Heimildir til veiða

Í daglegu tali er íslenska fiskveiðistjórnunarkerfið kallað kvótakerfið.  Veiðum er stjórnað með aflamarki sem úthlutað er á skip á grundvelli aflahlutdeildar. Hægt er að kaupa og selja aflahlutdeildir.

Aflahlutdeild er prósenta af heildarkvóta, sem eru í eigu útgerðar og bundin skipinu.  Á grundvelli aflahlutdeilda er einu sinni á ári úthlutað aflamarki til skipa. 

• Dæmi: útgerð á 1% (aflahlutdeild) af heildarkvóta í þorski, sé hann 100 kíló þá fær þessi útgerð 1 kíló af aflamarki.

Aflamark er mælt í kílóum eða tonnum eftir fisktegundum.  Aflamark er það magn sem skipinu er heimilt að veiða í viðkomandi tegund eftir úthlutun eða með því að leigja frá öðru skipi og því má flytja má aflamark milli skipa. Það eru tvær tegundir af aflamarki:

• krókaaflamark (litla kerfið)

• aflamark (stóra kerfið). 

Til að veiða innan kvótakerfis þarf skip að hafa almennt veiðileyfi og aflamark.

Auk þess að fá úthlutun eða leigja heimildir geta skip fengið aflamark í gegnum byggðakvóta. Einstaka skip fá úthlutað skel- og rækjubótum gegn því að hafa hlutdeildir í innfjarðarrækju eða hörpudisk. Þá úthlutar Byggðastofnun Byggðastofnunarkvóta til skipa byggt á samningum við byggðarlög.