Tilefni lagasetningarinnar er innleiðing ákvæðis 1. mgr. 6. gr. tilskipunar (ESB) 2019/904 um að draga úr áhrifum tiltekinna plastvara á umhverfið.

Ákvæði 1. mgr. 6. gr. tilskipunarinnar mælir fyrir um að einungis megi setja á markað einnota drykkjarílát úr plasti, og samsettar, einnota umbúðir fyrir drykkjarvörur sem innihalda plast, með tappa eða lok úr plasti ef tappinn eða lokið er áfast ílátinu á meðan fyrirhuguð notkun þess stendur yfir. Tilgangurinn með ákvæðinu er að koma í veg fyrir að tappar og lok af einnota drykkjarílátum endi á víðavangi og úti í umhverfinu. Samkvæmt tilskipuninni gildir ákvæðið frá 3. júlí 2024 og við innleiðinguna er áformað að fylgja sömu tímasetningu hér á landi.

Tilskipun (ESB) 2019/904 var sett árið 2019 og tekin upp í EES-samninginn árið 2021. Tilskipuninni er ætlað að koma í veg fyrir og draga úr umhverfisáhrifum af tilteknum plastvörum og áhrifum þeirra á heilsu fólks. Ákvæðum tilskipunarinnar er fyrst og fremst beint að þeim plastvörum sem finnast helst á ströndum en mælingar hafa sýnt að rusl á ströndum í Evrópu er að 80-85% plast og þar af eru einnota plastvörur 50%. Tilskipuninni er jafnframt ætlað að styðja við myndun hringrásarhagkerfis og efla úrgangsforvarnir með því að styðja við notkun sjálfbærra og endurnotanlegra vara, fremur en einnota vara. Tilskipunin var að stærstum hluta innleidd hér á landi með lögum nr. 90/2020.

Markmið með lagasetningunni er að draga úr magni plasts sem losnar út í umhverfið og áhrifum af notkun plasts á umhverfið og heilsu fólks.