Starfshópur um hlutverk og starfsskilyrði embættismanna hefur skilað forsætisráðherra skýrslu sinni, sem ber yfirskriftina "Kjölfesta í hringiðu lýðræðisins". Forsætisráðuneytið óskar eftir viðbrögðum og ábendingum varðandi tillögur starfshópsins og efni skýrslunnar að öðru leyti.

Helstu tillögur starfshópsins eru eftirfarandi:

1. Settar verði sérstakar reglur um þá embættismenn sem starfa í mestri nálægð við pólitíska valdhafa (P-flokkur). Er þar um að ræða ráðuneytisstjóra, skrifstofustjóra í ráðuneytum og forstöðumenn stofnana ríkisins, samkvæmt nánari afmörkun.

2. Valferli embættismanna í P-flokki verði styrkt á eftirfarandi hátt:

a. Ráðherra fari ekki lengur einn með val á ráðgefandi hæfnisnefndum.

b. Skipun embættismanna, flutningur og ákvarðanir um starfslok verði teknar fyrir í ríkisstjórn eða ráðherranefnd.

c. Í þeim tilgangi að fjölga umsóknum hæfra umsækjenda um embætti verði lögfestur möguleiki á að óska nafnleyndar.

d. Í stað fyrirvaralausrar heimildar ráðherra til að flytja embættismenn milli embætta með og án þeirra samþykkis komi heimild til flutnings sem byggir á sjónarmiðum um hreyfanleika, hæfni, þarfir stofnunar og öðrum málefnalegum sjónarmiðum. Þetta kallar bæði á breytingar á stjórnarskrá og starfsmannalögum.

3. Skipunartími embættismanna í P-flokki verði lengdur úr fimm í sjö ár. Að þeim tíma liðnum verði embætti auglýst. Sæki embættismaður ekki um eða verði ekki hlutskarpastur bjóðist honum að jafnaði hefðbundinn ráðningarsamningur sem sérfræðingur. Kveðið verði á um hámarkstíma í sama embætti, sem verði 14 ár.

4. Ráðgjöf og samræming um málefni embættismanna í P-flokki verði falin miðlægri skrifstofu eða einingu innan stjórnkerfisins.

5. Starfi aðstoðarmanna ráðherra verði sett þau mörk að þeir láti af störfum þegar boðað hefur verið til kosninga eða þegar 2-3 mánuðir eru til reglulegra þingkosninga.

Í skýrslunni er auk þess fjallað um þróun embættismannakerfisins á Íslandi, samspil kerfisins og hinnar pólitísku stoðar og helstu áskoranir í opinberri stjórnsýslu. Þá er gerður samanburður á embættismannakerfinu á Íslandi og í átta völdum samanburðarlöndum.

Umsagnarfrestur í Samráðsgátt rennur út 3. desember næstkomandi.

Forsætisráðuneytið mun efna til málþings 11. nóvember um tillögurnar og efni skýrslunnar.