przynosi korzyści szerszej populacji niemowląt i małych dzieci. Na przykład szczepionką (Abrysvo) nie można zastąpić paliwizumabu u dzieci z poważnymi problemami zdrowotnymi.
Od dziesięcioleci trwają starania mające na celu opracowanie szczepionki, która zapewni szeroką ochronę wszystkim niemowlętom, a nie tylko grupom wysokiego ryzyka. Opracowana w latach sześćdziesiątych XX wieku inaktywowana szczepionka przeciwko RSV wykorzystująca cząsteczki wirusa inaktywowane formaliną w istocie pogarszała przebieg choroby zamiast jej zapobiegać, prawdopodobnie ze względu na agresywną odpowiedź immunologiczną, jaką wywoływała, a także zakażone komórki podczas kolejnych infekcji RSV. Nowsze szczepionki, które nie wykorzystywały cząstek wirusa inaktywowanych formaliną, dawały niestety podobne wyniki, przez co jest mało prawdopodobne, że tradycyjne szczepienia noworodków przeciwko RSV się przyjmą. Natomiast przeciwciała przeciwko RSV nie wzmacniają odpowiedzi immunologicznej biorcy, lecz neutralizują wirusa po jego wniknięciu do organizmu, zmniejszając w ten sposób skutki zakażenia RSV.
Nirsewimab jest przeciwciałem monoklonalnym, dla którego celem jest określone miejsce na powierzchni wirusa RSV. Przeciwciało po związaniu się z wirusem zapobiega jego wniknięciu do komórek organizmu. Dlatego musi krążyć we krwi, zanim dana osoba zostanie zarażona wirusem RSV; w ten sposób przeciwciało może blokować wnikanie wirusa do komórek i namnażanie się w nich. Przeciwciała na powierzchni wirusów znakują je jako obce cząsteczki, które następnie podlegają eliminacji przez układ odpornościowy.
Stosowanie nirsewimabu nie zapobiega całkowicie zakażeniu RSV, ale w istotny sposób łagodzi objawy i ciężkość samego zakażenia. Nawet dzieci, które wymagają opieki szpitalnej z powodu RSV, rzadziej potrzebują tlenoterapii lub innego leczenia wspomagającego, a czas ich hospitalizacji jest krótszy, jeśli otrzymały nirsewimab w porównaniu z dziećmi, którym tego przeciwciała nie podano.
Nirsewimab jest stosowany od 2023 r. i znacząco zredukował liczbę ciężkich przypadków (hospitalizacji, intensywnej terapii, a nawet zgonów) RSV u dzieci poniżej 1. roku życia, którym go podano. Zmniejszenie o około 80–90% liczby hospitalizacji z powodu RSV w populacji niemowląt otrzymujących nirsewimab w porównaniu z dziećmi będącymi w tym samym wieku, które go nie otrzymały, zaobserwowano w przypadku stosowania na dużą skalę (np. w Hiszpanii, Francji i Luksemburgu od 2023 r.).
Nirsewimab jest podawany domięśniowo, tak samo jak szczepionka. Każde dziecko z grupy docelowej otrzymuje pojedynczą dawkę, która może zapewniać mu ochronę przez co najmniej 6 miesięcy.
Dzieci z czynnikami ryzyka, które wcześniej wymagały comiesięcznych dawek paliwizumabu przez cały sezon RSV w pierwszym i drugim roku życia, potrzebują tylko jednej dawki nirsewimabu w sezonie RSV. Dzieci te otrzymują jednak większą dawkę, podawaną w dwóch zastrzykach jednocześnie zamiast jednego, co jest dawką standardową.
Dzieci urodzone między 1 maja 2025 r. a 30 września 2025 r. otrzymają nirsewimab w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej, głównie w październiku/listopadzie, w trakcie rutynowych badań kontrolnych niemowląt.
