Prófanamiðuð markaðskönnun með opinberum notendum

Fjársýslan og Umbra, fyrir hönd Stjórnarráðsins, óska eftir þátttöku ríkisaðila í prófanamiðaðri markaðskönnun gervigreindarlausna á sviði lögfræði. Tilgangurinn er að greina hvernig slíkar lausnir geta aukið hraða, nákvæmni og gæði og skapað raunverulegt virði í starfsemi hins opinbera. Ákvörðun um útfærslu og umfang opinberra innkaupa verður tekin út frá niðurstöðum markaðskönnunarinnar.

Markmið

Verkefnið snýst um að skapa öruggt og afmarkað prófanaumhverfi með notendum þar sem fyrirtæki geta sýnt fram á ávinning lausna sinna og öðlast jafnframt tækifæri til að samræma virkni lausnanna við öryggis- og persónuverndarviðmið hins opinbera. Niðurstöður markaðskönnunarinnar nýtast við mótun tæknilýsinga og við samningsgerð vegna fyrirhugaðra sameiginlegra opinberra innkaupa á nýsköpun.

Nánar tiltekið er markmið verkefnisins að:

• Greina eftirspurn fyrir gervigreindarlausnir á sviði lögfræði innan hins opinbera

• Sannreyna hvernig notkun slíkra lausna getur skapað virðisauka fyrir ríkisaðila og opinbert starfsfólk

• Gera fyrirtækjum kleift að vinna í nánu samstarfi með hinu opinbera við að sýna fram á ávinning lausna sinna

• Skapa aðstæður fyrir markaðssetningu á lausnum með eftirspurn og kaupmætti hins opinbera

Fyrirkomulag

Samráðshópur Stjórnarráðsins um verkefnið sem skipaður er fulltrúum ráðuneytanna verður ráðgefandi um ferlið og niðurstöður. Prófanir fara fram í áfangaskiptu ferli þar sem lausnir þurfa að ná fyrir fram skilgreindum árangursviðmiðum til að halda áfram þátttöku í ferlinu. Stuðst verður við árangursmælingar í formi endurgjafar notenda undir lok hvers áfanga.

Fjársýslan tekur við allri endurgjöf notenda og metur hvort forsendur séu fyrir því að notandi skipti um lausn í næsta áfanga eða geti haldið áfram prófunum með sömu lausn. Framkvæmd prófana og úrvinnsla endurgjafar mun byggja á opnu og þarfamiðuðu samtali milli notenda og fyrirtækja.

Á þessu stigi er sérstaklega horft til lausna sem einfaldar eru í innleiðingu og hægt er að prófa án mikils tilkostnaðar eða umfangsmikilla samþættingar.

Áfangi 1 - Gangsetning og þjálfun (mánuður 1)

• Í samráði við notendur er lausnum fyrirtækja sem taka þátt úthlutað með gagnsæjum hætti.

• Fyrirtæki veita notendum þjálfun í notkun lausna

• Fjársýslan safnar endurgjöf frá notendum og fyrirtækjum

Áfangi 2 - Virkni og endurgjöf (mánuður 2)

• Fyrirtæki kynna tekjulíkan sinna lausna fyrir notendum

• Notendur veita fyrirtækjum endurgjöf um notendaupplifun og verðlagningu lausnarinnar gegnum upplýsingagjöf til Fjársýslunnar.

• Fjársýslan safnar upplýsingum um tekjulíkan og endurgjöf um áhrif lausna á störf notenda

Áfangi 3 - Stöðlun og skölun (mánuður 3)

• Lausnir keyrðar í daglegu rekstrarumhverfi stofnana

• Fyrirtækjum heimilt að innheimta áskriftar- eða afnotagjöld í samræmi við kynnt tekjulíkan

• Fjársýslan safnar gögnum um notkun, verðlagningu og endurgjöf

Niðurstöður markaðskönnunarinnar verða nýttar við að meta vænt umfang langtímasamninga og greina æskilegt form innkaupa m.t.t. laga um opinber innkaup. Endurgjöf er jafnframt nýtt til að kortleggja þarfir ólíkra notendahópa og auðvelda fyrirtækjum að móta sérstöðu sína út frá sannreyndri þarfagreiningu. Að prófunum loknum mun Fjársýslan greina forsendur ólíkra innkaupaleiða hins opinbera fyrir gervigreindarlausnir á sviði lögfræði sem kaupendur geta stuðst við í ákvörðunartöku um innkaup í kjölfar markaðskönnunar.

Skuldbindingar

Lausnir verða að uppfylla viðmið stjórnvalda um net- og gagnaöryggi og standast mat á persónuvernd. Upplýsingar um viðmið stjórnvalda í þessum efnum má finna á vef fjármála- og efnahagsráðuneytisins og á vef Persónuverndar.

Þar sem verkefnið snýr að gervigreindarlausnum á sviði lögfræði, er gerð krafa um að þær byggi á íslenskum réttarheimildum og taki mið af íslenskum lögum, regluverki og dómvenju við úrvinnslu og ráðgjöf. Lausnirnar skulu þannig ekki eingöngu nýta almennt málþjálfuð líkön, heldur styðjast við gögn, ferla og viðmið sem tryggja réttaröryggi og trúnað í íslensku réttarfarsumhverfi.

Opinberir aðilar sem taka þátt lýsa yfir vilja til innkaupa á nýskapandi lausnum sem sýna fram á áreiðanlegan og mælanlegan ávinning á störf notenda í prófanaferlinu með fyrirvara um fjármögnun innkaupanna.

Gert er ráð fyrir að eftirspurn ólíkra notendahópa hins opinbera fyrir gervigreindarlausnir á sviði lögfræði kalli á fjölbreytt framboð lausna. Því er ekki er stefnt að innkaupum á einni lausn umfram aðrar að prófunum loknum. Endanleg útfærsla og framkvæmd innkaupa er því óljós þar til niðurstöður verkefnisins liggja fyrir.