Utanlandsferðir barna undir 18 ára

Útgáfa vegabréfs fyrir börn undir 18 ára

Báðir forsjármenn þurfa að skrifa undir skjal til að samþykkja útgáfu vegabréfs. Ef annar forsjármaður barns getur ekki mætt ritar hann samþykki sitt á skjalið. Þá þarf vottun tveggja einstaklinga eldri en 18 ára. Fari forsjármaður einn með forsjá barns er undirskrift hans nægjanleg vegna umsóknar og staðfestir Þjóðskrá Íslands að viðkomandi fari einn með forsjá.

Ferðalag barna undir 18 ára

Þegar barn undir 18 ára ferðast milli landa án fylgdar beggja forsjáraðila geta landamærayfirvöld krafist sönnunar þess að barnið hafi leyfi þeirra til að ferðast.
Annars getur barnið átt hættu á að tefjast eða vera synjað um komu eða brottför.
Auk vegabréfs eða annarra ferðaskilríkja er því mælt með að barnið eða fylgdaraðilar þess hafi meðferðis gögn sem sanna samþykki forsjáraðila fyrir ferðalaginu.

Einstaklingur undir 18 ára aldri telst barn samkvæmt íslenskum lögum. Ef lög áfangalands eru um hærri aldur þá er ráðlagt að hafa meðferðis samþykkisyfirlýsingu ef sá sem ferðast hefur ekki náð þeim aldri.

Börn sem ferðast með öðru forsjárforeldri sínu

Fari foreldrar sameiginlega með forsjá barns er öðru foreldrinu óheimilt að fara með barnið úr landi án samþykkis hins. Ef ágreiningur er um utanlandsferð barns má leita úrskurðar sýslumanns.  Foreldrar sem hafa samið um skipta búsetu barns geta þó ekki óskað úrskurðar sýslumanns um utanlandsferð. 

Foreldri sem fer eitt með forsjá barns gæti þurft að sýna forsjárvottorð því til sönnunar.

Börn sem ferðast ein eða í fylgd ættingja, íþrótta- eða skólahópa

Foreldrar með sameiginlega forsjá þurfa báðir að samþykkja ferðalagið. Ef ágreiningur er um utanlandsferð barns má leita úrskurðar sýslumanns.  Foreldrar sem hafa samið um skipta búsetu barns geta þó ekki óskað úrskurðar sýslumanns um utanlandsferð. 

Foreldri sem fer eitt með forsjá barns þarf að samþykkja ferðalagið og jafnframt sýna fram á forsjá. 

Gagnlegt er að kynna sér fylgdarþjónustu flugfélaga fyrir börn sem ferðast ein.

Samþykkisyfirlýsing

Með samþykkisyfirlýsingunni veita forsjáraðilar heimild fyrir því að barnið ferðist 

• einsamalt eða í fylgd tilgreinds aðila 

• til tiltekins lands eða tiltekinna landa 

• á tilgreindu tímabili 

Ef um er að ræða fleiri en eitt barn, er gerð sérstök yfirlýsing fyrir hvert þeirra.

Mikilvægt er að það sem er skráð í samþykkisyfirlýsingunni sé rétt. Það varðar sektum eða fangelsi að gefa út rangar upplýsingar um forsjá barns í þeim tilgangi að fá útgefið vegabréf.

Aðilar geta einnig útbúið eigin yfirlýsingu eða heimild vegna ferðalagsins og aðlagað texta að sínum þörfum. Æskilegt er að textinn sé á ensku eða tungumáli þess lands sem ferðast er til.

Vottun samþykkisyfirlýsingar

Gott er að kynna sér hvaða kröfur eru gerðar til skjala í landinu sem ferðast er til. Í mörgum tilvikum er nóg að láta tvo aðila votta undirskrift forsjáraðila. Þá getur verið gagnlegt að forsjárvottorð fylgi yfirlýsingunni til sönnunar þess að tilgreindir aðilar fari með forsjá barnsins. 

Sé þess óskað er einnig hægt að fá yfirlýsinguna vottaða hjá sýslumanni og jafnvel staðfesta af utanríkisráðuneytinu til að tryggja að skjal verði tekið gilt af erlendu stjórnvaldi. 

Til að sýslumaður (lögbókandi) geti vottað undirskriftir á samþykkisyfirlýsingu, þurfa forsjáraðilar að

• mæta í eigin persónu til sýslumanns

• framvísa löglegum persónuskilríkjum (vegabréf, ökuskírteini eða nafnskírteini)

• framvísa forsjárvottorði

Staðfesting utanríkisráðuneytisins á lögmæti vottunar sýslumanns (apostille stimpill) tryggir enn frekar að skjalið verði tekið gilt af erlendu stjórnvaldi. Nánari upplýsingar um staðfestingu utanríkisráðuneytisins er að finna á vef Stjórnarráðsins.