Dzieci urodzone między 1 października 2025 r. a około 31 marca 2026 r. otrzymają nirsewimab na oddziale położniczym lub noworodkowym, podczas wizyty kontrolnej w 5. dniu życia lub w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej zgodnie z organizacją placówki, w której się urodziły lub otrzymały opiekę zdrowotną w pierwszych tygodniach życia. Im wcześniej w życiu dziecka zostanie podane przeciwciało w tym okresie, tym lepiej; należy bowiem spodziewać się, że wirus RSV rozprzestrzeni się najpóźniej do połowy listopada. Podawanie może zakończyć się przed końcem marca, o ile sezon RSV zakończy się wcześniej. Po 1 kwietnia infekcje RSV zdarzają się rzadko, ale jeśli nirsewimab jest dostępny, można go stosować tak długo, jak trwa epidemia RSV.
Dzieci w pierwszym i drugim roku życia z ciężkimi schorzeniami podstawowymi i bardzo niedojrzałe wcześniaki, czyli te grupy, które wcześniej otrzymywały comiesięczne dawki paliwizumabu w szpitalu w sezonie RSV, otrzymają nirsewimab, podobnie jak inne dzieci, następnej zimy, ale tylko jeden raz. Jednak dzieci urodzone przed 1 kwietnia 2025 r. będą wymagały większej dawki. Większości dzieci z tej grupy dawka zostanie prawdopodobnie podana w Szpitalu Dziecięcym w Landspítali (Barnaspítali Hringsins). Jeśli tamtejsi lekarze ocenią, że istnieje zapotrzebowanie na nirsewimab u osób mieszkających poza obszarem stolicy, podanie leku może zostać zorganizowane w miejscowych placówkach opieki zdrowotnej.
Sezon RSV trwający zimą 2025–2026 będzie drugim sezonem RSV w życiu tych dzieci, a lek nie jest przeznaczony dla zdrowych dzieci po pierwszym sezonie RSV, ponieważ ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji RSV jest zdecydowanie niższe u starszych dzieci, które były już narażone na RSV, w porównaniu z młodszymi dziećmi, które nigdy wcześniej nie zetknęły się z wirusem.
Ilość leku, która ma zostać zakupiona tej jesieni, opiera się na szacowanej liczbie dzieci urodzonych lub mających się urodzić od 1 maja 2025 r. do 31 marca 2026 r. Leku nie można kupić na rynku ogólnym (jest to decyzja producenta).
Przeciwciała monoklonalne naśladujące przeciwciała naturalnie wytwarzane przez organizm ludzki zwykle nie wywołują odpowiedzi immunologicznej u większości ludzi, w przeciwieństwie do tradycyjnych szczepionek opracowanych z myślą o wywołaniu określonych reakcji immunologicznych u większości biorców.
Działania niepożądane po podaniu przeciwciał monoklonalnych na ogół zależą od celu, z którym się wiążą, a także z miejscem, w którym dana cząsteczka występuje w organizmie. Na przykład immunosupresja może wystąpić, jeśli przeciwciało wiąże się z cząsteczką zaangażowaną w czynność układu odpornościowego, co obserwuje się w przypadku wielu leków stosowanych w chorobach autoimmunologicznych. W przypadku nirsewimabu jest on wysoce specyficzny dla obcej cząsteczki, nie ma zatem bezpośredniego wpływu na komórki własne organizmu.
Przeciwciała skierowane przeciwko samemu lekowi (przeciwciała przeciwlekowe) mogą być już obecne lub rozwinąć się po podaniu. Częstość występowania była niska w badaniach producenta prowadzonych przed zatwierdzeniem produktu leczniczego (około 1% w grupie otrzymującej placebo i 6% w grupie terapeutycznej). Nie wiadomo, czy przeciwciała te zmniejszają skuteczność leku.
Wielokrotne podawanie tego samego przeciwciała monoklonalnego może niekiedy prowadzić do reakcji alergicznych, ale nirsewimab zazwyczaj jest podawany tylko raz, jedynie w rzadkich przypadkach dwa lub trzy razy. Prawdziwa alergia na nirsewimab jest bardzo mało prawdopodobna, ale jeśli wystąpi u dziecka z istniejącymi już chorobami (np. z wadą serca), ważne jest, aby zgłosić ten fakt i ocenić, jak postępować w zapobieganiu RSV w kolejnych sezonach.
