Orðalagið „ef ríkar sanngirnisástæður mæla með því“ er að finna á nokkrum stöðum í lögum um útlendinga í tengslum við undanþáguheimildir frá almennum reglum laganna. Orðalagið vísar til þess að um sé að ræða undanþáguheimildir sem túlka skal þröngt og byggja á mati á persónubundnum aðstæðum í hverju máli fyrir sig.

Ef ríkar sanngirnisástæður mæla með því getur meðal annars verið heimilt:

• Að leyfa áritunarskyldum umsækjanda um dvalarleyfi að koma til landsins áður en leyfi hefur verið veitt.

• Að leyfa umsækjanda, sem er undanþeginn áritunarskyldu, að dvelja hér á landi umfram 90 daga á Schengen-svæðinu meðan umsókn um dvalarleyfi er til vinnslu.

• Að leyfa útlendingi að dvelja á landinu á meðan umsókn um endurnýjun sem barst of seint er afgreidd án þess að rof myndist í samfellda dvöl.

• Að veita handhafa dvalarleyfis á grundvelli hjúskapar eða sambúðar nýtt dvalarleyfi á grundvelli sérstakra tengsla við landið.

Til að ríkar sanngirnisástæður séu taldar vera til staðar í tilteknu máli getur eftirfarandi komið til skoðunar:

• Umsækjandi hefur dvalist lengi á landinu í lögmætri dvöl.

• Umsækjandi hefur rík fjölskyldutengsl á Íslandi. Með fjölskyldu er átt við maka, sambúðarmaka, börn yngri en 18 ára í forsjá og á framfæri viðkomandi og foreldrar eldri en 67 ára. Þá þarf fjölskyldan að dvelja hér á landi í lögmætri dvöl.

• Umönnunarsjónarmið eru til staðar, það er umsækjandi er háður einhverjum hérlendis, sem er tengdur honum fjölskylduböndum, eða einhver aðstandandi umsækjanda hér á landi er honum háður.

• Alvarleg veikindi eða slys hér á landi. Umsækjandi þarf að leggja fram fullnægjandi gögn, til dæmis læknisvottorð frá sérfræðingi á viðkomandi sviði.

• Miklir hagsmunir séu í húfi til dæmis ófyrirséðar ástæður svo sem náttúruhamfarir, stríðsátök eða slæmar aðstæður í heimaríki umsækjanda.

Ríkar sanngirnisástæður eru ekki:

• Tímaskortur.

• Að umsækjandi sé með bráðabirgðadvalarleyfi á Íslandi.

• Efnahagslegar ástæður, til dæmis kostnaður við flugmiða eða húsnæði.

• Hagsmunir vinnuveitanda af því að hafa umsækjanda í starfi.

• Að skóli sem umsækjandi ætli að stunda nám við sé hafinn eða að rof verði á námi.

• Að gleyma að sækja um dvalarleyfi eða vandkvæði við öflun ferðaskilríkja.

• Að vera í góðri trú um að annar aðili, til dæmis umboðsmaður, hafi ætlað að leggja fram umsókn fyrir sig.

Athugaðu að þessi listi er ekki tæmandi.