Tillaga til þingsályktunar um stefnumótandi áætlun í byggðamálum 2018-2024 kynnt í samráðsgátt

Samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið kynnir drög að tillögu til þingsályktunar um stefnumótandi byggðaáætlun fyrir árin 2018 til 2024 á samráðsgátt um opið samráð stjórnvalda. Frestur til að skila umsögnum til rennur út kl. 16.00 miðvikudaginn 21. mars 2018.

Áætlunin er unnin í samræmi við lög um byggðaáætlun og sóknaráætlanir nr. 69/2015 þar sem kveðið er á um að áætlunin lýsi stefnu ríkisins í byggðamálum hverju sinni og samhæfingu við aðra stefnumótun og áætlanagerð hins opinbera. Byggðaáætluninni er ætlað að stuðla að jákvæðri þróun byggða og að efla samkeppnishæfni þeirra sem og landsins alls.

Markmið byggðaáætlunar

Byggðamál eru öll þau viðfangsefni sem hafa áhrif á lífsgæði og samkeppnishæfni landshluta, svo sem búsetu, atvinnu og nýsköpun. Þau snúa að eflingu samfélaga, félagsauðs, atvinnulífs, menntunar, menningar, velferðarmála, samgangna, fjarskipta og umhverfis- og auðlindamála. Samkvæmt þessari skilgreiningu eru byggðamál viðfangsefni allra ráðuneyta með einhverjum hætti. Því er mikilvægt að samhæfa byggðasjónarmið sem mest við alla málaflokka hvort heldur er hjá ríki eða sveitarfélögum.

Byggðaáætlun setur fram eftirfarandi þrjú markmið:

A. Að jafna aðgengi að þjónustu.

B. Að jafna tækifæri til atvinnu.

C. Að stuðla að sjálfbærri þróun byggða um allt land.

Margvíslegar áherslur á sviði byggðamála eru tíundaðar í áætluninni sem eiga að leiða til beinna og skilgreindra aðgerða eða til samþættingar við aðgerðir í öðrum opinberum áætlunum til að framangreindum markmiðum verði náð. Alls eru 50 aðgerðir skilgreindar, sem heyra undir ábyrgðarsvið flestra ráðuneyta, auk þess sem mælikvarðar eru settir við hvert markmið. Fjárheimildir byggðaáætlunar verða nýttar til að fjármagna einstakrar aðgerðir, ýmist alfarið eða með samfjármögnun með ábyrgðaraðilum, eftir því sem fjárheimilir fjárlaga leyfa hverju sinni. Tillaga um skiptingu fjárheimilda byggðaáætlunar milli einstakra aðgerða og forgagnsröðun þeirra í því sambandi er enn í vinnslu.

Undirbúningur og samráð

Tillaga til þingsályktunar um stefnumótandi byggðaáætlun 2018-2024 hefur verið í vinnslu um nokkurt skeið. Ráðherra byggðamála fól Byggðastofnun að vinna áætlunina samkvæmt nýjum lögum með bréfi dags. 9. mars 2016. Að hálfu Byggðastofnunar var lögð áhersla á opinn mótunarferil og leitað var eftir viðhorfum til þess hvernig byggðaáætlun væri best hagað eftir nýjum lögum, sem og hvernig samspilið ætti að vera við sóknaráætlanir landshlutanna og áætlanir ráðuneyta.

Samráðsfundir hafa verið haldnir með samráðsvettvangi sjö landshluta, en hver samráðsvettvangur um sig er skipaður nokkrum tuga einstaklinga úr öllum geirum og svæðum landshlutans og móta sóknaráætlanir þeirra. Með þessum fundum hófst formlegt samráð sem síðan var ræktað á vefsíðu Byggðastofnunar þar sem gögn voru aðgengileg og allir gátu lagt fram tillögur.

Til þess að fá sýn á byggðaþróun frá utan að komandi aðila var Framtíðarsetur Íslands fengið til þess að greina sviðsmyndir fyrir búsetuþróun á landinu til ársins 2030 og voru niðurstöður kynntar á opnum fundi í Reykjavík 27. september 2016.

Drögum að byggðaáætlun var skilað til ráðherra í janúar 2017 eða um það leyti sem byggðamál voru færð í nýtt ráðuneyti samgöngu- og sveitarstjórna. Haustið 2017 var skipaður verkefnishópur fulltrúa allra skrifstofa samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytisins, Byggðastofnunar og Sambands íslenskra sveitarfélaga til að fullvinna drög Byggðastofnunar. Endurbætt drög hafa síðan verið kynnt öllum ráðuneytum og eru nú sett fram í opið samráðsferli.

Frestur til umsagna

Frestur til að skila umsögnum til samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytisins rennur út kl. 16 miðvikudaginn 21. mars 2018. Nánari upplýsingar veitir Hólmfríður Sveinsdóttir í netfanginu holmfridur.sveinsdottir@srn.is. Vakin er athygli á því að umsagnir verða birtar opinberlega á vefsíðu þessari um leið og þeim hefur verið skilað.