Działania niepożądane zgłaszane w badaniach klinicznych producenta przed zatwierdzeniem produktu leczniczego były podobne pod względem częstości występowania w grupie otrzymującej placebo i w grupie, której podawano nirsewimab. W badaniu III fazy MELODY z udziałem noworodków urodzonych o czasie i wcześniaków działania niepożądane uznane za związane z lekiem wystąpiły u około 1% leczonych dzieci, bez poważnych zdarzeń przypisywanych lekowi. U jednego dziecka wystąpiła wysypka, która prawdopodobnie wynikała z zastosowania nirsewimabu. Występował ogólny dyskomfort, taki jak drażliwość lub reakcje w miejscu wstrzyknięcia, podczas gdy gorączka rozwijała się częściej w grupie otrzymującej placebo niż w grupie terapeutycznej.
W Hiszpanii w sezonie 2023–2024 podano ponad 277 000 dawek nirsewimabu, przy czym doszło do 141 zgłoszeń działania niepożądanego u 67 dzieci (co stanowi około 50 zdarzeń niepożądanych na 100 000 dawek). Większość z tych zgłoszeń dotyczyła gorączki (3 zgłoszenia na 100 000 dawek) lub braku skuteczności (tj. zakażenia RSV lub choroby podobnej do RSV, która wystąpiła pomimo podania przeciwciał; 7–8 zgłoszeń na 100 000 dawek). Większość dzieci, w przypadku których zgłaszano działania niepożądane, nie była noworodkami i prawdopodobnie otrzymała rutynowe szczepienia jednocześnie z nirsewimabem, przy czym wiadomo, że gorączka jest częstym poszczepiennym działaniem niepożądanym u niemowląt. Zgłoszenia te dotyczyły także wysypki i reakcji w miejscu podania (około 7 zgłoszeń na 100 000 dawek). Nie było jasne, czy wydano wytyczne dotyczące podawania nirsewimabu oraz rutynowych szczepionek w różne ramiona, co pomogłoby rozróżnić działania niepożądane wywołane przez każdy z leków.
Czas wystąpienia najważniejszych zgłaszanych działań niepożądanych przedstawiał się następująco:
Gorączka: mediana 2 dni po pierwszej dawce nirsewimabu (zgodnie z typową gorączką poszczepienną występującą w ciągu 48 godzin).
Brak skuteczności: mediana mierzona w miesiącach po podaniu nirsewimabu.
Wysypka i reakcje w miejscu podania: zróżnicowanie, z medianą wystąpienia od 1 dnia do 14 dni po podaniu dawki.
i dotyczące sezonów 2023–2024 oraz 2024–2025. Analizowane pod kątem efektów, jednak mniej wyczerpująco, były też inne regiony Hiszpanii, np. Walencja, Andaluzja i Katalonia.
Plan na lata 2025–2026 (streszczenie w języku angielskim) – brak podsumowania wpływu w Finlandii.
Dla dorosłych ze zwiększonym ryzykiem ciężkiego przebiegu infekcji wirusem RSV:
Szczepionki białkowe (Abrysvo® i Arexvy®) Są to bardzo podobne szczepionki, które można stosować u osób dorosłych po 50. roku życia z czynnikami ryzyka, takimi jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) lub niewydolność serca. Abrysvo® jest szczepionką zatwierdzoną do stosowania u osób od 18 roku życia. W kilku krajach europejskich zaleca się powszechne stosowanie leku od 75. roku życia, jednak w Islandii oficjalne wytyczne nie zostały jeszcze wydane.
Szczepionka mRNA (mResvia®) Szczepionka ta pobudza proces wytwarzania przeciwciał przeciwko temu samemu antygenowi RSV co szczepionki białkowe; w Europie jest zatwierdzona do stosowania u osób od 60. roku życia.
Po kontakcie z osobą zakażoną należy przestrzegać surowych zasad higieny i dokładnie umyć ręce, aby zapobiec przeniesieniu wirusa.
W przypadku podejrzenia lub potwierdzenia zakażenia dyrektorzy laboratoriów przesyłają informację do Głównego Epidemiologa w celu uzyskania dalszych instrukcji.
