Mótefnið verður gefið á sjúkrastofnunum þar sem fara fram fæðingar eða 5 daga skoðun, sem og í ungbarnavernd á heilsugæslum. Eldri börn í áhættuhópum geta einnig fengið mótefnið á sjúkrahúsum eða heilsugæslum.

Af hverju skiptir þetta máli?

RS-veiran er algeng orsök öndunarfærasýkinga, sem leggst sérstaklega þungt á börn á fyrsta aldursári, og veldur árlega fjölda innlagna á sjúkrahús hérlendis og erlendis. Í alvarlegum tilvikum þurfa börn að leggjast inn á gjörgæslu og fá öndunarvélarstuðning.

Á síðustu árum hefur innlögnum barna á fyrsta aldursári fjölgað hér á landi og hvert ár koma upp tilfelli þar sem börn veikjast mjög alvarlega. RS-sýkingar geta einnig leitt til bakteríusýkinga eins og lungnabólgu sem krefst sýklalyfjameðferðar.

Hvernig virkar nirsevimab?

Nirsevimab er einstofna mótefni, ekki hefðbundið bóluefni. Það veitir börnunum vörn strax við gjöf, án þess að ónæmiskerfið þurfi að bregðast við. Vörnin endist í um sex mánuði sem nær yfir allt RS-tímabilið.

Áður var palivizumab (Synagis®) í boði fyrir fyrirbura og börn með sérstaka áhættuþætti, en það þurfti að gefa endurtekið á meðan RS-faraldur var í gangi. Nirsevimab er langvinnara og aðeins þarf eina gjöf á RS-tímabilinu, auk þess sem það verður í boði fyrir öll ungbörn. Nærri 30 ára reynsla er af notkun palivizumab og annarra einstofna mótefna.

Reynslan erlendis

Mótefnið hefur þegar verið notað síðastliðna tvo vetur í fjölda Evrópuríkja, auk annarra landa, og reynslan er mjög góð. Notkun þess fyrir ungbörn er studd af samtökum barnalækna í Evrópu sem og Norður- og Suður Ameríku. Rannsóknir sýna um 80% fækkun innlagna á sjúkrahús og einnig færri tilfelli bakteríusýkinga, sem oft fylgja í kjölfar RS-veirusýkingar.

Ávinningurinn á Íslandi

Ef árangurinn hérlendis verður sambærilegur og í nágrannaríkjum má búast við:

• Færri en 300 börn leiti árlega til læknis vegna RS-veirusýkingar, í stað um eða yfir 500 börn.

• Um 10–15 sjúkrahúsinnlagnir í stað um 40 innlagna.

• 30 sjúkrahúslegudagar í stað 180 daga.

Þannig er áætlað að gjöf mótefnisins muni minnka veikindi barna, draga úr álagi á heilbrigðiskerfið, vonandi minni lyfjanotkun og áhyggjum foreldra auk fjarveru þeirra frá vinnu.

Öryggi

Aukaverkanir eru yfirleitt vægar og tímabundnar, svo sem hiti, roði eða eymsli á stungustað. Alvarleg ofnæmisviðbrögð eru mjög sjaldgæf. Áhættan af RS-veirusýkingu er margfalt meiri en áhættan af mótefninu.

Mikilvægt að taka þátt

Til að ná sem mestum árangri þarf þátttöku sem flestra ungbarna undir sex mánaða aldri við upphaf RS-tímabils. Þar sem mótefnið veitir einstaklingsbundna vörn, en ekki hjarðónæmi, skiptir þátttaka hvers barns miklu máli.

Nánari upplýsingar um RS-veiru og mótefnagjöfina er að finna á vef embættis landlæknis.

Sóttvarnlæknir

Valdar ritrýndar greinar: