Hver má kjósa? Skilyrði fyrir kosningarrétti
Á þessari síðu
Kosningarréttur er mismunandi eftir tegundum kosninga.
Í aðdraganda kosninga er hægt að sjá hvort og hvar kjósandi getur kosið á vef Þjóðskrár.
Alþingiskosningar, forsetakosningar og þjóðaratkvæðagreiðsla
Skilyrði til að fá að kjósa eru:
íslenskur ríkisborgari
lögheimili á Íslandi
hafa náð 18 ára aldri á kjördag
Íslenskir ríkisborgarar sem búa erlendis
Íslenskur ríkisborgari sem hefur átt lögheimili á Íslandi, á kosningarétt í sextán ár frá því að hann flytur lögheimili af landinu.
Eftir þann tíma þarf hann að sækja um að vera tekinn aftur á kjörskrá til Þjóðskrár Íslands.
Danskir ríkisborgarar
Danskir ríkisborgarar sem búsettir voru á Íslandi 6. mars 1946 eða einhvern tímann á síðustu 10 árum fyrir þann tíma eiga kosningarétt samkvæmt lögum nr. 85/1946.
Aðrir
Erlendir ríkisborgarar eiga ekki kosningarétt við alþingiskosningar, forsetakosningar eða í þjóðaratkvæðagreiðslum og geta því ekki kosið.
Sveitarstjórnarkosningar
Í sveitastjórnarkosningum byggir kosningarréttur á lögheimili, en í öðrum kosningum er það fyrst og fremst ríkisborgararéttur.
Íslenskir ríkisborgarar geta kosið ef þeir:
eru orðnir 18 ára á kjördag
hafa lögheimili á Íslandi
Norrænir ríkisborgarar hafa kosningarétt ef þeir:
eru orðnir 18 ára á kjördag
eru með lögheimili í sveitarfélaginu
Aðrir erlendir ríkisborgarar hafa kosningarétt ef þeir:
eru orðnir 18 ára á kjördag
hafa átt lögheimili á Íslandi í 3 ár samfellt fyrir kjördag
Íslenskir námsmenn sem búa erlendis
Íslenskir námsmenn sem búsettir eru á Norðurlöndunum og eru með lögheimili sitt skráð í eftirtöldum löndum geta kosið í sveitarstjórnarkosningum:
Danmörku
Finnlandi
Færeyjum
Grænlandi
Noregi
Svíþjóð
Kosningarétturinn gildir í því sveitarfélagi sem þeir áttu síðast skráð lögheimili.
Sama gildir um maka og börn þeirra sem dveljast með þeim í viðkomandi landi.
Athugið! Til að námsmenn á Norðurlöndunum geti kosið í sveitarstjórnarkosningum þurfa þeir að sækja um til Þjóðskrár að vera tekin á kjörskrá í síðasta lagi 40 dögum fyrir kjördag. Senda þarf inn nýja umsókn fyrir hverjar sveitarstjórnarkosningar og henni þarf að fylgja staðfesting á námsvist.
Þjónustuaðili
Landskjörstjórn