Til umsagnar
27.2.–6.3.2020
Í vinnslu
7.3.–25.5.2020
Samráði lokið
26.5.2020
Mál nr. S-52/2020
Birt: 27.2.2020
Fjöldi umsagna: 18
Drög að frumvarpi til laga
Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið
Húsnæðis- og skipulagsmál
Samráði er lokið. Alls bárust 14 umsagnir um frumvarpið í samráðsgátt auk þess sem fjórar umsagnir bárust ráðuneytinu. Við samningu frumvarpsins var tekið tillit til þeirra athugasemda sem fram komu við samráðið eftir því sem unnt var. Frumvarpið er enn til vinnslu í ráðuneytinu og hefur ekki verið lagt fram á Alþingi.
Frumvarpinu er ætlað að bæta húsnæðisöryggi leigjenda með því að koma í veg fyrir óeðlilegar leiguhækkanir og stuðla að langtímaleigu ásamt því að koma á skráningarskyldu leigusamninga og sáttamiðlun.
Með frumvarpi þessu eru gerðar breytingar á lögunum sem ætlað er að stuðla að gerð langtímaleigusamninga, einkum ótímabundinna samninga, og virkari forgangsrétti leigjenda til áframhaldandi leigu. Heimildir til gerðar tímabundinna leigusamninga eru takmarkaðar verulega. Skammtímaleigusamningar hafa verið ríkjandi samningsform hér á landi og er meðallengd samninga einungis 1,2 ár. Langtímaleigusamningar eru taldir stuðla að auknu húsnæðisöryggi leigjenda.
Einnig er leitast við að festa betur í sessi og tryggja eftirfylgni þeirrar grundvallarreglu húsaleigulaga að leigufjárhæð skuli vera sanngjörn og eðlileg í garð beggja samningsaðila. Þannig er gert ráð fyrir því að komið verði á skráningarskyldu leigusamninga og leiguverðs á samningstíma í nýjan opinberan gagnagrunn stjórnvalda, svokallaðan húsnæðisgrunn Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar. Gert er ráð fyrir að upplýsingar um markaðsleigu húsnæðis eftir svæðum og öðrum breytum verði birtar af hálfu stofnunarinnar og að slíkar upplýsingar muni framvegis nýtast við mat á því hvort leigufjárhæð sé sanngjörn og eðlileg í garð beggja samningsaðila. Lagt er til að skráningarskyldan hvíli á leigusala og að sambærileg sektarheimild verði fyrir hendi og nú gildir um brot gegn skráningarskyldu heimagistingar. Jafnframt er gert ráð fyrir að skráning hækkunar leigufjárhæðar í gagnagrunninn verði forsenda þess að hækkunin taki gildi gagnvart leigjanda. Í þessu sambandi er einnig lagt til að skráning leigusamnings í gagnagrunninn verði skilyrði skattaívilnunar vegna leigutekna sem og réttar til húsnæðisbóta, í stað þess skilyrðis sem nú er að samningi hafi verið þinglýst.
Einnig er lagt til að komið verði á sáttamiðlun hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun sem hafi það hlutverk að aðstoða aðila leigusamnings, þeim að kostnaðarlausu, við að ná sáttum um tiltekin ágreiningsefni, svo sem leigufjárhæð, áður en ágreiningur er kominn á það stig leita þurfi bindandi úrskurðar kærunefndar húsamála.
Umsagnir voru birtar jafnóðum og þær bárust. Skoða umsagnir.
Skrifstofa húsnæðis- og lífeyrismála
frn@frn.is