Handbók vegna stöðlunar á stöðu- og framvinduprófum Matsferils
Þjónustuaðili:
Leiðbeiningar vegna stöðlunar á stöðu- og framvinduprófum Matsferils
Hér má nálgast pdf útgáfu af leiðbeiningunum.
Matssvið Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu
17. mars – 11. apríl 2025
Hvaða nemendur taka þátt í stöðlun prófanna?
Þegar próf eru stöðluð er mikilvægt að sem flestir nemendur sem lenda í stöðlunarúrtaki þreyti prófin. Annars er hætta á að upplýsingarnar um þyngd atriða verði ekki réttar og að aldursbundnu viðmiðin sem búin verða til á grunni þeirra gefi ranga mynd. Við mælumst því til að allir nemendur í 4.-10. bekk, sem fylgja sínum árgangi í námi, og geta þar með uppfyllt aldursbundin hæfniviðmið aðalnámskrár, taki prófin. Það á þó ekki við um nemendur með einstaklingsnámskrá, í stærðfræði og/eða íslensku, þar sem vikið er frá ákvæðum aðalnámskrár. Þeir ættu að vera undanþegnir því að þreyta prófin.
Ekki þarf að sækja sérstaklega um undanþágu núna þar sem um stöðlun er að ræða en óskað verður eftir almennum, ópersónugreinanlegum upplýsingum um þá nemendur sem ekki taka þátt í stöðluninni. Hér er skjal sem skólar eru beðnir um að hlaða niður og fylla út vegna nemenda sem taka ekki prófin og senda MMS (matsferill@mms.is) þegar þeir hafa lokið öllum fyrirlögnum.
Til viðmiðunar ætti hlutfall nemenda sem eru undanþegnir þátttöku, ekki að vera hærra en 10-11% prósent hjá öllum árgöngum. Hér er stuðst við meðaltalsþátttökutölur á samræmdum könnunarprófum á árabilinu 2018-2021 og almenn viðmið um hlutfall nemenda með námsvanda.
Við próftöku þurfa nemendur að reiða sig mikið á lestrarfærni sína og því ástæða til að fjalla sérstaklega um fyrirkomulag próftöku nemenda með lestrarvanda. Þetta er alls ekki einsleitur hópur og lestrarfærni nemenda bæði háð því hve djúpstæður vandinn er og hversu góða kennslu og stuðning þeir hafa fengið í lestrarnámi sínu.
Það sem stendur þessum hópi nemenda helst fyrir þrifum eru erfiðleikar við umskráningu. Ef öll athygli nemandans fer í að reyna að umskrá textann rétt og nákvæmlega verður lítið svigrúm til að einbeita sér að merkingu textans. Þá má leiða líkur að því að lesskilningurinn verði mjög slakur en því er þó ekki alltaf þannig farið.
Það getur verið mjög erfitt að setja mörk varðandi það hversu miklum umskráningahraða (t.d. í lesnum orðum á mínútu) nemendur þurfa að búa yfir til að geta þreytt prófið því reynslan sýnir að hæglæsir nemendur (undir viðmiði 1) sem lesa texta nákvæmlega og gera fáar villur, geta haft mjög góðan lesskilning. Hæglæsi eitt og sér er því ekki ástæða til að nemandi þreyti ekki próf en hafa verður þó í huga að hann geti leyst prófið innan marka próftíma og að fyrirlögn reyni ekki óeðlilega mikið á nemandann eða brjóti hann niður. Þá eru þættir, sem falla undir stýrifærni eins og einbeiting, úthald og þrautseigja, líka einstaklingsbundnir og geta fleytt nemendum langt þrátt fyrir lestrarerfiðleika. Niðurstaðan er því sú að það hvort nemandi þreyti lesskilningspróf eða ekki, verður alltaf að einhverju leyti háð mati kennara/skóla með námslega hagsmuni nemenda að leiðarljósi.