Skipulagsstofnun
Um umhverfismat áætlana
Umhverfismat áætlana felst í að meta áhrif tiltekinna áætlana á umhverfið og nýta niðurstöður matsins til að draga úr neikvæðum umhverfisáhrifum þeirra.
Umhverfismat á að vinna sem hluta að mótun ýmissa áætlana, svo sem skipulagsáætlana sveitarfélaga og áætlana á borð við rammaáætlun og samgönguáætlun.
Ákvæði um umhverfismat áætlana er bæði að finna í lögum um umhverfismat framkvæmda og áætlana og í 12. gr. skipulagslaga.
Umhverfismat áætlana og mat á umhverfisáhrifum framkvæmda
Umhverfismat áætlana er hugsað sem undanfari mats á umhverfisáhrifum einstakra framkvæmda.
Við mat á umhverfisáhrifum áætlunar, gefst tækifæri til að leggja mat á víðtækari umhverfisáhrif þeirrar stefnu sem þar er sett fram og á mismunandi valkosti, til dæmis um mismunandi staðsetningar- og legukosti.
Við umhverfismat einstakra framkvæmda er síðan lagt ítarlegra mat á umhverfisáhrif viðkomandi framkvæmdar og nánari útfærslu hennar.
Umhverfismat áætlana felur í sér:
Umhverfismat þeirrar stefnu sem sett er fram í viðkomandi áætlun. Liður í slíku mati er samanburður á umhverfisáhrifum mismunandi valkosta.
Kynningu og samráð við almenning og stofnanir um viðkomandi áætlun og umhverfisáhrif hennar, áður en áætlunin er afgreidd.
Að höfð sé hliðsjón af umhverfismati við afgreiðslu áætlunar.
Áætlun um vöktun umhverfisáhrifa við framfylgd áætlunar.
Hlutverk aðila við umhverfismat áætlana
Að gerð umhverfismats koma ýmsir aðilar, sem gegna ólíkum hlutverkum:
Sá sem ber ábyrgð á áætlun, ber jafnframt ábyrgð á umhverfismati hennar. Sem dæmi um ábyrgðaraðila má nefna sveitarstjórn, sem ber ábyrgð á umhverfismati aðalskipulags, eða verkefnisstjórn um gerð rammaáætlunar, sem ber ábyrgð á umhverfismati þeirrar áætlunar.
Opinberar stofnanir og sveitarfélög veita umsagnir um áætlanir sem eru í mótun og umhverfismat þeirra.
Almenningur getur komið á framfæri ábendingum og athugasemdum við auglýsta tillögu að áætlun og umhverfismat hennar.
Skipulagsstofnun sér um framkvæmd laga og reglugerðar um umhverfismat framkvæmda og áætlana auk skipulagslaga og -reglugerðar sem einnig hafa að geyma ákvæði um umhverfismat áætlana. Stofnunin:
Gefur umsögn um matslýsingu til forsvarsaðila áætlunarinnar. (Forsvarsaðili útbýr matslýsingu í upphafi áætlanagerðar, þar sem hann greinir frá því hvernig fyrirhugað er að standa að umhverfismati áætlunarinnar.)
Hefur aðgengilegar á Skipulagsgátt þær tillögur að áætlunum og umhverfismat þeirra sem eru í kynningu hverju sinni (þó eru deiliskipulagstillögur almennt eingöngu kynntar hjá viðkomandi sveitarfélögum).
Varðveitir og miðlar upplýsingum um áætlanir sem hafa verið umhverfismetnar.